Pandemiyi bahane eden İsveç tekelleri işçilere sıfır zam teklif edecek

Murat KUSEYRİ
Stockholm

İsveç’te koronavirüs yaygınlaşmaya başlamasıyla birlikte 20 Mart günü ortak bir basın toplantısı düzenleyen İsveç İşçi Sendikaları Konfederasyonu (LO) ve İsveç Sanayi ve Ticarat Odaları (Svensk Näringsliv) Mart ayında başlayacak toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin güz aylarında başlamasında görüş birliğine varmışlardı.

Basın toplantısında tekeller adına konuşan İsveç Sanayi ve Ticaret Odaları Genel Müdürü Jan-Olof Jacke, sanayide toplu sözleşme görüşmelerinin güz aylarına ertelenmesinden memnuniyet duyduklarını ve anlaşmanın diğer işkollarında da uygulanmasını umduklarını söylemişti.

SENDİKA “EN AKILCI ÇÖZÜM” DEMİŞTİ

LO Başkanı Karl-Petter Thorwaldsson da, “Şu anda en akılcı çözüm bu. Bizim en önde gelen amacımız üyelerimizin mümkün olduğunda iyi bir toplu sözleşmeye kavuşması. Güz aylarında görüşmelere başladığımızda talebimiz emeklilerin ve daha az ücret alanların gelirlerinin yükseltilmesi olacak” demişti.

İsveç Devlet Radyosuna açıklamalar yapan Sanayi ve Ticaret Odaları Genel Müdür Yardımcısı Mattias Dahl, korona pandemisi nedeniyle alınan önlemlerin yetersiz kalması durumunda toplu sözleşme görüşmelerinde %0 zam önerisini dışlalamayacaklarını söyledi.

Daha önce İsveç Sanayi ve Ticaret Odaları ve sendikalar arasında varılan anlaşmaya göre sanayi iş kolunda toplu iş sözleşmesinin en geç ekim ayı sonunda bağıtlanması ve daha sonra da diğer işkollarıının sanayiyi izlemesi üzerinde anlaşmaya varılmıştı.

İSVEÇ KORONA KRİZİNDE TEKELLERİN ÇIKARLARINI GÖZETTİ

Ama işverenlerin yüzde sıfır zam önerisinde bulunmaları belirlenen takvimin çatırdadığını ve toplu sözleşme görüşmelerinin daha şimdiden anlaşmazlıkla sonuçlanacağını gösteriyor. İsveç, diğer ülkelerle kıyasla koronavirüse karşı mücadelede tekellerin çıkarlarını gözeten politikalar uyguladı.  İşyerlerinin neredeyse tamamı üretimini eskisi gibi sürdürdü. Volvo, Scandia başta olmak üzere büyük İsveç tekelleri talep azlığı ve parça yetersizliği nedeniyle üretimlerine ara verdi. SEB bankası, İsveç’in diğer ülkelere kıyasla pandemi krizinden daha az zararla çıktığı değerlendirmesini yaptı ancak bunu yeterli görmeyen Mattias Dahl, her hafta daha fazla artış gösteren işsizliğin kendilerini kaygılandırdığını söyledi.

TEKELLER BİR TAŞLA ÜÇ KUŞ VURDU

Tekeller koronavirüsü tam anlamıyla fırsata çevirdi ve bir taşla üç kuş vurdu. İsveç Hükümeti Mart ayının ortalarında tekellere 300 milyar kronluk destek paketini açıkladı.

Milyarlarca kron destek paketi alan büyük İsveç tekelleri on binlerce işçi ve emekçinin işine son verdi. Şimdi de pandemiyi bahane ederek 2020 yılı için işçilerin zam talebini yok sayıyor ve yılı %0 sözleşmeyle kapatmak istiyor.

İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun toplu sözleşmelerden sorumlu sekreteri Torbjörn Johansson, “İşverenlerin her zaman bir nedenleri var. Faizler yüksek veya az, kron az veya yüksek. Bunu mücadele edilmesi gereken bir şey olarak görüyorum” diyerek işverenlerin zam taleplerini reddetmesine tepki gösterdi.