İstanbul Tekel-Gazete Bayileri Odası Başkanı: Sözleşme iki tarafı da mağdur etmemeli

Eylem NAZLIER
İstanbul

İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) iştiraki Kültür A.Ş.’nin büfelerin kirasına yüzde 500 zam yaptığını söyleyen İstanbul Tekel-Gazete Bayileri Odası Başkanı Ferihan Karasu, zamların geri çekilmesini talep etti. 176 adet gazete büfesi işletmecisi ve çalışanlarla birlikte 350 ailenin buradan geçindiğini belirten Karasu, “Çok ağır bir sözleşme dayatılmaktadır’” dedi. 

İBB mülkiyetinde bulunan gazete ve ürün satış büfelerinin yetkisi, İBB Meclisi’nin aldığı karar ile yeniden İstanbul Kültür ve Sanat Ürünleri Ticaret A.Ş’ye verildi. Karasu, büfe kiralarına ortalama yüzde 500 zam yapıldığını, büfelerin yenilenmesi için de İBB’nin kendilerinden 80 ila 300 bin lira arası bir ödeme istediğini belirtti.

Kültür A.Ş.'nin dayatmasına tepki gösteren Karasu, cirolarının önemli bir kısmını toplu ulaşım kartları ve sigara satışının oluşturduğunu anlatarak, “Akbil kâr oranı binde 5, sigara kâr oranı yüzde 5’dir. Asgari ücretin bir tık üstü kazanıyor bir bayi. Bu çalışma şartlarını, harcanan yoğun emeği ve az kazancımızı Kültür A.Ş. yönetimi de çok iyi bilmesine rağmen biz işletmecilere çok ağır şartları olan yeni bir sözleşme dayatmaktadır” dedi.

"YA SÖZLEŞME İMZALAYIN YA DA BÜFELERİ BOŞALTIN" BASKISI

Karasu'nun belirttiğine göre Kültür A.Ş. sözleşme imzalanmazsa 1 Ekim itibarıyla büfelerin boşaltılmasını istiyor.

SON 5 YILDA YÜZDE 90 ZAM YAPILDI 

Her yıl işletmecisi oldukları büfeler için düzenli olarak enflasyonun üzerinde kira zammı yapılmasına karşın İBB yönetiminin 2015 yılından beri zam yapılmadığı iddiasında bulunduğunu belirten Karasu, 2020 yılının 9 ayında kiralarına yüzde 15 zam yapıldığını aktardı. Karasu, “Her yıl enflasyon oranında zam yapılmış. Hatta zam yapılmamış denildiği son 5 yılda ise yüzde 90 zam yapılmış” dedi. 

80 İLA 300 BİN ARASINDA KİRA TALEBİ

“Büfe İstanbul” markası altında da birleştirilmesi düşünülen büfeler için 80 ila 300 bin lira arasında kira talep edildiğini dile getiren Karasu, “Bir yıl sonra teslim edilecek büfeler için ekim ayından başlayarak 12 aylık dönemde ödeme talep edilmektedir. 12 ay sonra kâra geçecek bu işletmelerin aylık 6 bin 500 TL ile 25 bin TL’lik taksitlerin pandemi döneminde nasıl ödeyeceği hesaba katılmamıştır. Ekonomik daralmayla cirolarımızın yüzde 60-70 oranında düşmesine rağmen bizden bu paraları istemek hak, hukuk, adalet ve vicdana aykırıdır. Kültür A.Ş. yönetimi, sıraladığımız bu şartların 7 gün içerisinde kabul edilerek sözleşmeyi imzalamamızı, aksi takdirde 1 Ekim itibarıyla büfelerimizi boşaltmamızı istemektedir” ifadelerini kullandı.

"SÖZLEŞME ŞARTLARINI BİLMEDEN DAYATMAYLA İMZALAMAMIZ İSTENİYOR"

Karasu, “Yeni kiralar belirlenirken çok basit ve düz bir mantık kullanma yoluna gidilmiş, bir çok noktanın, lokasyon özelliklerine bakılmamış. Neredeyse her nokta aynı kefeye konmuş. Örneğin; iş merkezlerinin yoğun olduğu bölgelerdeki üyelerimiz hafta sonları ve resmi tatillerde açmadıklarından, açsalar da kayda değer bir iş yapmadıklarından neredeyse ayın üçte birinde kapalılar. Bu ve bunun gibi özel bölgesel durumlar hiç dikkate alınmamış, sadece emlak rayiç bedellerine göre değerlendirilmiş. Ayrıca imzalamamızı istedikleri sözleşme metninin içeriği ve şartlarından haberdar olmadan, dayatmayla imzalamamız istenmektedir” dedi.

"SÖZLEŞME PANDEMİDEN SONRA DÜZENLENMELİ"

İBB yönetiminin kendileriyle görüşmeye yanaşmadığını söyleyen Karasu, taleplerini sıraladı:

“1 Ekim itibarı ile yürürlüğe konmak istenen yeni sözleşmenin pandemi süreci bitene kadar askıya alınması, pandemi süreci bittikten sonra yeni durumun ve şartların tekrar karşılıklı değerlendirilerek, yapılmak istenen yeni sözleşmenin şartlarının her iki tarafı da mağdur etmeyecek şekilde yeniden belirlenmesi gerek. Ayrıca bu şartlar, hak, hukuk, adalet ve vicdana aykırıdır.”

İBB NE DİYOR?

İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) konuya açıklaması ise şu şekilde: “İBB Meclisi, büfelerin işletmesini Kültür A.Ş.’ye verdiği için, büfelerle yapılan kira sözleşmelerinin yenilenmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu amaçla 2015 yılından bu yana sabit kalan kira bedelleri yeniden ele alınarak, büfelerin konumu, özellikleri ve günümüz fiyatları üzerinden düzenlemeye gidilmiştir.

İstanbul’un en değerli bölgelerinden; Mecidiyeköy, Kadıköy, Beyoğlu, Fatih, Bostancı gibi yerlerde, bin 165 ila 2 bin 100 lira arasında değişen oldukça düşük bu kiralar, günün gereklerine göre ele alınmıştır. Bu sayede, kamu mağduriyeti de önlenmiştir.

Ayrıca belirtmek isteriz ki; İBB, pandemi süresince işletmecilere borçlarını ödemede önemli kolaylıklar getirmiştir. İzolasyon sürecinin yaşandığı Mart, Nisan ve Mayıs aylarındaki borcun yüzde 75’inden fedakarlık edilmiştir. Normalleşme sürecinin başlamasıyla işletmelerden, kira borçlarının sadece yüzde 75’ini ödemeleri talep edilmiştir. Bununla birlikte, pandemi veya mücbir sebeplerden dolayı kapalı kalınan her gün için kira bedeli alınmaması kararlaştırılmıştır.

Öte yandan İBB, kent genelindeki gazete ve ürün satış büfelerinin yenilenmesi kararlaştırılmıştır. İstanbul’a yakışacak bu yeni büfelerin 70 ila 100 bin lira arasındaki maliyeti de işletmecilerin üzerine yüklenmeyecektir. İlk etapta işletmeciler, 12 eşit taksitte yenileme bedellerini Kültür A.Ş.’ye ödeyecek, daha sonra bu bedel, kiradan düşmek suretiyle geri ödenecektir.”