h2o kitap’tan Özcan Özen: Normalleşemeyeceğiz

Hakan GÜNGÖR

Salgından en çok etkilenen alanlardan biri olan yayıncılık sektöründe hasar büyük oldu. Kimi yayıncılar uzun müddet boyunca kitap basamadı, basılan kitapları dağıtamadı. Virüs endişesi internet üzerinden yapılan kitap satışlarını da etkiledi. Pandemi sürecinin etkilerini ve sonuçlarını h2o kitap’tan Özcan Özen’le konuştuk.

Pandeminin yayımladığınız kitap sayısına ve satışlara etkisi nasıl oldu?

Kitap basmadık son üç ayda. Mart ayında basılan kitaplarımızı dağıtamadık bile. Kitabevi satışları mağazalar kapalı kaldığından sıfırlandı. İnternet satışları ise yarıdan fazla düştü.

Basımını yapmanıza rağmen dağıtamadığınız kitaplar oldu mu?

Evet, İrfan Yalçın’dan “Büyük Soytarı” ve “Yorgun Sevda.” Bu iki kitabın dışında yayıma hazır beş kitabı matbaadan geri çektik. Nisan, mayıs, haziran programında olan kitapları saymıyorum.

"KİTAP EKMEK GİBİ DEĞİL"

Online satışlar ne ölçüde “Hayat kurtarıyor”?

Kitap ekmek gibi değil. Yiyebileceği kadar satın almaz insan. Herkesin evinde daha önce “Haftaya okurum” düşüncesiyle aldığı ama yıllardır okuyamadığı kitapları vardır. Okurlar salgın günlerini evdeki kitap “stoklarını” okuyarak değerlendirmiş olmalı ki internet satışları “Hayat kurtarmadı.” Yarıdan fazla düştü internet satışlarımız, kolay kolay toparlanacağını da düşünmüyoruz.

Normalleşme süreci için planlarınız neler? Yayın programınızdaki kitapların basım ve dağıtımı için harekete geçtiniz mi?

Normalleşemeyeceğiz. Salgın sırasındaki yasaklar ve uygulamalarla tüm dünyada denge bozuldu, toplumsal hayat büyük bir dönüşüme uğratacak karar alıcılar. İşleri daha kolay çünkü kimse kendi hayatını belirlemeye çalışan kararlara katılmayı düşünmüyor, iyice edilgen bir durumdalar. Bu yüzden egemenler yeni bir dünya düzeni getirecekler. Nasıl bir şey olacağına dair öngörümüz olsa bile tam olarak bilmediğimiz için plan yapamıyoruz. Birkaç kitap yayımlamayı düşünüyoruz ama. Bir görelim bakalım neler olacak. İstemsiz bir karamsarlık içindeyiz.

"KÜTÜPHANELERE KİTAP ALMALI"

Devletin hangi önlemleri alması, destekleri sağlaması gerekiyor?

Kütüphanelere kitap almalı. Her yıl yaptığı alımları bu yıl salgın nedeniyle erkene alacağını duyurmuş ve başvurularımız yapılmıştı ancak henüz alım yapılmadı. Bu yıl alımlarını arttırmalı. Kütüphanelere dağıtımcılara verdiğimiz indirimle kitap veriyoruz. Oysa bu satış etiket fiyatından indirimsiz olmalı. Avrupa ve Amerika’da bir kitabın kütüphanelere satış fiyatı daha yüksektir çünkü o kitabı birden fazla kişi okuyacaktır. Bizde ise okurun aldığı fiyatın altında satın alınıyor.

Kısıtlı bütçelerle yayıncılık yapan yayınevleri için kapanma tehlikesinin boyutları neler?

Önümüzdeki üç ila altı ay içinde kapananlar olabileceğini düşünüyoruz; satış yok, satış olur mu, bu süreçte görülecek. Biz bunu düşünürken diğerleri bizim kadar şikayetçi değildir belki, bu durumda demek ki biz de kapananlara dahil olacağız.

Açığın kapanması için neler yapılabilir? Yayıncıların, kitapçıların bundan sonrası için yapabileceği neler var?

Bu, insanlar nasıl daha çok kitap okur, sorusunun bir başka söylenişi. Yanıtını bilmiyorum.