Bornova'da toplusözleşme işçilerin onayıyla belediyeye sunuldu
Genel-İş İzmir 7 No’lu Şube, TİS taslağını tamamladı. İşçilerin onayıyla sunulan taslakta pandemi önlemlerinden İstanbul Sözleşmesi’ne kadar birçok madde yer aldı.
Fotoğraf: Evrensel
Nuray ÖZTÜRK
İzmir
Genel-İş Sendikası İzmir 7 No’lu Şube, Bornova Belediyesi Personel AŞ’ye bağlı çalışan 696 sayılı KHK ile taşerondan kadroya geçen 1472 işçiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmesi taslağını tamamladı. Birimlerde yapılan toplantılarda hazırlanan taslakta işçilerin taleplerinin yer aldığı belirtilirken, işçiler hazırlanan taslağın arkasında olduklarını söyledi.
696 sayılı KHK ile taşerondan kadroya geçen işçilerin özgür toplu iş sözleşmesi yapma hakkı ellerinden alınmış, Yüksek Hakem Kurulunda en son imzalanan toplu iş sözleşmesi geçerli kılınmıştı. Genel-İş 7 No’lu Şube buna rağmen geçtiğimiz dönem asgari ücret fiyat farklarının alındığı ve sosyal haklarda ciddi iyileştirmelerin yapıldığı, kadın işçiler için regl izni, yasal doğum izninin üzerine 8 haftalık ücretli izin gibi ciddi kazanımların elde edildiği sözleşme imzalamıştı. İlk defa hiçbir sınır olmadan tüm maddelerin tartışılacağı ve 1 Temmuz 2020- 30 Haziran 2022 dönemini kapsayan toplu sözleşme taslak çalışmaları, işyerlerinde yapılan taslak hazırlık toplantılarının ardından tamamlandı.
HER İŞÇİ TALEBİNİ ANLATTI
İşçiler taleplerini Evrensel’e anlattı. Park Bahçe İşyeri Temsilcisi Kemal Bülbül, “KHK dışında özgür toplu sözleşmeyi ilk defa gerçekleştiriyoruz. Demokrasiye uygun şekilde, genel merkezden kopyala yapıştır yaparak değil tek tek bizim taleplerimiz, öngörülerimizin tamamını geçirerek, tartışarak hazırladık. İşçinin istemediği hiçbir şey yok bu taslakta. Büyük bir mücadele verdik. İki ay geceli gündüzlü çalıştık. Taslak için komiteler kurduk, toplantılar yaptık. Haricinde temsilciler kurulu olarak toplantılar yaptık. Bornova Belediyesinin 20 yıllık çalışanı olarak söylüyorum. 20 yıldır biz bunu bekliyoruz. Bu toplu sözleşme bizim anayasamız gibi oldu. İşçinin istemediği hiçbir şey girmedi. Yapılan toplantılarda sorunlarımızı konuştuk onlar talebe dönüştü. Taslak hazırlandı. Taslak oluştuktan sonra 4-5 defa daha değişti. İşçi demokrasisi işletildi” dedi.
ÖNCELİK EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET
Park bahçe işçileri olarak öncelikli taleplerinin eşit işe eşit ücret olduğunu söyleyen Bülbül, “Park bahçe işçilerinin arasında ücret farkı çok fazla, taban ücretlerimiz gerçekten çok düşük, diğer birimlere göre. Aynı işi yaptığı ve görev tanımı aynı olduğu halde ücret farkı var. Geçireceğimiz taslakta baremleri hemen hemen eşitledik. Bizim için çok iyi bir başlangıç oldu. Bu toplu sözleşmenin Türkiye’de başka bir örneği var mı bilmiyorum, iddia etmiyorum ama sanmıyorum da… Çok çalışılmış, çok emek harcanmış bir taslak” diye konuştu.
