18 Haziran 2020 13:58

Dünyanın birçok ülkesinde salgın sömürüyü artırdı, işçiler direniyor

İran'dan Zimbabve'ye kadar dünyanın birçok ülkesinde farklı işkollarından işçiler, salgın döneminde artan hak gasplarına karşı direniyor.

Silao İşletmesinde çalışan işçiler

Fotoğraf: wsws.org

Paylaş

Türkiye’de olduğu gibi dünyanın birçok ülkesinde salgın döneminde kârları düşen şirketler hükümetlerden aldıkları desteklere rağmen milyonlarca çalışanı işsiz bıraktı. Salgın süreci işçilerin haklarının yok edilmesine gerekçe yapılırken sağlıkları da gözden çıkarıldı.

Buna rağmen işçilerin hak ve sağlık mücadelesi sınırlı da olsa sürüyor. İran’da ödenmeyen ücretlere karşı işçiler iş durduruyor. ABD’deki et işleme fabrikalarında artan koronavirüs vakalarına rağmen üretim sürerken işçiler işe gitmeye direniyor. İrlanda’da kapatılan mağazalardaki çalışanlar kıdem tazminatları için protestolar düzenlerken, Zimbabve’de sağlık çalışanları koruyucu kıyafet için grev yapıyorlar. Filiplinler’de gıda işçileri, salgına karşı koruma istedikleri için gördükleri baskıya direniyor.

İran'daki Haft Tapeh (Yedi Tepe) fabrikası
Fotoğraf: iuf.org

İRAN: ÜCRETLERİ ÖDENMEYEN İŞÇİLER İŞ DURDURDU

İran’da uzun yıllardır özelleştirmeye karşı ve işçi hakları için mücadele eden, bu yüzden hapse atılmak da dahil birçok baskıyla karşılaşan Haft Tapeh (Yedi Tepe) fabrikası işçileri şimdi de Kovid-19 salgınında dayatılan koşullara karşı mücadele veriyor.

Iuf.org sitesinin haberine göre, Huzistan eyaleti Şuş kentinde bulunan şeker kamışı yetiştirme ve işleme kompleksinde çalışan yüzlerce işçi, aylardır ödenmeyen ücretleri ve sosyal yardımları talep etmek için 11 Haziran’dan bu yana iş durduruyor ve valilik binasına yürüyüşler gibi çeşitli protesto eylemleri düzenliyorlar.

Binlerce günlük sözleşmeli işçi de dahil olmak üzere yaklaşık 5 bin işçi, düzenli ödenmeyen ücretler ve tanınmayan haklar nedeniyle kitlesel grevler yaparak 2008 yılında kendi bağımsız sendikalarını kurmuş ancak ne şirket ne de devlet sendikayı tanımıştı.

İşçiler ve aileleri açlıkla karşı karşıyayken, fabrika patronu ise devletten ucuza aldığı 1.4 milyar doları piyasada üç katına satmakla suçlandığı dava nedeniyle Tahran’da yargılanıyor.

Öte yandan yeni tip koronavirüs salgınının neden olduğu Kovid-19 hastalığı işçiler arasında yayılıyor. Habere göre, ücretleri ve sosyal güvenlik primleri ödenmeyen işçiler tıbbi bakım da alamıyor.

ZİMBABVE: SAĞLIKÇILARDAN KOVİD-19 GREVİ

Güney Afrika ülkelerinden Zimbabve’de, sağlık personeli, koronavirüs salgınına karşı yeterli koruyucu araç gereç bulunmadığı ve maaşlarını alamadığı gerekçesiyle grev başlattı.

AA’nın ulusal basından aktardığına göre, başkent Harare’deki Sağlık Hizmetleri Kurulu Ofisi önünde toplanan doktor ve hemşireler, yetkilileri protesto ederek greve gitti.

Zimbabve Hemşireler Birliği Başkanı Enock Dongo, yaptığı açıklamada, ülkede Kovid-19’a karşı mücadele veren sağlık görevlileri için devlet hastanelerinde eldiven ve maske gibi koruyucu araç gereç bulunmadığını belirtti. Dongo, ayrıca doktor ve hemşirelerin 4 aydır maaşlarını alamadıklarını, hemşirelerin dün aldıkları bir aylık maaşının da düşürüldüğünü söyledi. Talepleri yerine getirilene kadar işe gitmeyeceklerini aktaran Dongo, “Kovid-19 krizinin tam ortasındayız ve herhangi bir felakete yol açacak şekilde hareket etmek istemiyoruz fakat maalesef hükümet bizi buna zorluyor” dedi.

