“Lübnan’da halk iki hükümet devirdi, kimse mesajı almadı mı?”
İktisatçı Jad Cahabaan soruyor: “Halk sokak protestolarıyla iki hükümet devirdi. Kimse mesajı almadı mı?”
Lübnan | Fotoğraf: Mahmut Geldi / AA
Beyrut patlamasının ardından Hasan Diyab hükümeti istifa etti. Lübnanlılar ise hâlâ sokakta. Jad Daher, “Bu hükümet istifa eder fakat aynı insanlara bağlı yenisi kurulursa, o zaman neyi başarmış olacağız?” derken İktisatçı Jad Cahabaan soruyor: “Halk sokak protestolarıyla iki hükümet devirdi. Kimse mesajı almadı mı?”
Doğu Akdeniz ülkesi Lübnan’da, derinleşen ekonomik ve siyasi kriz üzerine gelen Beyrut patlaması ardından gerilim yüksek. Geçtiğimiz ekim ayında başlayan halk protestoları sonucu istifa eden hükümetin yerine gelen Hasan Diyab kabinesi de patlama ve protestolar ardından istifasını sundu. Ancak Hükümetten “Yeni bir hükümet seçilene kadar görevde” kalması istendiği belirtiliyor. Lübnanlılar ise istifayı yolsuz olarak gördüğü mezhepçi düzenin restorasyonu için bir manevra olarak görüyor. İstifayı yeterli bulmayan Lübnanlılar önceki gece de protestolara devam etti.
Beyrut Limanında 6 yıldır depolarda bekleyen 2 bin 750 ton amonyum nitratın patlamasıyla oluşan büyük yıkımda şu ana kadar 160’ın üzerinde kişinin yaşamını yitirdiği açıklandı. Hâlâ 6 bine yakın yaralı ve yüzlerce kayıp olduğu belirtiliyor. İstifa eden Saad Hariri hükümetinin ardından iki ay önce göreve gelen Hasan Diyab hükümeti, binlerce kişinin katılımı ve “Hesap Günü” denilerek cumartesi Beyrut merkezinde başlayan protestoların üçüncü gününde istifasını duyurdu. Diyab, “Ülkenin kurtarılması için bir kapı açmak istiyoruz, bu nedenle de hükümetin istifasını duyuruyorum” ifadelerini kullandı.
“BU BÖYLE GİDEMEZ”
Beyrut merkezindeki yürüyüşe katılanlardan biri olan Jad Daher, Guardian gazetesine verdiği görüşünde, “Bu böyle gidemez” diyor: “Sadece yolsuzluk değil sistemin kendisi bizi bu noktaya getirdi. Bu hükümet istifa eder fakat aynı insanlara bağlı yenisi kurulursa, o zaman neyi başarmış olacağız?”.
Rita Afif, “Aynı şeyi bir daha yapmayacaklar” görüşünde: “Yapamayacaklarını biliyorlar, fakat hâlâ çabalıyorlar. Bu kez durdurulacaklar.”
Onlar görüşlerini açıklarken kolluk kuvvetleri meclis meydanındaki protestoya göz yaşartıcı gaz atmaya başlıyor. Burada yüksek sayıda asker ve demir kapıların ve barikatların arkasında bekleyen çok sayıda polis hazır bulunuyor.
“HERKES İSTİFA EDENE KADAR BURADAYIZ”
AA muhabirine konuşan protestoculardan Gita Meşik, “Başbakan Diyab’ın istifası zaten biliniyordu. Bu nedenle son günlerdeki protestolarla parlamentoya baskı oluşturmaya çalışıyoruz” dedi. Meclis Başkanı Nebih Berri başta olmak üzere milletvekillerinin tümü istifa edinceye kadar parlamento binası çevresindeki eylemlerine devam edeceklerini söyleyen Meşik, yeni bir yönetim istediklerini, dolayısıyla Eski Başbakan Saad Hariri’nin yeniden hükümetin başına geçmesine izin vermeyeceklerini ifade etti. Meşik, yeni bir seçim yasası istediklerini aktardı.