Park Bahçe İşçisi Cengiz Tatar ise, “Ben temsilci arkadaşlara teşekkür ediyorum çünkü taslağı hazırlarken en ufak maddesine kadar önce bizimle konuştular, tartıştılar. Her birimde, her bölgede, her köşe başında toplantılar yapıldı. Benim bütün taleplerim girdi. Park bahçe işçilerinin en önemli talebi hastalık primi, yol yardımı, yemek yardımı, eşit işe eşit ücret, iş riski, koku primi gibi tek tek kalem kalem girdi” diye konuştu.
‘5 YIL HİÇ ZAM ALMADAN ÇALIŞTIK’
Tuncay Tosmak ise bir önceki dönem 5 yıl hiç zam almadan çalıştıklarını belirterek, “Sendika bu konuda hassas davrandı. KHK ile asgari ücretin dışına çıkarılmıştık, ücretlerimiz çok düşmüştü. Bundan bir buçuk yıl önce sağ olsun şube yönetimi bu sorunu çözmek için KHK’ye rağmen iyi bir sözleşme imzalamış ve asgari ücret farkımızı almıştık. Bu örgütlü mücadele sayesinde oldu. Şimdi de diğer sorunlarımızı çözeceğiz. İyi bir sendikanın içerisindeyiz. Gücümüzün de farkındayız. Haklarımızı alacağımıza inanıyorum. Bizim için taban ücretlerinin yanı sıra yol ve yemek ücretlerimiz de çok düşük o konudaki taleplerimiz de çok kıymetli” dedi.
BİRİMLERDE TOPLANTILAR YAPILDI
Temizlik İşleri Müdürlüğü Baştemsilcisi Mehmet Selim Kayalı, taslak hazırlanmadan önce temizlik işlerinde 4 defa toplantı yapıldığını ve işçilerin tamamının toplantılara katıldığını belirterek, “Temizlik işçileri yağmur, çamur soğuk demeden hatta salgın süreçlerinde bile durmadan çalışıyor. O çöpleri topluyoruz, sokağı süpürmeye devam ediyoruz, ancak çok düşük ücretlere çalıştırılıyoruz. Bu haksızlığın giderilmesi bizim için önemli, taban ücretlerinin diğer birimlerde çalışanlarla eşitlenmesini istiyoruz. Temizlik işçilerinin olmazsa olmazı taban ücretleri, sağlık açısından konulan maddeler, koku primi, risk primi gibi. Bir de iş güvencesi çünkü olur olmaz sebeplerle disiplin kuruluna gönderiliyoruz” diye konuştu.
İLK AMAÇ EŞİT İŞE EŞİT ÜCRET
Kültür müdürlüğünde çalışan Polat İnangül, bu taslakta ilk amaçlarının maaş adaletsizliğini ortadan kaldırmak olduğunu söyleyerek, kendi biriminde çalışan işçilerin diğer birimlere nazaran nispeten daha iyi ücretler aldığına da dikkat çekerek,“39 farklı kalemde maaş vardı, bunu azalttık ve 5 kaleme düşürdük. Burada çok yüksek alanla düşük alan arasındaki makası indirecek bir ücret talebinde bulunduk. Temel çalışmamız bunun üzerineydi. Ve bu tüm işçilerin mutabakatıyla oldu. Bence önemli olan bütün arkadaşların fikrinin alınması ve taleplerinin girmesiydi. Bir de zam talebi belirlenirken yüksek maaş alanların bunu gözeterek taleplerini ortaya koymasıydı” dedi. Sağlık işleri biriminde çalışan Aysun Nizam ile Ayfer Öztürk ise komite toplantıları yaparak sürece hazırlandıklarını belirterek, yaşlı bakım elemanları olarak sağlık açısından riskli bir iş yaptıklarını, ücret adaletsizliğinin giderilmesinin yanı sıra risk piriminin kendileri için çok önemli olduğunu söylediler.
