Ford’da işçilere "ankete olumlu yanıt verin" baskısı
Kocaeli Gölcük'te bulunan Ford Otosan fabrikasındaki işçilerin, memnuniyet ölçme amacıyla yapılan anketlere olumlu yanıt vermeleri yönünde amirlerden baskı gördüğü ortaya çıktı.
Arşiv | Fotoğraf: Thomas Hawk/Flickr (CC BY-NC 2.0)
Arzu ERKAN
Kocaeli
Ford Otosan Gölcük Fabrikası’nda; fabrika yönetimi tarafından "çalışan bağlılığı" adıyla her yıl yapılan ve memnuniyet ölçmeyi amaçlayan ankete işçilerin olumlu yanıtlar vermesi için amirlerin baskı yaptığı ortaya çıktı.
Fabrika Genel Müdürü Haydar Yenigün’ün çevrimiçi gerçekleştirdiği toplantıda, kaynak bölümünde çalışan bir işçinin sorusu üzerine açığa çıkan olay sonrası, ikisi vardiya amiri olmak üzere 6 kişi hakkında disiplin soruşturması başlatıldığı öğrenildi. Ford işçileriyse bu durumun yeni olmadığını, her yıl benzer baskılarla karşılaştıklarını ifade ederken, baskıların sadece kaynak bölümü ile sınırlı olmadığını, montaj bölümünde de amirlerin gerek sözlü gerekse de SMS yoluyla "Anket sorularına olumlu yanıtlar verin" dediklerini kaydetti.
Çalışan memnuniyeti anketinin her yıl yapıldığını, her yıl da benzer baskılarla karşı karşıya kaldıklarını ifade eden bir Ford Otosan işçisi, “Anketler pazartesi günü doldurulmaya başlandı. Geçmişte föy dağıtılırdı, isim yazmazdı föylerde, öyle olduğu için de işçi gerçek duygularıyla doldururdu. Yanlış hatırlamıyorsam 2015 yılıydı, memnuniyet oranı montajda yüzde 40, kaynakta yüzde 50 çıkmıştı. Bunun üzerine anket işçilerin e-posta hesapları üzerinden yapılmaya başlandı, atölyelerde ustaların gözetiminde bilgisayarlardan yapılıyordu. Şimdiyse akıllı telefonlar üzerinden fabrika içi bir uygulamayla yapılıyor. Kimin ne yanıt verdiği belli olduğu için de zaten herkes çekiniyor. Yetmiyor bir de amirler baskı yapıyor” dedi.
"TELEFONU ELİNDEN ALINANLAR VAR"
Anketin doldurulduğu uygulamaya her işçinin kendisine ait olan bir şifre ile girdiğini aktaran Ford işçisi “Kaynakta amirler işçilerden bu şifreleri alarak kendileri doldurmuş, vermeyenlere baskı yapmış, telefonu elinden zorla alınan arkadaşlar da var, şifreyi vermediği için hakarete uğrayan da. Bu olay da salı günü Haydar Bey’in yaptığı canlı yayında ortaya çıktı. Bir arkadaşımız soru soruyor, ‘Biz bu sorulara kendi hür irademizle cevap veremeyecek miyiz, amirler biz dolduracağız diyor’ diye. Olay ayyuka çıkınca da olayla ilgisi olan amirler hakkında soruşturma başlatıyorlar. 2’si vardiya amiri, 2’si teknisyen, 2’si grup lideri toplam 6 kişi şu anda açığa alınarak idari izne çıkarıldı ve disipline verildiler. Bakalım, sonucunu hep birlikte göreceğiz” diye konuştu.
"ANKETLERİ GRUP LİDERLERİ DOLDURDU"
Benzer baskıların montaj hattında da yaşandığını belirten başka bir Ford Otosan işçisi de “Montajda da kimi amirler sözlü bir şekilde ‘Sorulara olumlu yanıtlar verin’ derken kimileri de SMS göndererek ‘Ankete olumlu yanıtlar verin, memnuniyet yüksek çıkmalı’ dedi. Kaynakta olduğu gibi montajda da bazı arkadaşların anketlerini grup liderleri doldurdu" şeklinde konuştu.
Anket soruları içerisinde "pandemi döneminde alınan önlemler" gibi sorular olduğunu, vaka sayılarının artışa geçtiği, buna karşılık iş yükünün arttığı fabrikada bu yaşananlara tepki verilmemesi için baskı yapıldığını ifade eden Ford işçisi sözlerini şöyle sürdürdü: “Kovid belirtileri gösterseniz bile revire gitmek istediğinizde amirler size problem çıkarıyor. Sadece Kovid de değil; rahatsızlandınız, doktor size rapor verdi, işte o zaman vay halinize. Sürekli açığınız aranıyor, hata yapmanız bekleniyor, türlü gerekçelerle disipline gönderiliyorsunuz. Bu fabrikada vardiya amirinden en çok duyduğumuz cümle ‘Bizim istemediğimiz adam işten atılır, istediğimiz adam da işte kalır’ cümlesidir. Bir şey yanlış ve siz buna itiraz mı ettiniz, o zaman yandınız işte. Sonra öylesine bir baskı, öylesine bir mobbing görürsünüz ki size nefes aldırmazlar” diye konuştu.
"EN İYİ SONUÇLAR BURADAN ÇIKMALI!"
Amirlerin yaptığı baskının anketle ayyuka çıktığını ama bu baskının Ford Otosan’ın rutin uygulaması olduğunu dile getiren başka bir Ford Otosan işçisi, “Amirlerin baskı yapmadığı bir an, bir saniye yok ki fabrikada. Tuvalete gitmek için bile yeri geliyor kırk takla atıyoruz. Kaynakta usta şifreyi isterken dedi ki ‘En iyi sonuçlar buradan çıkmalı’. Ustaların mantığı hep bu. Araç sayısı benim vardiyamda daha çok olmalı, benim vardiyamda tek bir hata olmamalı, benim vardiyamda kimse hasta olup rapor almamalı, benim vardiyam da benim vardiyam. Hep bir rekabet var. Bu rekabetin faturası da hep işçiye çıkıyor. Araç sayısı arttıkça bant hızlanıyor, bant hızlandıkça bizim iş yükümüz artıyor” dedi.
Fabrika genel müdürünün işçi üzerindeki amir baskısını anketle görmüş olmasını gerçekçi bulmadığını vurgulayan Ford işçisi, “Haydar Bey bu baskıyı yeni fark etmiş gibi davranıyor ama bu hiç inandırıcı değil. O sadece günün sonunda kaç araç çıktığına bakıyor. O sadece hedef belirliyor. Bu hedefi belirlerken bu hedef için işçinin nasıl çalıştırılacağını bilmiyor mu? Ben kendi adıma bu açığa almanın bir kandırmaca olduğunu düşünüyorum. İşçinin üzerinden baskıyı hiç eksik etmeyen bu adamlardan vazgeçmeyecekler. Hoş geçseler ne olur ki, Orhan, İbrahim gider Ahmet, Mehmet gelir. Ford’un düzeni değişmez. Yine işçi ezilir.”