Patrona ücretsiz izin hakkı kıyağını uzatan "Mini istihdam paketi" TBMM'den geçti

İstihdama ilişkin düzenlemeleri içeren İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Kanun patronlara sermaye aktarımına ilişkin düzenlemeler içeriyor. İş cinayetlerine kapı aralayan maddenin de yer aldığı düzenlemede patronlara prim desteği de var.

PATRONA ÜCRETSİZ İZİN KIYAĞI, İŞÇİYE SEFALET ÜCRETİ UYGULAMASI UZATILIYOR

Teklifle, salgın Cumhurbaşkanı'nın kısa çalışma başvurusunu 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatma yetkisi genişletiliyor. Buna göre, Cumhurbaşkanı 31 Aralık 2020 tarihi korunarak, kısa çalışma ödeneğinin süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak uzatabilecek. Bu maddeyle bir önceki istihdam paketinde patronlara ücretsiz izne çıkarma kıyağı veren ve işçilere fondan cüzi bir miktar destek sunulan uygulama uzatılmış oldu.

PATRONLARA PRİM DESTEĞİ

1 Temmuz’dan önce kısa çalışma başvurusunda bulunan iş yerlerine, kısa çalışmanın sona ermesi ve normal çalışmaya dönülmesi durumunda, 31 Aralık 2020'yi geçmemek kaydıyla 3 ay süreyle asgari ücret üzerinden prim desteği verilecek. Hem 456 lira düzeyindeki işveren SGK primi, hem de 412 liralık SGK işçi payı destek kapsamında olacak.

İŞSİZLİK FONU PATRONLARA

Destek tutarı, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Ücretsiz izin uygulamasını bitiren iş yerleri de bu teşvikten yararlanabilecek. Cumhurbaşkanı 3 aylık süreyi, sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 6 aya kadar uzatabilecek.

Ayrıca, kısa çalışmada kolaylaştırıcı hükümler sektörel olarak uzatılabilecek. Bunun için Cumhurbaşkanı’na yetki verilecek.

"İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI"NA İSTİSNALAR

İşten çıkarma yasağı konusunda ise yeni bir düzenleme yapılıyor. Artık işletmeler, iş yerinin herhangi bir sebeple kapanması, belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin sona ermesi, yapılan işin sona ermesi gibi durumlarda işten çıkarma yasağının dışında olacak. İşten çıkarma yasağı konusunda ise Cumhurbaşkanı en fazla 3’er aylık sürelerle, 30 Haziran 2021’e kadar süre uzatımı yapabilecek.

YENİ İŞ CİNAYETLERİNE KAPI ARALANDI

50’den az çalışanı olan az tehlikeli iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu ise, 3,5 yıl süreyle ertelenecek ve 2024 yılı başında başlayacak. Söz konusu maddenin yürürlük tarihi de 1 Temmuz olacak.

Teklifte yer alan bir diğer düzenlemeyle de, Soma’da 13 Mayıs 2014’teki kaza sonrası Işıklar, Atabacası ve Geventepe ocaklarında işten çıkarılanların tazminatı için kamuya yetki veriliyor. Buralarda kıdem tazminatı hakkını kazanarak işten çıkarılan ve halen haklarını alamayanların tazminatı Türkiye Kömür İşletmeleri tarafından ödenecek.

DİJİTAL MECRALAR KOMİSYONU KURULACAK

Ezici ağırlıkla istihdama yönelik maddelerin yer aldığı teklife eklenen maddeyle İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadale Edilmesi Hakkındaki Kanun'a madde ihdas edildi.

TBMM bünyesinde Dijital Mecralar Komisyonu kurulacak. Komisyonun amacı ise bireylerin kişilik haklarına, özel hayatın gizliliğine ve diğer temel hak ve özgürlüklere aykırı ya da çocukların fiziksel ve psikolojik gelişimlerine zarar verici şekilde internet kullanımının önlenmesi olarak belirlendi. 17 üyeden oluşacak komisyonun üye dağılımı siyasi parti gruplarının parti grupları toplam sayısı içindeki yüzdelik oranına göre belirlenecek.

PATRON TAZMİNAT ÖDEMEKTEN KURTULUYOR

Yapılan düzenlemeyi Evrensel'e değerlendiren Dr. Murat Özveri, “İşten atmada yargısal denetim söz konusu. İşten atmalar sonucu işe iade davası açılıyor ve işe iade davasını işçiler kazanırsa işverenler 8 aydan az olmamak koşuluyla işe iade tazminatı ödemek zorunda kalacaklar. Ücretsiz izinde işçi iş sözleşmesini sona erdirmeyeceği için, işçinin iş görme işverenin ücret ödeme borcu da askıda. Bu askı süresi, işverene hiçbir yükümlülüğü olmayan, işçinin istese de işten ayrılamayacağı, kısa çalışma ödeneğinden daha düşük olan 1168 liraya mahkum edildiği bir süreç olacaktır” dedi.

GELİR GÜVENCESİ EN AZ ASGARİ ÜCRET DÜZEYİNDE OLMALI

İşten çıkarmaların yasaklanmasını savunduklarını belirten Özveri, “Ancak dedik ki mutlaka gelir güvencesi olmalı. Ve bu gelirin minimum asgari ücret, asgari ücretten yüksek ücret alanlarda ücretlerine yakın düzeyde olmasını gerektiğini söyledik. Bu da servet vergisinden karşılanmalı. Ancak hükümet yine İşsizlik Sigortası Fonu’yla finanse edecek bu ödeneği. Fon yine amaç dışında işverenlere destek için kullanılmış olacak. İşverenler istihdamı sürdürmek için destek alabilirler ama bu destek İşsizlik Sigortası Fonu’ndan değil servet vergileriyle finanse edilerek yapılmalı” ifadelerini kullandı.

Özveri işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından yapılan düzenlemeye ilişkin şunları söyledi: “İstihdamın yüzde 85’i 4 ila 10 işçi çalıştıran kobilerden karşılanıyor. İşverenleri bir maliyet yükünden kurtarmaya dönük bir erteleme. Ölümlerle doğrudan bağlantı kurulamaz ancak yine yapılması gereken işçilerin eğitimlerini sağlamak ve iş güvenliği uzmanları için tam anlamıyla bir iş güvencesi getirmek, işçiyi işçi sağlığı ve iş güvenliğinin her aşamasında müdahil kılacak şekilde güvenceye kavuşturmak. Ama şu düzenleme açısından bir kez daha gösteriliyor ki işverenlere maliyet getirmesin diye bir yükümlülük ertelenmiş oluyor.” (İstanbul/EVRENSEL)

İhsan Çaralan

‘Mini istihdam paketi’nden işçiye açlık, patrona kıyak çıktı

Erkan Aydoğanoğlu

'İstihdam paketi' sahtekarlığı