GENÇ: İŞÇİLERİN TALEPLERİ TEK TEK TOPLANDI
Genel-İş İzmir 7 No’lu Şube Başkanı Özgür Genç taslak hazırlıklarını anlattı. Bornova Belediyesi Personel AŞ ile Tire Belediyesi Personel AŞ bünyesinde çalışan ve 696 KHK ile belediye şirketlerine geçişleri yapılan işçiler için, geçen dönem asgari ücret fiyat farklarını aldıkları ve sosyal haklarda, kadın haklarında önemli kazanımlar elde ettikleri bir sözleşme imzaladıklarını hatırlattı. Genç şöyle konuştu: “Normalde sürecimizin 30 Haziran’da bitip, yeni sözleşmenin 1 Temmuz itibariyle uygulanabilir olması gerekiyordu ancak pandemi nedeniyle 3 ay süreyle uzatıldı bu süreç. Fakat biz süreç normal devam ediyor gibi çoğunluk tespitlerimize başvurduk, çalışmalarımıza başladık ve 1 Temmuz itibariyle geldi. İlk yaptığımız şey, işçilerin yevmiyeleri, görev tanımları, işyeri sorunları ve genel sorunları üzerine bir çalışma yürütmek oldu. Ana hedefimizin ne olacağına dair ayda 4 defa temsilciler kurulu yaptık. Acil taleplerimizi çıkardık, yol haritası belirledik. Çoğunluk tespitimizin geldiği gün itibariyle alanda ulaşmadığımız işçi kalmamıştı. Tek tek işçi arkadaşlarımızın taleplerini topladık, temsilci ve komitede yer alan arkadaşlarımızla beraber. Daha sonra başlıklar halinde taslağımızın ana maddelerini belirledik ve altını doldurmak için tekrar işçilerle yan yana geldik. Her birimde, her şantiye de işçilerin katılımıyla uzun saatler süren toplantılar yaptık. Sonunda çıkan taslağı tekrar işçilere sunduk ve tekrar anlattık. Sizler bunları talep etmiştiniz, taleplerinizi tek tek yazık. Ekleme çıkarma düzeltme var mı diye sorduk. İşçi arkadaşlar taslağı onayladıktan sonra, iki gün önce onaylandı bu arada, ‘Bu bizim taleplerimizdir ve irademizdir, taleplerimizin arkasında duracağız’ dedikten sonra taslak son şeklini aldı ve genel merkezimize gönderdik, bugün de işverene sunduk.”
39 AYRI ÜCRET 120 GÖREV TANIMI 5’E DÜŞTÜ
Acil taleplerinin daha önce de belirttiği gibi eşit işe eşit ücret ve taban ücretlerinin yükseltilmesi olduğunu belirten Genç, “Aynı görev tanımında görünüp, aynı birimde aynı sürelerle çalışmasına rağmen, farklı ücretlerle çalıştırılıyordu işçiler. Örneğin bir park bahçe işçisi 3 bin TL diğeri 4 bin TL alıyordu. Taşeron sisteminden kaynaklanıyordu ve biz acil olarak bunların hızlıca düzeltilmesi gerektiğine inandık ana meselemiz bu oldu ve bu sözleşmede bunu çözmeyi hedefledik. Çok sıkı bir çalışma yürüttük” dedi. Bornova Belediyesinde 39 ayrı ücret 120 görev tanımının olduğunu belirten Genç, görev tanımları ve ücretleri 5 grupta düzenlediklerini aktararak, “Yılda 4 ikramiye, yol, yemek, eğitim yardımı, eğitim tazminatı, yakacak yardımı, koku primi, risk primi gibi hem iş güvencesi ve işçi sağlığı alanlarında hem de sosyal haklarda iyileştirmeler yapıldı. Bu düzenlemeler bir buçuk yıl önce yapılan sözleşmede kısmen de olsa yapılmıştı bu sefer eksikliklerini gidererek oranlarını artırdık. Ücretlerde eşitliği sağlamak için her bir işçi için ayrı ayrı hesaplandığı için zam talebimiz şu diyemiyorum ancak işçilerin tamamının talepleri ve onayıyla eşitliği büyük oranda sağladık” diye konuştu.
