Norveç’te Hiroşima ve Nagazaki kurbanları anıldı: Nükleer silahlara hayır!

Mahmut ALGÜNERHAN
Oslo

Norveç’te 6 Ağustos günü Oslo, Trondheim, Tönsberg, Ås, Nord-Odal, Nesodden gibi il ve yerleşim alanlarında, ABD’nin 1945 yılında Japonya’nın Hiroşima ve Nagazaki kentlerine attığı atom bombasında hayatını kaybeden on binlerce kişi için fenerli anma etkinlikleri yapıldı.

Nei til Atomvåpen (Nükleer Silahlara Hayır), ICAN Norge (Nükleer Silahları Ortadan Kaldırmaya Yönelik Uluslararası Kampanya, Norveç) ve Nei til Atomvåpen Oslo (Nükleer Silahlara Hayır Oslo) tarafindan organize edilen başkent Oslo’daki ilk anma etkinliği merkez kütüphanesinde gerçekleştirildi.

"NÜKLEER SİLAHLANMA YASAKLANMALI"

Burada yapılan konuşmalarda ABD’nin Hiroşima ve Nagazaki’yi bombalamasının üzerinden 75 yıl geçtiği belirtilerek bugün nükleer silahların kasıtlı veya kazara kullanılma tehlikesinin her zamandan daha büyük olduğu belirtildi ve nükleer silahların doğurduğu felaket anlatıldı. Konuşmalarda nükleer silahların insanlar için büyük bir tehdit olduğu, gerçek silahsızlanmayla bu tehditin ortadan kaldırılabileceği vurgulanarak yeni Hiroşimaların yaşanmaması için nükleer silahların yasaklanması istendi.

Akşam saatlerinde ise Spikersuppa alanında fenerli bir anma etkinliği düzenlendi. Burada toplanan yaklaşık yüz kişi, hayatlarını kaybedenleri anmak için yaktıkları mumları havuza bıraktı. Anma etkinliğine katılanların çoğunluğunu gençler oluşturdu.

ABD’nin attığı atom bombası ile ölen ya da yaralanan insanların birçoğu kendilerini nehir sularına atmış ve daha sonra ölü bedenleri bu sulardan çıkartılmıştı. Bunun sonucu olarak her yıl “Tōrō Nagashi” adı verilen bu gelenekle Hiroşima ve Nagazaki kurbanlarını anmak için sulara bu kağıtlı fenerler bırakılıyor.

NÜKLEER TEHDİT HER ZAMANKİNDEN BÜYÜK

Nükleer Silahlara Hayır (NTA) örgütü yazılı bir de açıklama yayınladı. “Hiroşima ve Nagazaki’den 75 yıl sonra, nükleer tehdit her zamankinden daha büyük” denilen açıklamada şu uyarılar yapıldı:

“Hindistan ile Pakistan arasında Keşmir konusunda çıkan çatışmalar, çatışmanın nükleer bir savaşa dönüşeceği korkusuna yol açtı. ABD ile Rusya arasında orta menzilli füzeleri yasaklayan INF anlaşması geçen yıl çöktü. Amerikan füze kalkanı iki büyük güç arasında gerilim yaratmaya devam ediyor ve Rusya da bir dizi acımasız yeni silah ürettiğini duyurdu. Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri arasında geniş kapsamlı stratejik nükleer silahlara ilişkin yeni START anlaşmasının (Stratejik Silahları Azaltma Anlaşması) da belirsiz bir geleceği var. Anlaşma 2021’de sona eriyor ve şu ana kadar yeni bir anlaşma üzerinde herhangi bir gelişme yok. Kuzey Kore ile müzakereler bozuldu ve onlar yeni stratejik silahlar uyarısında bulundular. Son haftalarda ABD ile İran arasında artan çatışma düzeyi, İran’ın nükleer programını düzenleyen 2015 nükleer anlaşmasıyla ilgili büyük bir belirsizlik yarattı.

Küresel olarak bir insanlık felaketine her zamankinden daha yakınız...”

NÜKLEER SİLAHLARA DEĞİL KAMU SAĞLIĞINA BÜTÇE!

Nükleer silahlı devletler cephaneliklerini modernize ediyor ve nükleer silahlarını geliştirmek için büyük meblağlar harcıyorlar. ABD tek başına 412 milyar Norveç Kronu karşılığı mevcut nükleer silahlarını güncellemek, geliştirmek ve korumak için harcıyor.

Bu rakamlar, hastanelerdeki 300 bin yoğun bakım ünitesi, 35 bin solunum cihazı, 150 bin hemşire ve 75 bin doktor ihtiyacını karşılamak için kullanılabilirdi.

2017’de Birleşmiş Milletler’deki ülkelerin çoğu tarafından nükleer silahlara yönelik tarihi bir yasak kararı alındı. Şimdiye kadar 82 devlet kararı imzaladı ve 40’ı onay verdi. 50 devlet daha onay verdiğinde yasak, uluslararası hukukta yürürlüğe girecek.

NORVEÇ KARARI İMZALAMADI

Norveç, bu yasak kararını imzalamayarak nükleer silah sahibi devletlerin yanında yer aldı ve yasak müzakerelerini boykot etti. Dolayısıyla Norveç, sivillerin katledilmesi tehdidinin meşru bir savunma stratejisi olduğunu iddia eden dünyanın az sayıdaki ülkesi içinde yer aldı.

2017’de Norveç Halk Yardımı için yapılan bir ankete göre, her 5 Norveçliden 4’ü, ülkelerinin BM’nin nükleer silah yasağına katılmasını istiyordu.

Norveç’in bir NATO ülkesi olarak Yasaklama Antlaşması’na katılmasının önünde yasal bir engel yok. Norveç, nükleer silah suçlusu bir devlet olmayı ve sivillerin toplu katliam tehdidine dayalı bir güvenlik stratejisini seçiyor.