Sırbistan’da neler oluyor?

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, salı günü bir açıklama yaptı ve koronavirüs salgını kaynaklı Kovid-19 vakalarının yeniden arttığı gerekçesiyle başkent Belgrad’da önümüzdeki hafta sonu boyunca sokağa çıkma yasağı uygulanacağını açıkladı. Ülkede o gün 24 saat içinde 13 kişinin Kovid-19 nedeniyle yaşamını yitirdiği açıklanmıştı.

Vucic’in duyurusunun ardından binlerce kişi, başkenteki ulusal meclis binası önünde toplanarak hükümeti protesto etti. Öfkeli kalabalık binaya girmek isterken polis müdahalesiyle karşılaştı ve uzun saatler devam eden protesto, polisin saldırıları ve karşılıklı çatışmalar sonrası dağıtıldı. Bu arada 43 polis ve 17 sivilin yaralandığı, 23 kişinin ise gözaltına alındığı duyuruldu.

Ancak ertesi gün hem Belgrad’da hem de başka kentlerde protestolar devam etti.

HÜKÜMET NEDEN PROTESTO EDİLİYOR?

Basına ilk yansıyan gerekçelere göre Sırbistan halkı, “Sokağa çıkma yasağına karşı” ya da “Salgın önlemlerini protesto etmek için” sokağa çıkmıştı.

Evrensel’e konuşan Sırbistan Devrimci Emek İttifakı (RSRS) yöneticilerinden Kosta Ristic ise tepkinin toplamda hükümetin koranavirüs salgınına karşı tutumu ve politikaları olduğunu söylüyor:

“Hükümet salgın konusunda sorumsuzca davranıyor, fakat insanları yanlış davranmakla ve yeni bir dalgaya neden olmakla suçluyor. Hükümet partisi daha geçenlerde ulusal seçimleri yaptırdı. Büyük seçim yürüyüşleri düzenledi ve ülkemiz Avrupa’da on binlerce insanın önünde büyük futbol derbisi oynanan tek ülke oldu.”

Ristic’in bahsettiği derbi 11 Haziran’da oynanan Partizan-Kızılyıldız derbisi ve hükümet 25 bin taraftarın maçı seyretmesine izin verdi.

Sırbistan’da Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in liderliğini yaptığı Sırbistan İlerleme Partisi (SNS) iktidarda. Ristic’in bahsettiği seçimler 21 Haziran Pazar günü gerçekleştirilmiş ve SNS, seçimlerden yüzde 60’ın üzerinde oy ve 250 sandalyeli meclisteki 191 sandalyeyi kazanarak çıkmıştı. Oy oranındaki artışta muhalefet partilerinin “boykot” kararının da etkisi var. Sandığa seçmenlerin sadece yüzde 46,8’i gitti.

Ristic, SNS’yi, “Hükümetimiz giderek daha çok Erdoğan hükümetine benziyor. Sağcı bir tek adam yönetimi” sözleriyle tanımlıyor.

PROTESTOLARA KİMLER KATILIYOR?

Protestoların niteligi ile ilgili ise şu bilgileri veriyor: “Protestolara farklı halk katmanlarından geniş bir katılım var, çoğunlukla gençler. Birkaç gün önce öğrenciler yatılı okullardaki dışarı çıkma yasaklarını protesto etmek için kitlesel olarak sokaktaydı. Çünkü hükümet buralara salgının merkezi ilan etmişti. Tabi bu bir emek hareketi, işçi sınıfı hareketi değil daha çok küçük burjuva karakterde bir hareket. Heterojen bir yapısı var ve aşırı sağın etkisi var. Ama ayrıca liberal küçük burjuva aktivistlerin ve solcu öğrencilerin de etkisi görülüyor.”

Burada Ristic bir parantez açıyor ve işçilerin, diğer çalışan kesimlere kıyasla salgın sürecini farklı yaşadığına dikkat çekiyor:

“Aslında zaten işçi sınıfı için sokağa çıkma yasağı diye bir şey yok, hükümet halk üzerinde sert politikalar uyguluyor ancak üretim süreçlerinin kâr akışının durmasına izin vermiyor.  İşçiler, salgının en kötü günlerinde dahi, korunmasız halde devam etmek zorundaydılar, şimdi de öyle olacak. Bu nedenle işçi sınıfı içinde de hoşnutsuzluk mevcut.”