PANDEMİ VE KISA ÇALIŞMA ÖNLEMİ SÖZLEŞMEYE GİRDİ
Pandemi nedeniyle ortaya çıkan sorunlara dair de toplu iş sözleşmesi taslağına maddeler eklediklerini söyleyen Genç, şunları kaydetti: “Kısa çalışma ödeneği, pandemi döneminde biliyorsunuz neredeyse her fabrikada, işyerinde uygulandı. İşçiler 1770 TL’ye minnet ettirildi birçok belediyede. Bizim de örgütlü olduğumuz Tire Belediyesinde yaşadık ama sendika olarak eksik kalan ücretlerin üstünü tamamlattırdık. Yarın bir gün yeniden yaşandığında önlem olması için kısa çalışmaya başvurulduğu takdirde “Eksik kalan ücret işveren tarafından yatırılır” maddesi ekledik. Sigorta primlerini işveren yatıracak işçiler hiçbir koşulda sigortasız çalıştırılmayacak dedik. Yanı sıra ‘Pandemi, deprem, yangın vs. gibi dönemlerde gerekli tüm önlemlerin alınması için işveren yükümlüdür’ maddesi ekledik. ‘İşçi sağlığı kurulları hafta da bir toplanır ve kurul içerisinde iki işçi temsilcisi yer alır’ maddesi ekledik. ‘Belirlenen eksiklik ve ihtiyaçlar rapor halinde bakanlığa sendika tarafından sunulur’ diyerek tek tek ayrıntılandırdık. Amacımız şuydu, bu pandemi dönemlerinde maalesef sorun yaşadık, iş sağlığı güvenliği kurullarını toparlayamadık, kriz masaları oluşturamadık, tüm sendikalara çağrı yaptık birleşik mücadeleyi örmek için ama yalnız kaldık. Evet bir zarara uğramadan kendi imkanlarımız ve temsilcilerimizin koşturmasıyla alandaki iş riskini azaltmaya çalıştık ama bunu toplu iş sözleşmesiyle güvence altına almış olduk.”
İSTANBUL SÖZLEŞMESİ TİS TASLAĞINDA
Kadın işçilere dair bu toplu iş sözleşmesi taslağına da önemli maddeler eklediklerinin altını çizen Genç, “Kadın işçilerle ayrı tartışmalar yürüttük ve bu tartışmalar sonucunda sözleşmeye çeşitli maddeler ekledik. Kadınlara dair ayrımcılığın ortadan kalması ve eşitliğin sağlanması için başta İstanbul Sözleşmesi olmak üzere işveren yasal mevzuat ve sözleşmelere uymak zorundadır diye madde koyduk. Kadına şiddet, çocuğa yönelik suçlar, hayvanlara yönelik işlenen suçların tespit edilmesi halinde iş akdinin feshi maddesi eklendi. Bu tip durumların ortaya çıkması halinde ayrı bir disiplin kurulu oluşturulması, soruşturmaların kişilik haklarını zedelemeyecek şekilde gizli yürütülmesi gibi maddeler ekledik. İşvereni işyerinde veya dışarıda şiddete uğrayan kadın çalışanın barınma ve güvenlik sorununun çözümünde doğrudan yükümlü kılacak maddeler ekledik. Belediye sığınmaevinde barındırır, sığınmaevi yoksa belediye gerekli barınma ve güvenlik ihtiyacını gidermekle yükümlüdür gibi… Kadınların üretimde daha fazla yer alabilmesi için işe alımlarda başvuranların niteliği eşit olduğu durumlarda kadınlara öncelik verilir dedik. Zaten geçen dönem sözleşmemizde vardı, ayda bir gün ücretli regl izni, 8 Mart’ta kadın işçilerin ücretli izinli sayılması, yasal doğum izninin üzerine 8 hafta ücretli doğum izni hakkı, kreş hakkı ve işçilerin ücretsiz yararlanması gibi” diye konuştu. Genç, son olarak “Bu taslak tüm işçinin iradesiyle hazırlandı ve hakkımızı alana kadar da mücadelede kararlıyız” dedi.
