Merinos işçisi: Bizim güvenliğimiz değil, üretimin güvenliği sağlandı
Türk Standartlar Enstitüsü tarafından “Covid-19 güvenli üretim belgesi” verilen Merinos'ta çalışan işçiler, "Bizim güvenliğimiz değil, üretimin güvenliği sağlandı" diyor.
Fotoğraf: Evrensel
Umut YEĞİN
Antep
Antep, salgın günlerinde özel izinler alarak üretime devam eden fabrikaları ve koronavirüse karşı alınmayan tedbirler ile en fazla gündeme gelen şehirlerin başında geldi. Bu fabrikalardan birisi ise Merinos Halı fabrikasıydı. Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu içinde yer alan ve yıllardır halıda ihracat şampiyonu olan Merinos’a geçtiğimiz günlerde Türk Standartlar Enstitüsü (TSE) tarafından “Covid 19 ile mücadele kapsamında ilk günden beri her türlü tedbiri aldığı” gerekçesi ile “Covid-19 güvenli üretim belgesi” verildi. TSE’nin verdiği belgeyi sorduğumuz merinos işçisi, Merinos’ta salgın süreci boyunca uygulanan tedbirlerin işçilerin sağlığı için değil, üretimin devam etmesi ve patronun daha çok kazanması için alındığını söyledi.
"ŞİMDİKİ ÖNLEMLER ALINMIYORDU"
Salgına karşı bugün önlemlerin yeterli olup olmadığına ancak yetkililerin karar verebileceğini vurgulayan işçi, “Şu an uygulanan tedbirler salgının ilk zamanlarında uygulanmadı. Tek kullanımlık seccade yoktu, tek içimlik su yoktu, her makinenin başında dezenfektan yoktu. Sadece yemekhane girişinde dezenfektan vardı, bir de işe gelirken vardı. Hatta dezenfektan da değildi aslında. Su katıyorlardı içerisine. Kokusu yok denecek kadar azdı. Ama şimdi makinenin başında kullandığımız dezenfektana bakıyoruz, orijinal” diye konuştu.
"TEDBİRLER PATRON KAZANSIN DİYE ALINDI"
Verilen belgenin işçinin “güvenliği” için değil, üretimin güvenliği için verildiğini vurgulayan işçi, “Salgın sürecinin başından beri aslında işçiye verilen değer ortaya çıktı. Bizi ne kadar önemsedikleri ortaya çıktı. İktidar ‘çalışması zorunlu olmayan işletmeler hariç, hiçbir fabrika çalışmayacak’ diyebilirdi. Hafta sonları tüm insanlara yasaklar konulurken bizim fabrika valilikten izin alıp bizleri çalıştırdı. Yani tedbirler patronlar için alındı. Patronlar kazansın diye alındı” diye konuştu. “İktidar ve özellikle Şehitkamil ve Şahinbey Belediyeleri işçileri ve işsizleri İŞKUR üzerinden tespit edip, bir iki faturamızı ödeyebilirdi. Bizi o zor günlerde faturaları ödemek zorunda bırakmayabilirdi mesela. Neden yapılmadı? Bütçe mi yoktu?” diye soran işçi, salgın süreci boyunca işçilerin unutulduğuna dikkat çekti. Ne kadar tedbir alınsa da yeterli olmadığını söyleyen bir başka Merinos işçisi ise “ ‘Güvenli üretim, tedbir alıyoruz’ deseler de servislerde herkes iç içe. Sonra da işçi kurala uymuyor diyorlar” diyerek tepki gösterdi.
FABRİKADA NELER OLMUŞTU?
Peki salgın süreci boyunca sık sık gündeme gelen Merinos’ta neler olmuştu?
