Yakılmış, yıkılmış, boşaltılmış köylerde yeniden hasat

Bingöl’ün Yayladere ilçesine bağlı köylerinden çeşitli nedenlerle ayrılıp tekrar köylerine yerleşen vatandaşlar, doğayı canlandırmak için kolları sıvadı.

Yayladere’ye bağlı 16 köy derneği bir araya gelerek Yayladere Dernekler Birliğini kurdu. Yayladere ilçesinin 20 köyü var ve bunlardan 16 köyün derneği mevcut. Yayladere Dernekler Birliği de bu 16 dernek ve diğer dört köyün toplamından oluşuyor. Dernekleri olmayan köyler de Dernekler Birliği ile hareket ediyor.

Bu yıl bir grup arkadaşı ile üretime başlayan Şahin Gökduman 1999 yılında başlayan köye dönme çabasının, 2005 yılında köylerin yerleşime tamamen açılması sürecine kadar devam ettiğini belirterek “Köye dönen insanların kısıtlı sayıda üretim yapması ve bu kısıtlılıktan çıkamaması üzerine yeni bir çalışma başlatıldı.” dedi. 15 yıldır köyün gelişmesi için mücadele eden aynı zamanda Çalıkağıl Köy Derneğinin de kurucusu olan Gökduman, “Köyümüz yakılmış, yıkılmış bir köydü. İnsanlarımız gelip buraya yerleştiler ama maalesef bostandan ibaret kaldılar. Bostan olayını daha da geliştirip üretime katkı sağlamak için, insanların emek gücünü ortaya çıkarmak için bu derneklerin öncülüğünde bir üretim birliği oluşturduk. Topraklarımızı ektik, sulama sistemi getirdik ve üretime başladık. Çalıkağıl Köyünde bir tarlamıza nohut bir tarlamıza da fasulye ektik. 40 yıldan sonra bu sene ilk defa hasadını yaptık” dedi.

Projeye katılmak isteyen hemşehrilerine bir çağrıda bulunan Şahin Gökduman şunları söyledi: “Bu coğrafyada üretime katılmak isteyen bütün köylülerimizi yanımızda görmek ve dahil olmalarını istiyoruz. Çünkü önümüzde arıcılık ve hayvancılık gibi daha büyük projelerimiz var. Burada kimyasallardan uzak üretim yapıyoruz. İnsanlara sağlıklı ürün sunmak istiyoruz. Bu coğrafya buna uygun. Yaklaşık 40 yıldır hiç ekilmemiş. Bunu değerlendireceğiz, bunu üretime çevireceğiz insan gücünü bunun içine katacağız. Köylülerimizin kökleriyle tekrar buluşmasını sağlayacağız”.

"İSTEDİĞİMİZ TEK ŞEY ZAMAN VE EMEK"

Üretim projelerinde entegrasyon sisteminin olduğunu söyleyen Gökduman, “Ben de bu işin içerisine girmek isteyen vatandaşlarımıza, tohum desteği veriyoruz. Traktör sağlayarak tarlayı ekip toprak sahibine teslim ediyoruz. Projeye katılan kişilerden tek iste diyoruz ki senden istediğimiz tek şey zaman ve emek” dedi.

Topraklarına bağlı, tarihine, köklerine sahip, enerjisi ve hevesi olan hemşehrilerine seslenen Gökduman, “Gelip burada üretim yapmanızı istiyoruz. Biz size her koşulda yardımcı olacağız. Nitekim bu sene 7 tane insanımız bizimle hareket etti. Köylülerimizin değerlendirilmesini istediği birçok tarlamız var. Ama emek gücüne ihtiyacımız var. Köye gelip burada zamanını öldüren insanlardan ziyade o zamanı biraz da üretime çevirecek biçimde köylülerimizin bu entegrasyona girmesini istiyoruz” dedi. 

"BU BİR KADIN PROJESİDİR"

Vatandaşları teşvik etmek için, güçlerini birleştirerek çok iyi bir projeye imza attıklarını söyleyen Yayladere Dernek Başkanı Remziye Eran “Nitekim de başardığımızı düşünüyorum. Ekip olarak çalışmalar devam ediyoruz. Şu dönemde toprağa gerçekten ihtiyacımız var. Bunu için adım atmış olduk” dedi. Projenin aynı zamanda bir kadın projesi olduğunu söyleyen Eran, “Kadınların enerjileri pek çok erkekten çok daha fazla. Çok da güzel örnekler var. Bütün kadınlarımızı projeye katılmaya çağırıyoruz” dedi. 

"EKONOMİK BOYUTUNDAN ÇOK SOSYAL BOYUTUNU DÜŞÜNEREK YAPTIK"

Projenin ekonomik boyutundan çok sosyal boyutunun önemine dikkat çeken Hasan Bakbak “Projeyle köydeki nüfusu gençleştirmek istedik. Bölgede böyle bir hareket var bu dönem için inşallah bu bir örnek olur ve bu coğrafyayı yeniden eski haline getirebiliriz” dedi. Bakbak, bu yıl bir kadın hemşehrilerinin de üretime katılmasından mutlu olduklarını belirtti.  Köylerinde yaşayanların hayvancılık yaptığını tarımsal üretimin bostan seviyesinde olduğunu belirten Bakbak, tarımsal üretimi geliştirmeye çabalarının sadece Bingöl’le sınırlamadıklarını, Dersim çevre köylerini de projeye dahil etmeye çalıştıklarını belirtti.

PROJEDE YER ALAN KİŞİLER 

1. Bingöl Yayladere ilçesi Belediye Başkanı: Sabri Akyürek
2. Yayladere İlçe Dernek Başkanı: Remziye Eran
3. Maskan-i Herdif (Çalıkağıl Köyü) Şahin Gökduman, Hasan Bakbak
4. Aşuran Köyü (Boğazköy) Mehmet Ali Akgül
5. Seter Köyü (Dalbasan Köyü) Zülfükar Sağlam
6. Gümek Köyü (Çatalkaya) Musa Atagül
7. Xübek (Akçadamlar Köyü) Yaşar Baş

(Dersim/EVRENSEL)