Diş hekimliği öğrencileri ve mezunları daha az kontenjan ve daha çok atama istiyor

Barış GÜLMÜŞ
Adana

Diş hekimi atamalarının azlığına tepki gösteren diş hekimliği öğrencileri ve mezunları, yarın (23 Temmuz) saat 19.00’da sosyal medyada #DişteKontenjanAzalmalı etiketiyle kampanyaı düzenleyecek. Evrensel'in sorularını yanıtlayan Diş Hekimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Platformu yöneticilerinden Hasan Deniz, işsiz dişhekimi sayısının giderek arttığına dikkat çekti.

Bize kısaca platformdan bahseder misin?

Diş Hekimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Platformu öğrencisinden mezununa, asistanından uzmana kadar sahada var olan ve bu sahadaki sorunları çözme odaklı çalışan bir platform. Sosyal medyada gündem yaratmak ve oluşturduğumuz bu toplulukla gerekli mercilere sesimizi duyurmak istiyoruz.

“İŞSİZ DİŞ HEKİMLERİNİN SAYISI ARTIYOR”

Son dönemlerde Twitter'da sürekli gündeme giren çalışmalar var. Diş hekimliği öğrencileri ve mezunlarının sorunları neler? Tweetlerinde dile getirdikleri ve getirmek istedikleri şeylerin ana eksenini ne oluşturuyor?

Diş hekimliği öğrencilerinin ve mezunlarının temel sorunlarından iki tanesi şu an daha çok gündemimizde. Biri, üniversitelerde diş hekimliği kontenjanlarının her yıl artması. Diğeri ise her yıl giderek azalan diş hekimleri atamaları. Üniversitelerde bu yıl 6 bin 680 olan diş hekimliği kontenjanı 1072 kadar artarak 7 bin 752 oldu. 2019 yılında 422 olan atama sayısı ise bu yıl 220 olarak belirlendi. Bu sayılar arasındaki uçurum, maalesef işsiz diş hekimlerinin oluşmasına neden oluyor.

Türkiye’de 2012-2013 eğitim-öğretim yılında 37 olan Diş Hekimliği Fakültesi sayısı 2020-2021 yılında iki kat artarak 97’ye kadar yükseldi. Var olan çoğu fakültenin akademik kadroları tamamlanamamışken, birçok fakültenin preklinik ve klinik ortamları yeterli niteliklere sahip değilken her yıl yeni fakülteler açılıyor. Bunun sonucunda da yeterli niteliklere ulaşamayan diş hekimleri yetişmeye devam ediyor.

“OKURKEN DE CİDDİ MASRAFLARLA KARŞI KARŞIYA KALIYORUZ”

Elbette tek sorun bunlar değil. Fakültede okurken de meslek hayatında da ciddi masraflarla başa çıkmak için mücadele ediyoruz. Bir diğer sorun ise sahte diş hekimlerinin ve ağız diş sağlığı teknikerlerinin açmakta olduğu klinikler. Biz bu bölümden mezun olup iş bulamıyoruz, onlar okumadan hekimliğe soyunuyor. Bu sorunla mücadele eden birçok diş hekimi olmasına ve Türk Diş Hekimleri Birliğinin (TDB) sahte diş hekimleri ihbar hatlarına rağmen yeterli denetleme ve caydırıcı ceza olmaması sebebiyle bu tür kliniklerin önüne geçilmiyor.

MEZUN ÇOK, ATAMA YOK

Diş hekimliğinden mezunlar ordusu birikiyor. Bir yandan da halkın hastanelerde, ağız ve diş sağlığı merkezlerinde aylarca sırada beklediği gerçeği var. Burada bir tezat yok mu? Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Avrupa ülkelerine kıyasla sizce durum nasıl?

Tezat var. Şöyle ki: Sağlık Bakanlığının 2014 yılında hazırladığı ‘’2023 Yılı Sağlık İş Gücü Hedefleri ve Sağlık Eğitimi’’ raporunda 15 Mart 2014 verilerine göre 21 bin 268 diş hekimi mevcut ve bu sayı baz alındığında 1000 kişiye düşen diş hekimi sayısı 0,28. Bu rakama mezunların tamamı, yani istihdamda olanlar ve olmayanların tamamı dahil.  Bu oran 2014 yılında DSÖ Avrupa bölgesinde 0,49 iken AB ortalaması ise 0,66. Yani ülkemizde kişiye düşen hekim oranı çok düşüktü. Ancak artan kontenjan sayısı ile bu oranın gelecek yıllarda Avrupa verilerini geçeceği düşünülüyor. Bu oranın çok fazla artması ve mezun diş hekimlerine istihdam sağlanmaması işsiz diş hekimi sayısının artması anlamına geliyor. Yani belki olumlu anlamda oran artacak ama bunlara işsiz diş hekimleri dahil olduğu için.

Bu raporda 2023 yılında 38 bin diş hekimine ihtiyaç duyulacağını ve bin kişiye düşen diş hekimi sayısının 0,45 olacağı belirtiliyor. Bu oranın korunması için nüfus artış hızı baz alınarak hesaplandığında kontenjanların 990 olması gerektiği görülüyor. Ancak hiçbir şekilde bu rapor göz önüne alınmadığı da görülüyor. Raporda 2014 yılındaki mevcut olan 2 bin 98 kontenjanın korunması dahilinde 2023 yılına kadar mevcut diş hekimi sayısının 45 bin olacağı ve gereken diş hekimi sayısından 6000 fazla hekim yetiştirileceği belirtiliyor. Ancak 2020 yılı itibarıyla hedeflenen sayı geçilmiş olmakla beraber birçok meslektaşımız işsizlik ile karşı karşıya kaldı.

Diş hekimliği öğrencileri ve mezunları olarak bu döneme ilişkin talepler neler? Bu sorunlara ilişkin çözüm öneriniz neler?

Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan bu rapor göz önünde bulundurularak yapılan atamaların sayısı biz diş hekimlerini açıkta bırakmayacak rakamlarda olsun. Mezun olup işsiz kalmayalım. Üniversitelerde kontenjanlar gerekli sayılara indirilmesini istiyoruz. Sahte diş hekimleri ve tekniker bazlı diş hekimlikleri için yapılacak denetlemelerin artırılmasını, toplum ağız ve diş sağlığı güvence altına alınmasını istiyoruz.

Diş hekimliği öğrencileri ve mezunları ne istiyor?