Zimbabve’de şimdiye kadar 391 koronavirüs vakası görüldü, 4 kişi yaşamını yitirdi.

ABD: ET PAKETLEME İŞÇİLERİ ZORLA ÇALIŞTIRILMAYA DİRENİYOR

ABD’nin farklı bölgelerindeki et işleme fabrikalarında yaygın Kovid-19 vakalarına ve şu ana kadar en az 87 işçinin öldüğünün tespit edilmesine rağmen üretim yapılmasına karşı çıkan işçiler direniyor.

9 Haziran’da Utah Logan’daki et paketleme işçileri, on gün önce 287 işçi Kovid-19 pozitif çıkmasına rağmen JBS şirketinin Hyrum kentindeki sığır işleme tesisini kapatmayı reddetmesini protesto etmek için yürüyüş yaptı. İşçiler, ABD’nin en büyük et işleme şirketi ve küresel olarak en büyük sığır eti ve domuz eti üreticisi olan JBS’nin, salgının yayılmasını önlemek için Hyrum tesisinin, derin temizlik ve dezenfeksiyon çalışmaları yapılmak üzere derhal kapatmasını istedi.

Smithfield gıda şirketi ise pazartesi günü yaptığı açıklamada, Güney Dakota’daki işçilerinin en az üçte birinin, işe dönülmesi emrine rağmen karantinadan ayrılmayı reddettiğini açıkladı.

Birleşik Gıda ve Ticaret İşçileri Sendikası (UFCW), ABD’deki 250 bin sendikalı et paketleme işçisinin (Bu sektördeki toplam işçilerin yüzde 80’i) yüzde 30 ila yüzde 50 arasındaki bir bölümünün 8 Haziran’da işe geri dönmediklerini ve bunun sendika tarafından alınmış örgütlü bir karar olmadığını açıkladı.

12 Haziran itibariyle, ABD’deki et paketleme işçileri arasında 24 binden fazla Kovid-19 vakası ve 87 ölüm gerçekleşmiş durumda.

Debenhams mağazaları çalışanları eylem yapıyor — Debenhams mağazaları çalışanları
Fotoğraf: Mandate İe

İRLANDA: MAĞAZA KAPANDI İŞÇİLER ORTADA KALDI

Debenhams şirketi İrlanda’daki mağazalarını kapatıp varlıklarını ülke dışına çıkardı. Çalışanların işsiz kaldıkları yetmiyormuş gibi bir de kıdem tazminatları ortada kaldı.

İrlanda Cumhuriyeti’ndeki Debenhams mağazaları çalışanları çarşamba günü yerel saatle 12.00-14.00 arasında Belfast’taki magazanın önünde toplanarak 1000’in üzerinde çalışan için kıdem tazminatlarını istediler. Mandate sendikasının internet sitesinde yayımlanan habere göre, Debenhams yönetimi, nisan ayında İrlanda’daki çalışanlarına, Kovid-19 salgını geçtikten sonra geri dönecekleri bir işleri olmadığını, işten atıldıklarını e-posta ile bildirdi. Şirketin tasfiyesi ile birlikte değerli varlıkları ülke dışına çıkardığı ve bunun da işçilerin şirketten kalan kıdem tazminatlarını alma şansını ciddi şekilde sınırlandırdığı belirtiliyor.

İrlanda’daki kapatılan 11 mağazada çalışan Mandate sendikası üyesi çalışanlar ise bir süredir tazminatlarını alabilmek için mücadele veriyor.

FİLİPİNLER: SENDİKALI İŞÇİLERE GÖZDAĞI

Filipinler’deki Coca Cola yönetimi, koronavirüs salgınını sendikacıları baskı altına almak için kullanıyor. İşçilerin örgütlü olduğu FCCU-SENTRO sendikası liderleri ve üyelerinin işten atma, disiplin soruşturması ve polisle tehdit edildikleri belirtiliyor.

