Berat Albayrak Yeni Ekonomi Programı'nı açıkladı, dolar rekor tazeledi

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Yeni Ekonomi Programı'nı (YEP) açıklıyor. Konuşmasında enflasyon ver büyüme verilerinin seyrine değişen Bakan Albayrak, enflasyonu yüzde 25'lerden yüzde 10-11 düzeyine çektiklerini söyledi. Ancak Albayrak, Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine atandığında enflasyon yüzde 15'ler düzeyindeydi. Albayrak, yeni ekonomi programının temalarını ise 'Yeni Dengelenme', 'Yeni Normal' ve 'Yeni Ekonomi' olarak açıkladı.

Bakan Albayrak'ın açıklamalarından satır başları şöyle:

"Yüzde 25'lere kadar yükselen tüketici enflasyonunu yüzde 10-11'lere düşürdük. 2019'un son çeyreği itibariyle yüzde 6.4'lük büyüme yakaladık. Tüm dünyada pandemi nedeniyle ekonomik faaliyet çok sert bir şekilde yavaşladı. İşsizlik büyük oranda arttı. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin para değeri değer kaybetti.

Kovid-19'la mücadelemizi 3 temel hedef üzerine inşa ettik. Birincisi iş gücü piyasasını ayakta tutmak, ikincisi hane halkına gerekli likitideyi sağlamak, üçüncüsü temel sektörlerin faaliyetlerini sürdürmesini garanti altına alarak tedarik zincirlerini ayakta tutmak.

18,7 milyar lira kısa çalışma ödeneği, 4,4 milyar lira nakdi destek ve 3,6 milyar liralık işsizlik ödeneği yaptık.

Salgında açıkladığımız destek paketlerinin toplam büyüklüğü 494 milyar lira ile mili gelirimizin yüzde 10'una ulaştı.

Yeni Ekonomi Programı'nın bu yılki ana temalarını; 'Yeni Dengelenme', 'Yeni Normal' ve 'Yeni Ekonomi' olarak belirledik.

Sürdürülebilir bir büyüme modeli inşa edeceğiz.

İşsizlik oranının, kademeli azalarak 2023'te yüzde 10,9 seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.

Program dönemi boyunca bütçe açığının GSYH'ye oranının kademeli gerilemesini ve dönem sonunda yüzde 3.5 olmasını bekliyoruz.

Enflasyon hedefleri, 2020 için yüzde 10.5, 2021 için yüzde 8, 2022 için yüzde 6, 2023 için yüzde 4.9.

Enflasyon alanında sözleşmeli tarım ve girdi finansmanı ile gıda fiyatlarında istikrar sağlanacak.

Kur geçişkenliğini azaltacak tedbirler kapsamında yerlileştirme programları, TL bazlı alım garantili kontratlar artırılarak devam edecek.

Altın talebi ve turizm gelir kaybı olmasaydı bu yılı cari fazla vererek bitirecektik.

Yenilenecek doğalgaz kontratları ve Karadeniz'deki doğalgaz keşfinin etkisiyle oluşacak uygun enerji ithalat fiyatları cari dengeye katkı sağlayacak."

GENÇLER ESNEK VE PART-TIME ÇALIŞTIRILACAK

Kovid-19 salgını sonrası gençlerin iş gücü piyasasına girişlerini kolaylaştırıcı, kısmi süreli çalışmayı teşvik edici İşgücü Piyasasının Esnekleştirilmesi yönünde politikaları hayata geçireceklerini ifade eden Albayrak, “Kısmi süreli çalışmayı teşvik edici iş gücü piyasasının esnekleştirilmesi yönündeki politikaları inşallah hayata geçireceğiz” dedi.

Açıklanan Programa göre belirlenen hedefler ise şöyle sıralandı:

BÜYÜME

• 2020 büyüme tahmini yüzde 0,3 (Önceki yüzde 5)
• 2021 büyüme tahmini yüzde 5,8 (Önceki yüzde 5)
• 2022 büyüme tahmini yüzde 5 (Önceki yüzde 5)
• 2023 büyüme tahmini yüzde 5 (Önceki yüzde 5)

İŞSİZLİK

• 2020 işsizlik tahmini yüzde 13.8
• 2021 tahmini yüzde 12,9
• 2022 tahmini yüzde 11,8
• 2023 tahmini yüzde 10,9

ENFLASYON

• 2020 sonu TÜFE tahmini yüzde 10,5 (Önceki yüzde 8,5)
• 2021 tahmini yüzde 8 (Önceki yüzde 6)
• 2022 tahmini yüzde 6 (Önceki yüzde 4,9)
• 2023 tahmini yüzde 4,9

CARİ DENGE

• 2020 cari denge/GSYH tahmini yüzde -3,5 (Önceki yüzde -1,2)
• 2021 tahmini yüzde -1,9 (Önceki yüzde 0,8)
• 2022 tahmini yüzde -0,7 (Önceki yüzde 0)
• 2023 tahmini yüzde 0,1

