İstanbul’da bir emekçi semti: Kurfalı

Eren YÜCEBOY

İstanbul

Kurfalı semti, İstanbul’un Kartal ilçesinde Yakacık, Hürriyet ve Cumhuriyet mahallelerin oluşturduğu ortak bölge olarak anılıyor. Kartal ilçesini yatay düzlemde ikiye bölen E5 otoyolu, ilçeyi yalnızca fiziksel olarak ikiye bölmekle yetinmeyip, E5’in altında kalan mahallelerle, üstünde kalan mahallelerin niteliklerini, yaşama alışkanlığını da birbirinden ayırıyor. E5’in alt tarafındaki mahallelerde yaşayan insanlar, gün içerisinde serbest zamanlarının büyük bir çoğunluğunu Kartal’ın merkezinde geçiriyorlarken, E5 üstünde kalan mahalle halkı, merkezdeki yaşantıdan daha izole bir mahalle yaşantısını tercih ediyorlar.

Kurfalı semti ve onu oluşturan mahalleler de bu alışkanlık bakımından benzer bir nitelik taşıyor. Kurfalı semti, fiziksel olarak Kartal ilçesinin çeperinde kalmış bir semt niteliği taşıyor. Bu nitelik, mahalle halkına da benzeri bir alışkanlık edindirmiş. Semt halkı, kendi kabuğuna çekilmiş bir mahalle yaşantısını tercih ediyor.

Kurfalı’nın göze çarpan, en temel özelliği ise Kartal’ın en yoksul kesiminin, işçi ve emekçilerin yoğunlukla yaşadığı bir semt olması. Semtin bu sınıfsal niteliği semt gençlerinin hayata bakışlarını, politik tavırlarını, ilgi alanlarını ve yaşam standartlarını da büyük oranda ortaklaştırıyor.

Kurfalı semtinin Kartal’da yaşayan neredeyse herkesin bildiği bu temel özelliklerini ve bu özelliklerin Kurfalı gençliği üzerinde ne gibi bir izdüşümü olduğunu gözlemlemek üzere semtteki park ve meydanlarda gençlerle konuşuyoruz.

Fatih Sultan Mehmet Parkı’nda banklar zaten büyük oranda çekirdek yiyip sohbet eden gençler dolu. Özgür, Hacı İsmail Gündoğdu Meslek Lisesi’nde okuyan 12 sınıfa yeni geçmiş bir öğrenci. Özgür, öncelikle devlet okullarında verilen eğitimin yetersizliğinden şikayet ediyor: “Aldığımız eğitim tabii ki yeterli değil, eğer yeterli olsaydı zaten dershaneye gitmemiz gerekmezdi. Mesela ben şimdi 12’ye geçtim ve sınava hazırlanacağım. Mecbur gideceğim dershaneye.”

BAŞKA BİR SEÇENEK NE KADAR MÜMKÜN?

Kurfalı’da gençlerin kolay bir şekilde uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklardan etkilenebileceğini anlatan Özgür, “Burada yaşayan gençlerin özenebilecekleri çok başka bir seçenek de yok zaten. Kültür, sanat etkinlikleri olsa, Kurfalı’da yaşayan gençler bir süre o etkinliklere de ortam kovalamak için gelirler ama biraz alışkanlık edinince o etkinliklerden faydalanmak için gelirler. Şimdi hiç yok öyle bir imkan. Görüyorsun işte abi, herkes boş boş oturup çekirdek çitliyor burada şimdi” diyor.

Özgür ve Emre Kurfalı’da bulunan bir maske üretim atölyesinde çalışıyorlar aynı zamanda. Emre, “Abi çalışmayıp ne yapacağız? Para yok, mecbur çalışıyoruz. Yani ben de isterdim yaz ayında tatile denize gitmeyi ama olmayınca mecbur maske üretmek için çalışıyorsun. Günde 9 saat, saatte 500 maskeden, günde 4 bin 500 maske üretiyoruz yani. Burada böyle oturabiliyoruz, günlerden pazar olduğu için. Hafta içi falan bulamazsın bizi buralarda” diyor.

‘BİRİ KÜLTÜR SANAT DESE SIKILIR GENÇLER!’

Aynı parkta oturan Miray, Rabia ve Sude ise yine Kurfalı’da bulunan Yüksel İlhan Alanyalı Anadolu ve Sağlık Meslek Lisesi’nde okuyorlar. Zaten Kurfalı’da nitelikli bir lise bulunmadığından burada yaşayan liseli gençler, çember sistemine göre Yüksel İlhan Alanyalı Sağlık Meslek Lisesi, Hacı İsmail Gündoğdu Meslek Lisesi ve Yakacık Endüstri Meslek Lisesi dışında başka bir liseye gitme olanağına çok fazla sahip olamıyorlar. Miray, Rabia ve Sude’ye göre de eğitim yetersiz, gençliği kültürel ve sanatsal anlamda geliştirecek imkanlar mevcut değil. Sude şunları söylüyor: “Şimdi burada kültür sanat etkinliği falan olsa Kurfalı’daki gençler gelir mi bilemem. Alışmamışlar çok fazla böyle bir şeye. Biri gelse, kültürle alakalı bir konuda buradaki gençlere bir şeyler anlatsa sıkılırlar yani buranın gençleri. Böyle etkinliklere o kadar uzak ve yabancı yani Kurfalı gençliği.”

‘İÇİNE KAPANIK BİR YER’

Yakacık’ta bulunan Havuzlu Park ise gençlerin dışında kalanların da zaman geçirdiği bir yer. Talha, “Biraz geri kafalıdır buranın insanı. Öyle de olmak zorundadır yani. Birçok kişi akrabası birbirinin. Akraba olmayanlar da yıllardır komşu birbiriyle. Akrabalık, mahallecilik, komşuluk güzel şeyler tabi ama bu kadar fazla olunca dış dünyaya kapıyor yani Kurfalı’yı. Herkes akrabasıyla komşusuyla dedikodu yapar, aile meselelerini konuşur burada. Başka bir şey konuşmaya kapanmış Kurfalı halkı gerçekten” diyor. Kendisi de vaktinin büyük çoğunluğunu Kurfalı’da geçiren Talha, “Herkesin çevresi burada. Şu parkta kaç tane arkadaşım vardır mesela. Kurfalı içe kapanık işte. Boş zamanında arkadaşıyla gelip burada sohbet etmek dışında bir şey yapmak istemiyor buranın genci” diyor.