Eli Akiki de hükümetin istifasının kendileri için hiçbir şey ifade etmediğini belirterek, “Çünkü geçen yıl Ulusal Birlik Hükümeti de istifa etti ancak arkasında aynı siyasi güçlerin öncülüğünde yeni hükümet kuruldu” dedi. Akiki de, Cumhurbaşkanı Mişel Aun ve Meclis Başkanı Berri’nin düşmesi için baskı kurmaya devam edeceklerini kaydetti: “Mevcut ve eski yöneticilerin hepsinin hesap vermesi gerekiyor.”
“SİYASİLERİN HEPSİ GİTMELİ”
“Diyab ve kabinesi, Beyrut Limanındaki felaket ve ülkenin maruz kaldığı ekonomik çöküşten en az sorumlu kesimdir” diyen Leyal Sublani cumhurbaşkanlığı ve parlamentoyu sorumlu tuttu: “Bu iki makam, vatandaşın beklentilerini karşılamadığı gibi 1975-1990 yıllarında yaşanan iç savaşın suçlularınca yönetiliyor. Bu nedenle en büyük hedefimiz, Cumhurbaşkanı Aun, Meclis Başkanı Berri ve yönetime gelen tüm başbakanlardan hesap sormaktır” dedi. Luran Yunus’a göre de talepleri net “Lübnanlılar, siyasi güçlerin içinde yer almadığı yeni bir hükümet kurulmasını, yeni bir seçim yasası getirilmesini, yolsuzluğa bulaşan yetkililerden hesap sorulmasını ve çalınan malların iadesini sağlayacak bağımsız bir yargı oluşturulmasını istiyor”
DÜZENİ RESTORASYON PLANLARI
Bazı siyasi liderler tüm milletvekillerine istifa çağrısı yapmıştı. Böylelikle erken seçim hedefleniyor. Parlamento seçimlerinin yenilenmesi için ise en az 43 milletvekilinin istifası gerektiği belirtiliyor. Düne kadar istifa eden millevekili sayısı ise 6’ydı.
Ülkedeki “Sünni bloku” temsil eden, Fransa ve Suudi Arabistan destekli Eski Başbakan Saad Hariri’nin yeniden öne çıkacağı tartışılırken, Guardian’a göre, ikinci bir aday ise eski diplomatlardan Nawaf Salam. Salam, 9 Kasım 2017’de Uluslararası Adalet Divanında 2018-2027 dönemi için yargıç olarak seçilmişti. 2007-2017 yılları arasında New York’ta Lübnan Büyükelçisi ve Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi olarak görev yaptı.
Bu arada, Lübnan’ın iç işlerine karışmakla eleştirilen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un hükümetinden de “Bir an önce yeni hükümet kurulsun” açıklaması geldi. Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, yaptığı yazılı açıklamada, “Halka kendini ispatlayacak ve ülkenin temel sorunlarına çözüm bulma misyonuna sahip hükümetin hızlı şekilde kurulması” çağrısı yaptı.
“İKİ HÜKÜMET DEVİRDİK MESAJI HÂLÂ ALMADINIZ MI?”
Siyasi rejim restorasyon planları yaparken Lübnanlı İktisatcı Jad Cahabaan, “İki yıldan az bir sürede Lübnan halkı sokak protestolarıyla iki hükümet devirdi. Kimse mesajı almadı mı?” diye soruyor.
Chabaan bir diğer tweetinde, “Hâlâ Saad Hariri liderliğinde ‘ulusal birlik’ hükümetini geri getirebileceklerini düşünüyorlar. Bu kadar kötü şaka yeter” diyor ve istifaların yeterli olmayacağı, patlamadan sorumlu olan herkesin hesap vermesi gerektiğini vurguluyor. (DIŞ HABERLER)
