Mor Gabriel Manastırı’nın malları İsveç Parlamentosu gündeminde

Murat KUSEYRİ
Stockholm

İsveç’te, Hıristiyan Demokrat Milletvekili Robert Halef yazılı bir önerge vererek Mor Gabriel Manastırı’nın el konulan mallarını parlamento gündemine getirdi.

Malların manastıra iade edilmesi için parlamentonun karar almasını ve İsveç Hükümetine konuyu Avrupa Birliği ve Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı’nın (AGİT) gündemine getirmesi için görev vermesini istedi.

Süryani/Aramilerin 4 bin yıldan beri Ortadoğu’da yaşadıklarını ve bölgenin en eski halklarından biri olduğunu hatırlatan Halef, “Değişik zamanlardaki baskı, ayrımcılık ve soykırım Süryanileri Türkiye, Irak,Suriye ve Lübnan’daki bölgelerini terk etmek zorunda bıraktı. Günümüzde Türkiye’de yaklaşık 20 bin Süryani yaşıyor” dedi.

Halef, önergesinde Türkile devletinin, 397 yılında inşa edilen ve dünyanın en eski manastırlarından biri olan Mor Gabriel’in mallarına 2008 yılında el koyduğunu ancak tepkiler sonucu malların bir kısmını geri vermek zorunda kaldığını söyledi.

Mor Gabriel’in mallarının kimlere ait olduğunun tesbiti için 2008 yılından beri devam eden hukuki süreci özetleyen ve son olarak Yüksek Mahkeme ve hükümetin anlaşmazlık konusu olan malların Türk devletine ait olduğuna karar verdiğini hatırlatan Halef, önergesinin devamında şunları kaydetti:

“Türkiye ve diasporada yaşayan Süryaniler bu kararı şiddetle protesto etti. Avrupa Parlamentosu, bir kaç raporunda Türkiye’den toprakları iade etmesini, insan hakları ve din özgürlüğüne saygı göstermesini istedi. Avrupa Birliği, hukuk süreci üzerindeki kaygılarını bir ilerleme kaydetmeden dile getirdi. İsveç Ankara’daki büyükelçiliği aracılığıyla gelişmeleri yakından izliyor, manastırı ziyaret ediyor, destek ve sempatisini göstermek için piskopos ve manastır yönetimini ziyaret ediyor.”

Halef, 2008 yılında Midyat’ta mahkemede görülen davalara katıldığını ve malların iadesi için çaba gösterdiğini ve o dönemde Avrupa’nın değişik ülkelerinden bazı Süryani derneklerinin yer aldığı delegasyonla şimdiki cumhurbaşkanıyla konuyu görüştüklerini söyledi.

Görüşmenin ardından hükümetin manastırın mallarından 30’dan 12’sini iade ettiğini ancak geriye kalan 18 mülke hâlâ Türk devletinin el koymaya devam ettiğini belirtti.

Gelişmelerin kendi ülkelerinde varlıklarının tehdit altında olduğunu hisseden Türkiye’deki Hıristiyan azınlıkları korkuttuğunu belirtti. Ülkede insan hakları, demokrasi ve hukuk devletinin ilkelerine saygı gösterilmediğini söyledi.

Dünyanın her tarafında yaşayan Süryanilerin manastırın geleceğinden kaygı duyduklarını belirten Halef, Mor Gabriel’in Süryaniler ve Süryani Ortadoks kiliseleri için güçlü tarihi ve dini sembolik değeri olduğuna vurgu yaptı.

Halef, konunun parlamentoda ele alınarak tartışılmasını ve malların manastıra iade edilmesi için parlamentonun karar almasını ve İsveç Hükümetine konuyu Avrupa Birliği ve Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı (AGİT)  gündemine getirmesi için görev vermesini istedi.

Mor Gabriel'in Diyanet'e devredilmesine dava açılıyor