Esnaf "Devlet bize elle tutulur çözümler sunsun" diyor

Cemre KAVALA
Kocaeli

Ülkemizde koronavirüs salgınının görülmesiyle birlikte alınan önlemler arasında kafe, kuaför, kahvehane gibi birçok yerin bir süreliğine kapatılması da yer aldı. Yaklaşık 3 ay kepenk kapatan esnaf 1 Haziran itibariyle ‘yeni normal’ dönemle beraber yeniden dükkanını açtı. Biz de Derince’nin Yenikent Mahallesi’nde bulunan esnafla karantina dönemini ve ‘Normalleşme’ sürecini konuştuk.

İlk girdiğimiz dükkan bir iş merkezi içinde bulunan kahvehane. Kahvehanenin Sahibi Erkan karantina döneminin çok sıkıntılı geçtiğini söylüyor. Biriken ödemeler, aidat borçları, sigorta primleri bir hayli zorlamış kendisini. Bu süre boyunca devletten herhangi bir yardım almadığını söyleyen Erkan, “Esnafımıza yardımcı oluyoruz diyorlar ama sözde yardımcı oluyorlar. Tek yardımları esnafa 25 bin liralık, 3 ay sonra ödeme koşuluyla verdikleri kredi. Onu da aldık diyelim 3 ay sonra faiziyle ödemek gerek ama iş yok, müşteri yok.  Şu an elde olmayan para nasıl 3 ay sonra olacak onu soran yok. Hibe olarak verilmesi gereken yardımı faiziyle geri almak koşuluyla kredi olarak veriyorlar” dedi. Sigorta ve BAĞKUR primlerinin biriktiğini vurgulayan Erkan, “Haziranda hepsini ödemek zorunda kaldım. İş merkezinin yönetimine bu ayla birlikte 4 aylık borcumuz birikti. Haziran itibariyle açıldık ama oyun yasak, gazete okumak yasak. Üstelik kapalı alan olduğu için insanlar çekiniyor, gelmiyor. İki üç kişi ya var, ya yok. Onlar da eş dost işte” diye konuştu.

Önümüzdeki dönemin daha belirsiz olacağını düşünen Erkan, aynı zamanda emeklilikte yaşa takılanlardan: “Mart 2019’da emekli olmam lazımdı. Devlet bana yaşın dolmadı, 5 sene bekle diyor yani. Bu 5 senede destek yok, iş desen yaşlısın deyip vermiyorlar. Gençler bile iş bulamıyorken biz nasıl bulalım ki?​”

"ÜSTÜMÜZE YÜK OLAN GİDERLER ÖDENSİN"

Erkan’ın aynı zamanda eşi de kendi gibi esnaf. Kuaför dükkanı var. “Kahvehane için geçerli olan zorluklar orası için de geçerli” diyor Erkan. Kuaför dükkanının 5 aydır kirasını ödeyememişler, dükkan sahibi anlayış göstermiş. Şehir dışında üniversite okuyan bir çocukları olan Erkan, “Onun masraflarını da bu dönemde aksatmadan ödemeye çalıştık. Karantina dönemi biriken borçlar, eksiye düşen bakiyeler normalleşme dönemi ile daha da arttı” dedi. Hiçbir yardım almayan Erkan’a ne istediğini sorduğumuzda “Devlet bize gözle görülebilir, elle tutulabilir çözümler sunsun istiyorum. Giderlerimizi karşılasın, faturaları ertelemesin devlet ödesin. Bize cebinden sürekli para versin istemiyorum sadece üstümüze yük olan giderleri ödesin yeter” cevabını verdi.

"ÖLÜMÜ GÖSTERİP SITMAYA RAZI ETTİLER BİZİ"

Pandemi döneminde kepenk kapatan yerlerden biri de kafeler. Mahallede önceki sene açılan bir kafeye uğruyoruz. Kafenin Sahibi Aytekin Koçuoğlu kafesi de yaklaşık üç aya yakın kapalı kalmış. Esnafa verilen 25 bin liralık krediyi alan Koçuoğlu, bir sonraki senenin kirasını da bu kredi ile ödeyerek tekrar kapanma ihtimaline karşı kendince önlemini almış. “Vergiler hazirana ertelendi, üstüne stopaj geldi, odaya da yeni kayıt olabildik onun da ücreti olunca hâlâ ödeyemediğimiz şeyler var” diyen Koçuoğlu, bankadan verilen kredinin hibe edilmesi gerektiğini, o da olmazsa faizsiz olması gerektiğini düşünüyor. Koçuoğlu, “Ölümü gösterip sıtmaya razı ettiler bizi. Krediye bile ‘oh be’ diyoruz. Şu an krediler vesaire insanlar tutunmaya çalışıyor ama geri ödemesi olacak bir de bunların” dedi. Koçuoğlu da önümüzdeki dönemin daha zor olacağını düşünüyor. Üç ay faaliyet göstermeyen yolcu otobüslerinin yüzde elli kotada inanılmaz zamlar yaptığını belirten Koçuoğlu, “Bizim de masalarımız yarı yarıya düştü. Ticaretin çok olmadığı bir mahalledeyiz. İşçiler, emekçiler yoğunlukla oturuyor burada. Biz de haliyle çayın sodanın fiyatını artıramıyoruz” dedi.

İzmir'de kahvehane esnafı eylem yaptı: Kahvehaneler kapanıyor, destek bekliyoruz

Devlet esnafı ortada bıraktı: Esnaf için normalleşme yok

Esnaf 3 ayda ya borca battı ya dükkan kapattı