Öte yandan Sırbistan hükümeti, protestoların salgınla ilgisi olmadığını söylüyor. Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic, televizyonda konuştu ve protestoları “aşırı sağcı organizasyonlar ve holiganların toplandığı şiddet yanlısı gösteriler” olarak nitelendirdi. Protestoların tek amacının Sırbistan’ı zayıflatmak olduğunu savundu. Benzer şekilde Savunma Bakanı Aleksandar Vulin biraz daha ileri giderek yaşananların, “Sırbistan’da iç savaş çıkarma girişimi” olduğunu ileri sürdü ve “Sırbistan’ın düşmanlarının bu duruma sevindiği”ni söyledi.

FARKLI KENTLERDE NELER OLDU?

Protestolar Belgrad’ın dışında da Nis, Kragujevac ve Novi Sad gibi şehirlerde devam etti.

Balkan Insight’ın haberine göre, Kragujevac’ta protestocular bir emniyet binasının camlarını kırdı. Novi Sad’da iktidar partisi binası, belediye binası ve  Vojvodina Radyo ve Televizyon kurumu binasına taşlar ve çöp bidonları attı.

Novi Sad’da insanları protestoya çağıranlardan biri olan Miran Pogacar, Novi Sad’daki şiddet için “hükümet yanlısı provokatörleri” suçladı. Pogacar’ın daha sonra gözaltına alındığı öğrenildi.

Polisin orantısız şiddet kullandığı çok sayıda an kameralara yakalandı ve ayrıca gazetecilere de saldırılar oldu. Gazetecilerin hem polis hem de protestocuların saldırılarına uğradıkları belirtiliyor. Nova.rs’de çalışan üç gazeteci, basın olduklarını belirtmelerine rağmen polisin saldırısına uğradıklarını açıkladı.

Balkan Insight da, Cumhurbaşkanı Vucic’e yönelik tepkiler için, “Başkanın kendi siyasi kazanımları için sağlık önlemlerini manipüle etmesi” diyor. Haberde, 21 Haziran seçimlerinin öncesinde salgın önlemlerinin kaldırıldığı, seçim sonrasında vaka ve ölüm sayılarının artış gösterdiği hatırlatıldı.

YENİ ÖNLEMLER NELER?

Bu arada hükümet bugün, protestoların ardından başkent Belgrad için yeni önlemler açıkladı. Sokağa çıkma yasağı önlemler arasından çıkarıldı. Ancak “açık ve kapalı alanlardaki toplanmalara sınırlama” getirilmesi dikkat çekti.

Başbakan Ana Brnabic, başkent Belgrad’da açık ve kapalı ortamlardaki toplanmaları 10 kişi ile sınırlandırdıklarını aktararak, sadece kapalı alanı olan işletmelerin de saat 21.00'e kadar açık kalacağını açıkladı. Brnabic, kapalı ortamlardaki kişi sayısının, her 4 metrekareye 1 kişi gelecek şekilde düzenleneceğini ifade etti.

Daha birkaç gün önce Cumhurbaşkanı Vucic ve iktidar partisinin “Seçimlerden güçlenerek çıktığı” yorumları yapılırken Sırbistan’daki tablo durumun tam öyle olmadığını gösteriyor.

Sokaktaki öfkenin bir süre daha süreceği öngörülüyor.

Kostac Ristic, uzun vadede ise “Yapmamız gereken işçi sınıfının gücünü örgütlemek, kitlesel halk mücadelesinin organlarını yeniden biçimlendirmek ve düşmanın masasını ters çevirerek yeni sosyal ve doğal felaketleri önlemek…” diyor.

Bu arada son açıklamaya göre Sırbistan'da son 24 saatte 266 yeni vaka tespit edilirken, 11 kişi de hayatını kaybettiği açıklandı. Salgının başından beri ülkedeki toplam vaka sayısı 17 bin 342'ye, can kaybı ise 352'ye yükseldi. Ülkede halen 3 bin 339 aktif vaka bulunurken, 120 hastanın da solunum cihazına bağlı olduğu bildirildi. (DIŞ HABERLER)

Sırbistan hükümeti, eylemlerin Kovid-19 tedbirleriyle ilgili olmadığını iddia etti

Sırbistan'da hükümetin yeni Kovid-19 tedbirleri protesto edildi

Araştırma: Kovid-19 aşıları güvenli ve etkili

AB'de kullanılmayan yaklaşık 4 milyar avroluk Kovid-19 aşısı çöpe atıldı

Koronavirüsün yeni varyantı "BA.2.86" İsrail'de de tespit edildi

Pandemi döneminde 290 bin fazladan ölüm yaşandı | “Verileri gizleyerek üç yıl insanların ölümünü izlediler”