Doç. Dr. Hakan Güneş: Birçok ülkede ırkçılık çok ciddi bir sorun

Enes ARIT
İstanbul Üniversitesi

25 Mayıs tarihinde ABD’de siyahi vatandaş George Floyd’un ensesine bir polisin diziyle bastırması sonucu öldürülmesi ülkede geniş çaplı protestolara neden oldu. Hızla büyüyen protestolar birçok ülkeye sıçradı ve uluslararası bir nitelik kazandı. ABD’de bazı şehirlerde uygulanan sokağa çıkma yasağına rağmen toplumun geniş kesimlerinin katılım gösterdiği gösteriler birtakım tartışmaları da beraberinde getirmiş durumda. Biz de ırkçılık karşıtı halk protestoların niteliğine ve onu nasıl okumak gerektiğine, hareketi diğerlerinden farklılaştıran noktalara ve ırkçılığın ABD’ye özgü olup olmadığına yanıt aradık.

George Floyd’un ölümü sonrasında ABD’de başlayıp dünyanın birçok yerine sıçrayan ırkçılık karşıtı halk protestolarını konuşmak üzere online bir platformda İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileriyle bir araya gelen fakültenin Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Güneş hem öğrencilerden gelen soruları yanıtladı hem de bu protestolara dair değerlendirmelerde bulundu.

“TÜRKİYE DE DAHİL BİRÇOK ÜLKEDE IRKÇILIK ÇOK CİDDİ BİR SORUN"

ABD’deki ırkçılığı istisnaileştirmemek gerektiğini ve Türkiye de dahil birçok ülkede ırkçılığın ciddi bir sorun olduğunu belirten Güneş “Bazı ülkelerde, Birleşik Devletler’de olduğundan daha kötü bir durum var. Özellikle Doğu Avrupa ülkelerinde… ABD’de daha çok insanların kendi renginden dolayı ayrımcılığa uğrama meselesi var. O bakımdan belki de ayrımcı, aşırı milliyetçi ideolojilerden bir derece farklı bir durumdan söz etmek gerekir.”

"TRUMP KUTUPLAŞMADAN BESLENİYOR"

ABD’de özellikle siyahlara yönelik ırkçılık, ayrımcılık konusunda nasıl ki Almanya demokrasi hususunda bir yol aldıysa, özellikle 1960’lardan sonra bir yol alındığını söyleyen Hakan Güneş, “Fakat ilginç bir biçimde 2010’dan itibaren ırkçılıkla mücadele noktasında geriye doğru gidildiğini görmekteyiz. Bunun da en büyük sebebi kutuplaşmadır. Özellikle Trump gücünü kutuplaştırmaya borçlu. Bu durumdan beslendiğini görmekteyiz” dedi.

Irkçılık karşıtı uluslararası dayanışmanın bir örneği olarak küçük tepkiler ortaya konmuş olsa da Türkiye’de geniş çaplı bir hareket beklemediğini belirten Güneş, bu şekilde düşünmesinin sebebinin ise iç gündemin daha ön planda ve yoğun bir niteliğe sahip olması olduğunu söyledi.

KÖKLÜ REFORM TALEBİ

"Black Lives Matter”ın 2013’ten bu yana tepkilerin ortak adı olduğunu belirten Güneş’e göre 2020’deki bu hareket diğerlerinden birkaç noktada farklılaşmakta. Yerelleşme, küreselleşme, halklaşma, politikleşme ve kitleselleşme başlıkları altında yaşananların özgünlüğünü olduğunu ortaya koydu. Güneş, “Hareket sadece Seattle, Chicago gibi demokrat şehirlerde değil, muhafazakâr küçük yerleşim yerlerine kadar yayıldı. Önceki hareketlerde gösteriler ABD sınırlarında kalıyordu. Bu hareket ABD sınırlarını aşıp uluslararası bir nitelik kazandı. Sadece siyahlar değil, toplumun geniş kesiminden insanlar (Beyazlar, Asyalılar, Latinolar) harekete katılıp protestolarda bulundu. Dolayısıyla siyah itaatsizlik eylemini aşan bir harekete dönüştü. Söylemde bir radikalleşme oluştu. Sistem tartışılmaya başlandı. İnsanlar artık kâğıt üzerinde reformlar değil, sosyal düzene ilişkin köklü reformlar talep ediyor. Buradan hareketle daha bütünlüklü bir talep ortaya çıktı. Hareket şimdiye kadar ki en yüksek gösterici sayısına ulaşmış durumda” sözleriyle konuşmasını tamamladı.

Almanya’da ırkçılığa karşı eylemler sürüyor: Artık yeter diyoruz

İngiltere'de ırkçılık karşıtı eylemlere katılan gençler: Özgürlük ve adalet istiyoruz

George Floyd ve perspektif