Gürgen Deresi'nde HES'çi şirket ne mahkeme kararı dinliyor ne bilirkişi raporu

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın memleketi Rize Güneysu’da ‘Yol yapıyoruz’ denilerek başlatılan Gürgen Deresi üzerine kurulacak HES inşaatı çalışmalarına ilişkin açılan davada bugün keşif yapılacak. Baro Enerji Elektrik tarafından yürütülen çalışmayı ‘Kandırıldık’ diyerek yargıya taşıyan Gürgen köyü sakinleri isyan ediyor: ‘Deremizi kurutacaklar!’ 

Çalışmaları süren Alicik HES çevre etki değerlendirme raporunun (ÇED) iptali için Rize İdare Mahkemesinde açılan davada mahkeme, 5 ay önce ‘Bilirkişi incelemesi’ yapılması yönünde karar vermişti. İnceleme Kovid-19 salgını, adli tatil gibi gerekçelerle aylarca ertelenirken, hiçbir yaptırım uygulamasıyla karşılaşmayan şirketin çalışmaları devam etti.

SUYUN KULLANIM HAKKINI ALDI YARGI KARARLARINI TAKMADI!

"Yol yapıyoruz" denilerek kandırılan bölge halkının mağduriyeti yıllar önce başladı. 2008 yılında Gürgen Deresi’nde HES kurmak isteyen şirket yasal prosedürlerini tamamlayıp ‘Su kullanım hakkını’ 49 yıllığına cebine koydu. Ardından bütün Gürgen Deresi’nin tek hakimi olarak HES faaliyetine başladı.

Güneysu Gürgen halkı köylerinde HES istemediklerini söyleyerek Rize İdare Mahkemesinde projenin iptali için dava açtı. Bilirkişiler gelip inceleme yaptı ve "HES kurulamaz" kararı verdi. Raporda da kararın gerekçeleri her yönüyle açık açık anlatıldı. Rize İdare Mahkemesi bilirkişi raporları doğrultusunda HES’in uygun olmadığına karar verdi. Karar Danıştay tarafından da onanarak kesinleşti. 

"YOL YAPIYORUZ" DİYE 4 YIL SONRA GELDİLER

Mahkeme kararları ile rahat bir nefes aldığını düşünen Gürgen halkı yanıldı. Aradan 4 yıl geçtikten sonra cebindeki ‘Suyu kullanma hakkı’na güvenen şirket köye HES yapacağım diye değil ‘Yol yapacağım’ diye geldi. Yol yapılacağına inanan ve gelişmelere sevinen bölge halkı her gün çalışanlarla yemeğini, suyunu, çayını paylaşıp her konuda yardımcı oldu. Ta ki köye büyük HES boruları getirilip şirketin foyası ortaya çıkana kadar. Perde betonlar arkasına HES borularının döşenmeye başlamasıyla inşaatın HES inşaatı olduğunu anlayan köylüler, Baro Enerji Elektrik tarafından yürütülen çalışmayı yargıya taşıdı.

ÇED RAPORUNA AYKIRI VE HUKUKSUZ!

Şirketin HES borularını döşediği ve köylüler bu işe uyanmasın diye seçtiği alanın, ÇED raporu üzerindeki yerlerden çok farklı olduğuna dikkat çeken köylülerin Avukatı Remzi Kazmaz, “Yani ÇED raporuna aykırılık mevcuttur. Zaten aynı yerde aynı dere üzerinde aynı şirket tarafından alınan ÇED raporu iptal edilmişti. 4 yıl sonra da aldıkları aynı ÇED raporuyla köye geldiler, üstelik aldıkları ÇED raporuna aykırı iş yaptılar. Yani değişen hiçbir şey olmadığı gibi ikinci işleri de hukuka ve yasalara aykırı” değerlendirmesini yaptı.

Pandemi dolasıyla halk evine girerken şirketin pandemiye aldırmaksızın gece çalışmalarını sürdürdüğünü, bu durumun yetkililere defalarca şikayet edilmesine rağmen değişmediğini anlatan Kazmaz şunları söyledi: “Dere yatağı her gün bozuluyor. Beton bloklarla köyü ikiye böldüler, hukuksuz işlerine mahkeme başvurusuna rağmen devam ettiler. Bu şirket gücünü nereden alıyor? Hem de Cumhurbaşkanının köyünde böylesine hukuksuz işler yapıp derelerimizin kurumasına neden olabiliyor? HES yapılacak köy ilginç bir şekilde karantina altına alındı keşif işlemi uzadı. Ama köylülerle 10 Eylül tarihine keşif gününü adeta söke söke aldık. Bu dere bu vadi koruma altına alınması gereken yerlerden olup doğal sit alanları mevcuttur. Binde yedi gibi cüzi miktarda eletrik enerjisi için bu dereyi bu vadiyi kurutmaya değer mi?" 

KURUMUŞ YATAK GÖRÜNTÜLERİ ‘BİZİ KURTARIN’ DİYE BAĞIRIYOR

Askoriz Deresi’ni oluşturan Güneysu ve Salarha Dereleri ve kollarını oluşturan akarsular, doğduğu noktadan itibaren HES borularına ve tünellere konularak, adeta hiç nefes aldırmadan denize ulaştırılıyor. Sadece ana vadi üzerindeki dere değil, küçük yan kollar dahi tünellere konularak diğer derelere aktarılıyor, bu şekilde bu vadiler boyunca bütün akarsular HES’lerin kullanımına sunuluyor. 

Bütün bunlar sebebiyle yıllık 2 bin 400 kilogram yağış oranı ile Türkiye’nin en çok yağış alan ili olan Rize’de, HES projelerinin bulunduğu vadilerdeki dere yatakları yaz aylarında susuz kalıyor. Avukat Remzi Kazmaz , “Uzun söze gerek yok. Fotoğraflar HES’leri çok iyi anlatıyor. Demem şu ki; kör olmaya gerek yok. Gürgen Deresi bağırıyor, “Gel de kurtar beni” diye. 

11 ADET HES VAR VADİ NEFES ALAMIYOR!

Bölgede birçoğu faaliyette, bir kısmı inşaat halinde, bir kısmı da proje aşamasında olan 11 adet HES projesi var. Handüzü Yaylası’ndan Karadeniz’e kadar suya hiç nefes aldırmayan bu projeler aynı zamanda vadilerdeki milyonlarca bitki ve hayvana da nefes aldırmıyor. Kırmızı pullu alabalıklar için yaşayacak bir liman yok artık. Bölge halkı arıların toz ve gürültüden artık eskisi gibi bal vermediğini söylüyor. Değirmenlerin, balık çiftliklerinin suyunun olmadığını, insanların yüzecek, serinleyecek derelerinin kalmadığını belirtiyor.

HAYAT SAVUNUCULARI UYARIYOR

• Derelere cansuyu bile bırakılmadı, iklim değişikliği ve küresel ısınımaya zemin hazırlandı.
• Zaten sınırlı olan temiz içme suyu kaynakları 49 yıllığına HES’lerin emrine verildi.
• Yaşanabilecek bir kuraklık ve susuzluk durumunda, bu sular artık şirketlerin özel malı olduğu için hiçbir şekilde insanların faydasına sunulamayacak. (Rize/EVRENSEL)

Rize'de HES'e karşı derelerini savunan Gürgen köylüleri gözaltına alındı

{{395249}} 

Erdoğan'ın memleketinde köylüler HES şantiyesini bastı, makineleri dışarı çıkarttı