FCCU-SENTRO’nun bağlı olduğu Uluslararası Gıda, Tarım, Otel, Lokanta, Yemek Hizmeti, Tütün ve Bağlantılı İşçiler Sendikası (IUF/UITA/IUL) internet sitesinde yayınlanan habere göre, Coca Cola fabrikasında koronavirüs taşıdıklarından şüphelenilen işçilerden kendilerini evlerinde “ücretsiz” karantinaya almaları istendi. Bu arada şirket ülkedeki salgınla mücadeleye 3 milyon dolarlık katlı yaptığını medya kampanyası ile duyurdu. Haberde, mart ayı boyunca sendikacıların işçilerin koruma gibi talepleri konusunda çalıştıkları bunun üzerine şirketin önce 6-8 nisanda San Fernando and Canlubang işletmelerinde 7 sendika yönetici ve üyesine disiplin soruşturması başlattığı, 8 Mayıs’ta üç sendikasının işten atıldığı belirtildi. 9 Haziran’da ise San Fernando’daki 20 sendikalı işçi, seçilmiş liderlerinin işten atılmasını protesto ettikleri için, maske ve fiziksel mesafe gibi kurallara uymalarına rağmen gözaltına alındı. IUF ise sendika yönetici ve üyelerine yönelik baskıların son bulması için imza kampanyası başlatmış durumda.

MEKSİKA: GENEL MOTORS VAKALARI GİZLİYOR

Meksikalı işçiler ABD merkezli tekel General Motors’un fabrikadaki Kovid-19 vakalarını gizlediğini ileri sürüyor. Şirketin Guanajuato’daki Silao İşletmesinde çalışan işçiler hem tespit edilmiş hem de şüpheli vaka bulunduğunu ve şirketin, Silverado ve Sierra kamyonetlerinin üretiminin aksamaması için bu vakaların üstünü örtmeye çalıştığını belirtiyorlar. Wsws.org’un haberine göre, işçiler, General Motors’un ABD’deki Kansas, Wentzville, Missouri, Arlington ve Texas’daki fabrikalarında da benzer bir durum yaşandığını söylüyor, “Binlerce insanın hayatı tehlikeye atılıyor” diyor.

Habere göre, işçiler 9 ve 11 Haziran günlerinde iki işçide Kovid-19 tespit edildiğini ve şirketin konuyu kamuoyundan uzak tutabilmek için işçileri 30 mil uzaklıktaki özel bir hastaneye gönderdiğini öğrendiler. İşçilere göre normalde hasta ya da yaralı işçiler kamu kurumu olan Meksika Sosyal Güvenlik Enstitüsüne gönderiliyor ve burada tedavi oluyorlardı.

15 Haziran’da ise bir işçinin ailesinde pozitif vaka tespit edildi, ertesi gün başka iki işçi “Kötü durumda oldukları, öksürdükleri ve Kovid-19 semptomları gösterdikleri için” evlerine gönderildi. Boya bölümü işçileri, “Sağlık müfettişi gelecek fakat her zamanki gibi gizlemeye çalışacaklar” derken, tamir bölümündeki bir başka işçi ise “Sosyal mesafeye uymak imkansız, çok fazla kişiyiz. 200 kişinin birden 30 dakikalık yemek arasında kantinde yemeğe gittiği koşullarda kurallara uymak zor. Tamir bölümünde hepimiz aynı materyallere dokunuyoruz” dedi.

Ülkedeki en büyük otomotiv şirketi olan General Motors Meksika’daki fabrikalarını 23 Mart’ta kapatmış, bu süre boyunca maaşların yüzde 55’ini ödemişti. 21 Mayıs’ta ise üretim yeniden başlamıştı.

Meksika’da toplam vakası sayısı 155 bini, ölümlerin sayısı ise 18 bini aşmış durumda. Ölenlerin yüzde 80’inde yoğun bakım ünitesi eksikliğinin belirleyici olduğu vurgulanıyor.

ABD: OTOMOTİVDE VAKALAR ARTIYOR

ABD otomotiv fabrikalarında Kovid-19 vakaları artıyor. Şirketlerin salgın nedeniyle fabrikaların kapalı oldukları dönemdeki “kayıpları” telafi için üretimi hızlandırdıkları belirtiliyor. Geçtiğimiz cumartesi General Motors’un çeşitli kentlerdeki fabrikalarında birçok vaka tespit edildi.

Volkswagen Chattanooga fabrikasında 12 vaka, Japon devi Toyota ise bu ülkedeki işletmelerinde 40 vaka tespit edildiğini duyurdu. Tesla Fremont işletmesinde 6 işçinin Kovid-19 pozitif olduğu açıkladı.

ABD’deki otomobil endüstrisinin üretimi durdurmasını sağlayan mart ayındaki fiili işçi grevlerinin tekrarlanmasını önlemek amacıyla birçok vakanın ise gizlendiği ileri sürülüyor. (DIŞ HABERLER)