Electrolux, Meksika'da koronavirüse karşı önlem isteyen 100 işçiyi işten attı

Murat KUSEYRİ

Beyaz eşya üretiminde dünyanın ikinci büyük tekeli Electrolux, Meksika'da Ciudad Juârez kentindeki fabrikada çalışan 100 işçiyi koronavirüsünün yaygınlaşmasına karşı önlem almasını istediği için işten attı.

ABD'nin Teksas eyaletinin yakınlarında bulunan Meksika'nın Ciudad Juârez kenti serbest bölge olduğu için Electrolux ve diğer fabrikalarda işçiler düşük ücretle çalıştırılıyor. Vergilerin düşük ve sendikaların güçsüz olduğu kentte sendikaların varlığı hissedilmiyor.

Meksika hükümeti, koronavirüsünün ülkede yaygınlaşmasından sonra 30 Mart gününden itibaren zorunlu olan toplumsal hizmetler dışındaki fabrika ve işyerlerinin kapatılmasını istedi. Ancak Electrolux, hükümetin çağrısına kulaklarını tıkayarak üretimi sürdürdü. 4 bin 800 işçinin çalıştığı buzdolabı ve çamaşır kurutucusunun üretildiği işyerinde koronavirüsünün yaygınlaşması tepkilere yol açtı.

30 İŞÇİ, İŞTEN ATILMAYI MAHKEMEYE TAŞIDI

7 Nisan günü fabrikada protestolar başladı. İşçilerden bir kısmı işyerinin kapatılmasını isterken bir kısmı da koronavirüsüne karşı önlem alınmasını talep etti. İşveren, 13 Nisan günü protestolara önderlik eden 100 işçiyi tazminat karşılığı işten ayrılmaya zorladı. İşçilerden 70'i baskılar sonucu istifa etmeyi kabul ederken 30 civarında işçi işten ayrılmayı reddetti ve konuyu mahkemeye taşıdı.

İşveren, işçilerin bir kısmını işten atsa da baskılar sonucu 20 Nisan ve 1 Haziran arası fabrikayı kapamak ve işçilere maaşlarının yüzde 50'sini vermek zorunda kaldı. 8 işçinin yaşamını yitirdiği fabrikada virüsün yayılmasını engellemek için kısmi önlemler aldı. Electrolux, çıkışlarını imzalamayı reddeden 30 işçiyi işe almayı reddediyor. Bu nedenle işçiler mahkemeye başvurarak tekrar işe alınmalarını veya yüklü bir tazminat ödenmesini talep etti.

Tazminat alarak işten ayrılmayı kabul eden 70 işçi de kendilerine yapılan ödemelerden memnun değil. Meksika'da işten atılan işçilere 3 aylık maaşları ile çalıştıkları her yıl için 20 gün tutarında ücret ödeniyor. İşçiler bu miktarı yetersiz buluyor.

İsveç'te yayımlanan Dagens Arbete (Günün İşi) adlı dergide yayımlanan habere göre fabrikada işçilerin haklarını savunacak bir sendika bulunmuyor. İşveren, işçilerin örgütlenme girişimini baskı ve işten atmalarla engelliyor. Açıklamalarda bulunan bir işçi, “Herkese işe alırlarken sendikaya üye olup olmayacağı soruluyor, evet diyenler işe alınmıyor” dedi. Vergilerin ve ücretlerin düşük olduğu serbest sanayi bölgesinde işverenler ve yerel yöneticiler sendikaların fabrikalarda örgütlenmelerini engellemek için işbirliği yapıyor. Haberde pek çok kez sendika liderleri ve insan hakları savunucularının polis tarafından gözaltına alındıkları ve tutuklandıkları belirtiliyor.

İSVEÇ'TE SENDİKA VE HALKTAN İŞÇİLERLE DAYANIŞMA

Electrolux'un İsveç'teki bazı işyerlerinde örgütlü olan Unionen, Meksika’daki işçilere karşı uygulanan baskılara tepkili. Sendika Başkanı Peter Ferm, şirket yönetimine derhal fabrikada olanları araştırması, şirketin etik kodlarına ve küresel sendika örgütü IndustriAll'ın işverenlerle yaptığı küresel sözleşmeye uyması ve işçilerin sendikal örgütlenmelerine saygı göstermesi çağrısı yaptı.

Öte yandan İsveç'te Meksika'daki fabrikada çalışan işçilerle bir dayanışma grubu oluşturuldu. Grup, işten atılan işçilerin derhal geri alınmasını, işten ayrılmayı kabul eden işçilere daha fazla tazminat ödenmesini, fabrikada sendikaların örgütlenmesine izin verilmesini ve fabrikada olanların belirlenerek bir rapor halinde kamuoyuna açıklamasını talep ediyor.