YEMEKHANE VE ÇAY OCAĞI KAPATILDI
Martın sonlarında işe aynı servislerse gidip gelen, aynı soyunma odasını kullanan, fabrika girişinde aynı yere parmak izini okutan yüzlerce işçinin çalıştığı fabrikada salgına karşı “önlem” olarak yemekhane ile çay ocağı kapatılmıştı. Bir süre yemeği makinelerin arasında, mukavvaların üzerinde yemek zorunda kalan işçilerden gelen tepkiler sonrası, yemekhane yeniden açılmıştı. Masalarda ikişer kişi ve çapraz oturulması şartı ile yeniden açılan yemekhanede işçilere bir süre yemek olarak paket halinde sandviç verilmişti.
FABRİKAYI ELEŞTİREN İŞÇİ, İŞTEN ATILDI
Salgına karşı “tedbirler”i sosyal medyadan eleştiren Mehmet Boztepe, tazminatı verilmeden işten atılmıştı. Fabrika önünde oturma eylemi başlatan Boztepe’nin, DİSK Tekstil Sendikasının girişimleri ve sosyal medyadan gelen tepkiler üzerine kıdem ve ihbar tazminatı hesaplanarak elden verilmişti. Ayrıca kabul etmesi halinde iki ay içerisinde yeniden işe alınacağının sözü verilmişti.
ÜÇ İŞÇİDE VAKAYA RASTLANILDI
Nisan ayı başında üç işçinin Kovid-19 testinin pozitif çıkmasının ardından virüsün çıktığı işçilerin çalıştığı vardiyadaki işçiler 14 gün yıllık izinlerinden düşülmek üzere izne çıkarılmıştı. Ancak üretime devam edilmişti.
YASAKTA FABRİKA ÇALIŞTI
Nisan ayı boyunca belirli günlerde uygulanan sokağa çıkma yasakları boyunca Merinos, aldığı valilik izni ile üretime devam etmişti. İşçilere yapılan duyuruda “İşletmemiz sokağa çıkma yasağı boyunca normal çalışma saatlerinde (08.00-16.00 ve 16.00-24.00) çalışmaya devam edecektir. (Cuma-cumartesi çalışılacaktır) Sadece 23 Nisan perşembe günü tatildir. Tüm personelimizin servisle gelmeleri rica olunur” ifadelerine yer verilmişti.
CEZA DUYURUSU ASILDI
Mayıs ayının ikinci haftasında vakaların artması ile üretime ara verilen Merinos’ta, “Tüm personelimiz fabrikamızın kapalı olduğu dönemde koronavirüs (COVİD-19) kendisini evde izole edecektir. Bu dönem sonunda virüs bulaşı tespit edilen personelimize cezai işlem uygulanacaktır” duyurusu asılmış ve tepkilere neden olmuştu.
Merinos’un işçileri “Cezalandıracağı” duyurusunun ardından Kovid-19 tedavisi gören Merinos işçisi, “Üretim salgın döneminde de devam etti. Ben bu süreçte işten eve, evden işe gidip geldim. Fabrikadan başka bir yerde virüsü kapma ihtimalim yoktu” demişti.
BAYRAM İKRAMİYESİ VERİLMEDİ
Merinos, mayıs ayı ile birlikte “ihracat patlaması” haberleri ile gündeme gelmiş, basında, “120 dev makine ile gerçekleşen üretimde yüzde 100’e yakın kapasiteye ulaşılırken, şirket 30 yeni makine yatırımına soyundu” haberleri yer almıştı. Ayrıca basına 170 dönüm arazi satın aldıklarını söyleyen Dinarsu ve Merinos şirketleri Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Erdemoğlu, ileriye yönelik düşünülen yatırımı 6 ay erkene çektiklerine ve yeni yatırımlarının tutarının 100 milyon doları bulacağına dikkat çekerek, “Şirketlerimiz ABD ve Avrupa’dan rekor seviyede sipariş aldı. Yüzde 100 kapasiteye ulaştık. Siparişleri yetiştirmeye çalışıyoruz” demişti. Merinos işçileri ise her yıl aldıkları bayram ikramiyesi ve bayram erzağının bu yıl kendilerine verilmediğini söylemişti.
Öte yandan bu iddialar üzerine aradığımız fabrika telefonlarımızı açmamıştı.