BÜTÇE DENGESİ

• 2020 bütçe dengesi/GSYH tahmini yüzde -4,9 (Önceki yüzde -2,9)
• 2021 tahmini yüzde -4,3 (Önceki yüzde -2,9)
• 2022 tahmini yüzde -3,9 (Önceki yüzde -2,6)
• 2023 tahmini yüzde -3,5

GSYH BÜYÜKLÜĞÜ

• 2020 tahmini 702 milyar dolar
• 2021 tahmini 735 miyar dolar
• 2022 tahmini 801 milyar dolar
• 2023 tahmini 875 milyar dolar

BİRDAL: HEDEFLERİN ALTINI DOLDURMAK İMKANSIZ

Açıklanan programdaki hedeflere ilişkin değerlendirmede bulunan İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Evrensel Yazarı Doç. Dr. Murat Birdal, açıklanan hedeflerin altının doldurulmasının imkansız hale geldiğini ifade etti:

"Bakan Albayrak ekonomideki sorunları/açmazları görmezden gelip "başarı hikayesi" yazma gayretine girdikçe piyasalarda endişeyi tetikliyor. Oysa burada kendisinden beklenen sorunların ne olduğu ve nasıl yönetileceğine dair bir açıklama.

Önceki bakanları da çok eleştirdik ama bu konuda haklarını vermek lazım. Öyle ya da böyle kimi ekonomik sorunların üzerinde durma ihtiyacı hissediyorlardı. Bu haliyle yapılan her açıklama seçim meydanındaki propaganda konuşmalarına dönüyor.

Ekonomi yönetiminin yol haritası konusunda kuşkuları arttırıyor. Örneğin  kur sizin için (artık) bir öncelik olmayabilir ama kurdaki hareketin enflasyon, faiz,  gibi hedefler üzerindeki etkileri, net rezervlerin gelişimine dair endişeler  konusunda bir açıklaması olmalıydı.

Bu haliyle açıklanan hedeflerin de altını doldurmak imkansız hale geliyor."

Bakan Albayrak ekonomideki sorunları/açmazları görmezden gelip "başarı hikayesi" yazma gayretine girdikçe piyasalarda endişeyi tetikliyor. Oysa burada kendisinden beklenen sorunların ne olduğu ve nasıl yönetileceğine dair bir açıklama.

— murat birdal (@mrtbrdl) September 29, 2020

SÖNMEZ: YÜZDE 1,5 KÜÇÜLMEYİ ÖPÜP BAŞINA KOYSUNLAR

Ekonomist Mustafa Sönmez, "Yeni Ekonomi Programı" denilerek açıklananın daha önce açıklanan "Orta Vadeli Program" olduğunu ifade etti. Büyüme hedeflerini eleştiren Sönmez, "OVP'ye göre, 2020, yüzde 0,3 büyüme ile bitecek. Bunun olması için ikinci yarıda yüzde 3 büyüme yaşanması gerekiyor. Kötümser senaryoya göre ise  yüzde 1,5 küçülme var. Bu olsa bile öpüp başlarına koysunlar." dedi.

OVP'ye göre, 2020, yüzde 0,3 büyüme ile bitecek.
Bunun olması için ikinci yarıda yüzde 3 büyüme yaşanması gerekiyor.
Kötümser senaryoya göre ise yüzde 1,5 küçülme var. Bu olsa bile öpüp başlarına koysunlar. pic.twitter.com/lXME14ANVt

— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) September 29, 2020

Ekonomi Yazarı Uğur Gürses de açıklanan programda yeni bir şey olmadığına dikkat çekerek "Bir konuşmada 300 kez "yeni" diyerek, açıkladığınız programı yeni yapamazsınız. Eski tas ve hamamdan yeni ekonomi çıkmaz. Türkiye'de siyasi normalleşme olmadan, ekonomi sürdürülebilir bir normale dönemez" dedi.

Bir konuşmada 300 kez "yeni" diyerek, açıkladığınız programı yeni yapamazsınız.
Eski tas ve hamamdan yeni ekonomi çıkmaz.
Türkiye'de siyasi normalleşme olmadan, ekonomi sürdürülebilir bir normale dönemez.

— uğur gürses (@ugurses) September 29, 2020

Ekonomi profesörü Yalçın Karatepe ise, “YEP metnini internet sitesine koysalar da bu sunumu dinlemek durumunda kalmasak” ve “Sunum bitti, dolar yükselmeye başladı” ifadelerini paylaştı.

Ekonomist Baki Demirel “Alice harikalar diyarında” yorumunda bulundu.

ALBAYRAK'IN SUNUMU SONRASI DOLAR YİNE REKOR KIRDI

Bakan Albayrak'ın YEP sunumu sonrası dolar artışa devam ederek 7,85 TL ile rekor tazeledi. Dolar güne 7,81 TL düzeyinde başlamıştı.

Sunumda soru almayan Albayrak, toplanının hemen ardından bir gazeteci ile ‘ayaküstü’ yaptığı sohbette, “Kur benim için hiç önemli değil, hiç oraya bakmıyorum” ifadelerini kullandı. (EKONOMİ SERVİSİ)

TL'de değer kaybı sürüyor; dolar 7,84 TL'den işlem görüyor

Hazine her 100 liralık borca karşılık 260 liralık yeni borca gitti