Veli Ağbaba: Virüsten kurtulan işçiler, AKP iktidarına yakalandı

Burcu YILDIRIM
Ankara

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ikinci yılında emek ve çalışma hayatını değerlendirdi. Son iki yılda ekonomik sıkıntıların zirveye ulaştığını ve pandemi sürecinin fırsata çevrilerek işçilerin kazanılmış haklarının hedef alındığını belirten Ağbaba, “Virüsten kurtulan işçiler, AKP iktidarına yakalandı” dedi. Ağbaba, son iki yılda 2 milyon 500 bin kişinin istihdamdan ayrıldığına vurgu yaparak en az 3 bin 684 işçinin yaşamını yitirdiğini belirtti.

Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin meşru hale getirildiği 24 Haziran 2018 seçimlerinin ardından iki yıl geçtiğini ifade eden CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, “Yeni hükümet sistemi hiçbir soruna çare üretmediği gibi ülkenin tarihinin en büyük ekonomik krizlerinden birinin içerisine savrulmasına neden oldu” dedi. Bu süreçte en çok işçi haklarının hedef alındığını vurgulayan Ağbaba, “Aradan geçen 2 yıllık süreci işçiler; işsizliğin, yoksulluğun, iş cinayetlerinin ve geçim sıkıntısı nedeni ile intihaların pençesinde geçirdi. İktidar pandemi sürecinde de işçi haklarına saldırılarını arttırdı. Virüsten kurtulan işçiler, AKP iktidarına yakalandı” diye belirtti.

"İSTİHDAM İKİ YILDA 3 MİLYON 181 BİN KİŞİ AZALDI"

Ağbaba son iki yılda hükümet sistemi ile birlikte ekonomide yaşanan sıkıntıların zirveye ulaştığını ifade ederek şöyle sıraladı:

• Haziran 2018’de ülkede toplam istihdam sayısı 29 milyon 314 bin kişi iken, son TÜİK verilerine göre Mart 2020’de istihdam toplam 3 milyon 181 bin kişi azalarak 26 milyon 133 bine geriledi.
• İşsizlik sigorta fonundan işverenlere ‘Aktif işgücü programları, ‘İşgücü eğitim programları’ ve ‘Teşvik ödemeleri’ adı altında 50 milyar TL’den fazla ödeme yapılmasına rağmen istihdam kaybı devasa seviyelere ulaştı.
• Bakan Albayrak’ın 2,5 milyon istihdam sözü havada kalırken, son iki yılda 2,5 milyon kişi iş gücünden çekilmek zorunda kaldı.
• Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi süresince iş bulma ümidi olmayanların sayısı 690 bin kişi artarak 484 bin kişiden 1 milyon 174 bin kişiye ulaştı.
• Açlık sınırı son iki yılda yüzde 42 oranında artarken asgari ücret ise sadece yüzde 20,5 arttı.
• Açlık sınırı son iki yılda asgari ücretin 2 katı oranında artış gösterdi. Asgari ücret ile geçinmek durumunda kalan 10 milyona yakın işçi yeni hükümet sisteminde açlık ücretine mahkûm oldu. Haziran 2018 yılında açlık sınırı bin 714 TL iken şimdi 2 bin 500 TL’ye ulaştı.
• Dolar kuru 2018 Haziran ayında 4,59 iken  2020 Mayıs ayında 7,26 TL’ye yükselmiş, 2 bin 324 TL asgari ücret son iki yılda 29 dolar değer kaybetmiştir.
• Geçim sıkıntısı,işsizlik, borç nedeniyle resmi olmayan verilere göre 2018-2019 yılları arasında en az 104 kişi intihar ederek yaşamına son verdi. Her ay ortalama en az 153 işçi, son iki yılda ise en az 3 bin 684 işçi yaşamını yitirdi.

"KARARNAMELER İLE EK YÜKLER GETİRİLDİ"

Yine bu süreçte kararnameler ile Ekonomik Sosyal Konsey yapılanmasının içeriğinin değiştirildiğini ifade eden Ağbaba, “Asgari Ücret Tespit Komisyonu Cumhurbaşkanlığına bağlı kurullara bağlandı. Devlet Denetleme Kurulu yeni rejimde Cumhurbaşkanlığına bağlı hale getirilirken Sendikaların denetimi de Devlet Denetleme Kurulu’na bağlandı.Yeni Ekonomi Programı'na göre 2019'daki 60 milyar TL'lik kemer sıkma kalemlerinin 10,1 milyar TL'si sosyal güvenlik alanında yapılması ön görüldü. Zorunlu BES sistemi yeniden şekillendirildi ve çalışanların sistemden çıkışı zorlaştırıldı. Çalışanlara ek vergiler getirildi emekçilere zorunlu kemer sıkma politikaları dayatıldı. İşsizlik sigorta fonundan son iki yılda işverenlere teşvik ve destek olarak 35 milyar TL para aktarılırken, işsizlere ödenen miktar ise 16 milyar TL civarında kaldı” diye konuştu.

"PANDEMİYİ BIRAKIP İŞÇİLERİN KAZANILMIŞ HAKLARIYLA MÜCADELE ETMEYE BAŞLADILAR"

Pandemi sürecinin de sağlık sorunlarından ziyade işçi sorununa dönüştüğünü ve Covid-19’un iş kazası ve meslek hastalığı olarak tanımlanmayacağının genelge ile belirtildiğini hatırlatan Ağbaba, “Hükümet bu süreçte virüs ile mücadeleyi bir kenara bırakıp işçilerle ve onların kazanılmış hakları ile mücadele etmeye girişti. Bu süreçte Bakanlık verilerine göre en az 4 milyon 848 bin kişi gelir kaybına uğradı. İşten çıkartma yasağı adı altında ücretsiz izin uygulamasına izin verildi. Ücretsiz izne çıkartılan 1 milyon 358 bin işçiye bin 177 TL yerine kişi başı hesabına göre aylık sadece 418 TL ödendi” dedi. Ağbaba şöyle devam etti: “Hazine ve Maliye Bakanı pandemi sürecinde çarpan etkisi ile birlikte açıklanan ekonomik paketin oranını 500 milyar TL olarak açıklamasına rağmen, ücretsiz izne çıkartılan 1 milyon 358 bin kişiye, kısa çalışma ödeneğinden yararlanan 3 milyon 490 bin kişiye, 1000’er TL sosyal yardım yapılan 6 milyon 73 bin haneye ve işsizlik ödeneğinden 717 bin kişiye toplamda 20 milyar TL para verildi. Bu oran 500 milyar TL’nin yüzde 4’üne tekabül ederken, ILO verilerine göre dünyada işsizlik yardımı için yapılan yüzde 18’lik payın açık ara gerisinde kaldı. Hukuksuz bir şekilde toplu sözleşme hakkı 3 aylık süre ile askıya alındı. Yıllardır iktidarın hedefinde olan  kıdem tazminatının fona devredilmesi tekrar gündeme getirildi.”