ABD, İzlanda'ya Huawei'yi yasaklaması için baskı yapıyor

Murat KUSEYRİ
 

ABD ve Çin hattında ipler gerilir ve iki ülke karşılıklı olarak büyükelçiliklerini kapatırken ABD, İskandinavya'nın en küçük ülkesi İzlanda'ya Çin teknoloji devi Huawei'yi yasaklaması için baskı yapıyor.

ABD, İzlanda'daki GSM operatörlerinden 5G ağının kurulmasında Huawei'in  ürünlerini kullanmamalarını istiyor. Geçtiğimiz yılın eylül ayında İzlanda'da Dışişleri Bakanı Gudlaugur Thor Thordarson ile görüşen ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Huawei'in İzlanda ve ABD'de geçerli olan demokrasi ve özgürlük kriterlerine uymadığını öne sürmüş ve aynı iddiaları düzenlediği basın toplantısında tekrarlamıştı.

Pence, 5 G şebekesinde şirketin ürünlerinin kullanılması durumunda İzlanda vatandaşlarına ait hassas bilgilerin Çin Hükümeti'nin eline geçme riski olduğunu öne sürmüştü. İzlanda'daki GSM operatörleri 4 G ağının kurulmasında Huawei'in ürünlerini kullanmıştı. Nova ve Vodafone gibi operatörler, 5 G'nin inşasında Huawei şirketinin ürettiği araçları kullanmayı planlıyor. Siminn adlı operatör ise Ericsson şirketinden ürün almayı düşünüyor.

Her üç şirket de 5 G ağı 4 G'ye kıyasla daha pahalıya mal olduğu için uzun vadeli işbirliği yapmayı ve böylelikle 5 G'nin maliyetini aşağıya çekmeyi hedefliyor. Bu amaçla da bu yılın başlarında bir işbirliği anlaşmasına imza attılar. Pence'in İzlanda gezisi sonrası 3 şirket üzerindeki baskıların arttığı belirtiliyor. Vodafone Genel Müdürü Heidar Gudjonsson, İzlanda Devlet Radyosu'na ABD büyükelçisinin 3 şirketin yöneticileriyle toplantı yaptığını ve Huawei'in ürettiği ürünleri kullanmamaları uyarısında bulunduğunu söyledi.

Gudjonsson, bazı şirketlerin ürünlerinin kullanılmasının yasaklanmasının rekabet gücünün kötüşelmesi riski yaratacağını söyledi. Huawei'ye karşı direnişin Donald Trump'ın dış politikasının bir parçası olduğu değerlendirmesinde bulundu. ABD baskıları sadece şirketlere değil İzlanda Hükümetine de yöneliyor. Parlamentodan geçirilmeye çalışılan bir yasa Belediyeler ve İletişim Bakanına pratikte Huawei'yi İzlanda pazarlarında yasaklama hakkı tanıyor. Tasarı bakana Avrupa Birliği ve AEA ülkeleriyle (AB ülkeleri ile Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn) kısmen veya tamamen alet satın alma ve temin etmeye karar verme hakkı veriyor. Belediyeler ve İletişim Bakanı, Dışişleri ve Adalet Bakanıyle istişarede bulunduktan sonra GSM operatörlerinden Avrupa Birliği ve NATO ülkelerinde üretilen ürünleri kullanmalarını talep edebilecek. Böylelikle Belediyeler ve İletişim Bakanı, herhangi bir gerekçe gösterme gereği duymadan Huawei'den ürün alınmasını engelleyebilecek.