12 Ağustos 2020 13:10

Uzmanlar: Aşı için DSÖ onayı ve faz 3’ün tamamlanması şart

Rusya'nın koronavirüs aşısı bulduğu yönündeki açıklamalarına karşı uzmanlar yaygın kullanım için faz 3 aşamasının tamamlanması ve Dünya Sağlık Örgütünün onayının olması gerektiğine dikkat çekti.

Fotoğraf: Rusya Sağlık Bakanlığı/AA

GÜNCEL

Paylaş

Burcu YILDIRIM
Ankara

Rusya’nın koronavirüse karşı üzerinde çalıştıkları aşıyı tescillediklerine ilişkin açıklaması tartışmalara neden oldu. Evrensel’e konuşan uzmanlar yaygın kullanım için faz 3 aşamasının tamamlanması ve Dünya Sağlık Örgütünün onayının olması gerektiğine dikkat çekti. Uzmanlar Rusya’nın aşıya ilişkin verileri daha detaylı açıklaması gerektiğini vurguladı.

TÜBİTAK Kovid-19 Konsorsiyumu üyesi Prof. Dr. İhsan Gürsel, Rusya’nın bulduğu aşıya ilişkin verilerin bilinmemesi nedeniyle detaylı bir değerlendirmenin yapılamadığına dikkat çekti. Pandemi dönemlerinde 2. faz tamamlandıktan sonra acil kullanım lisansının verilebildiğini belirten Gürsel, “Çin’in 2. fazdan sonra aşıyı askerlere verdiğini biliyoruz. İhtiyaç duyulursa kullanılması ve veri oluşturması anlamında bu yapılıyor” dedi.

DSÖ’NÜN ONAYI GEREKİYOR

TÜBİTAK tarafından belirlenen aşı geliştirme çalışmalarında yer alan Bilim Kurulu Üüyesi Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, Putin’in açıklamasındaki bir noktaya dikkat çekerek, “Kızına aşı yaptırdığını ama DSÖ’nün aşıya onay verdiği takdirde kullanılacağını söyledi. İnsan aşıları için DSÖ’nün aşı geliştirme kriterleri vardır” bilgisini verdi. Laboratuvar ve hayvan deneyleri gibi çeşitli aşamaların ardından aşının insanlarda denenebileceğini anlatan Hasöksüz “Burada belirli kriterler vardır. Bu kadar kısa sürede yaptıklarına göre kimi sonuçları var. Çünkü tipi, kapsasitesi açısından hiçbir ayrıntı verilmiyor. 8 farklı aşı tipi var. Bazıları hayvan denemeleri aşamasında, bazılarının insanlarda deneme aşamasına kadar geldiği iddia ediliyor. Bu kısa bir süreç değil. Bir de bunun kontrolleri var, ispatlamanız gerekiyor” dedi.

ADIYAMAN: AŞIYA ONAY GEREKLİ

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Sinan Adıyaman, Rusya’nın tescil ettirdiği aşının birinci aşamasının klinik denemede olduğunu belirterek “Bir aşının yaygın kullanılabilmesi, imal edilebilmesi ve her yaş grubuna göre yapılabilmesi için 3 aşamada da insanlarda test edilmesi gerekir” dedi. Birinci aşamada az sayıda gönüllüyle aşının güvenli olup olmadığı ve olası yan etkilerinin araştırıldığını belirten Adıyaman, “Dolayısıyla Rusya’nın bu açıklaması DSÖ tarafından onaylanmış, kullanılabilir olarak kabul edilene kadar beklemede kalmak lazım” dedi.

TÜRKİYE'DEKİ AŞI ÇALIŞMALARI

Türkiye'deki 8 tipte aşı çalışması olduğunu aktaran Prof. Dr. İhsan Gürsel, Ankara Üniversitesi Onkoloji Bölümündeki çalışmada hayvan deneylerinin tamamlandığını ve klinik faza başlamak için izin istendiğini söyledi. Gürsel, ODTÜ, Bilkent ve Hacettepe’li isimlerden oluşan bir ekibin de klinik faza başvurduğunu belirterek “Diğer çalışmalarda da hayvan deneyine başlamak, ön hayvan deneylerinin yapılması gibi farklı aşamalara gelindi” dedi.