Hürriyet'teki 'Stalin' haberini Hürriyet Yazarı İlber Ortaylı tekzip etti

Hürriyet gazetesinin manşetinde yer alan ve Dağlık Karabağ'da yaşanan sorundan Stalin'i sorumlu tutan haberi Hürriyet Gazetesi Yazarı Tarihçi İlber Ortaylı tekzip etti.

Gazetenin 29 Eylül 2020’de birinci sayfasında “Stalin’in kanlı mirası” ifadeleri manşete taşınmış ve Dağlık Karabağ sorunundan Stalin sorumlu tutulmuştu.

Nerdun Hacıoğlu imzalı haberde Stalin dönemine ilişkin şu ifadeler yer almıştı:

“Karabağ sorunu 1921 yılında dönemin Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin tarafından ateşlendi. Gaddarlığının yanı sıra insan psikolojisinin sarrafı olarak da anılan Stalin, yapısı ve gelenekleri itibarıyla merkez Moskova yönetimine itaatkar olmayan Kafkaslardaki Azerbaycan ile Ermenistan’ı ‘böl ve yönet’ taktiğiyle dizginleme yolunu seçti. Sovyet Politbüro kararıyla Azerbaycan toprakları içinde Ermeni ağırlıklı Karabağ Otonom Bölgesi oluşturuldu. Ermenistan içinde ise Azerbaycan Türkü ağırlıklı, Türkiye sınırındaki Nahçivan Otonom Bölgesi ilan edildi. Stalin’in planına göre komünizm ideolojisini hayata geçirme konusunda istekli olmayan iki Kafkas halkı, milliyetçilik üzerinden hareket edilerek dize getirilecekti.”

Dağlık Karabağ sorununun tarihini köşesine taşıyan Hürriyet Yazarı ve Tarihçi İlber Ortaylı ise 29 Eylül’de yayınlanan haberde Stalin’e ilişkin yer alan bilgileri tekzip etti.

Karabağ’ın demografisindeki değişimin 19. yüz yılda Osmanlı’dan Rusya’ya yaşanan Ermeni göçü nedeniyle yaşandığını ifade eden Ortaylı, “19. asırda Osmanlı İmparatorluğu’ndan Rusya’ya Ermeni göçü başlayınca bunların bir kısmı Karabağ’a yerleştirildi, bu, 1828 Türkmençay Antlaşması sonrasıdır. Bugünkü Azerbaycan Cumhuriyeti yani İran şahlarının kuzey kesimini kontrol ettiği İran bölgesi, bu antlaşmayla birden Rusya’nın eline geçmişti. Nüfus hareketlerinin kontrolü tamamıyla Rusya İmparatorluğu’nun bürokrasisine bağlıydı ve Çarlık bürokrasisi nüfus hareketlerini gerçekten etkin bir politika için kullanmayı biliyordu. Çarlık, bütün imparatorluklar için kaçınılmaz olan bu politikayı en fazla uygulayanlardandır” dedi.

ORTAYLI: ÇÖZÜM SOVYET ANAYASAL SİSTEMİNDEKİ BİR İMKANDA BULUNDU

Lenin ve Stalin dönemindeki Karabağ’a da değinen Ortaylı, “1920’den itibaren Lenin döneminde Karabağ, Sovyet ileri gelenleri arasında yer alan Ermeni komünist lider Anastas Mikoyan’ın Merkez Komite’ye verdiği rapor ölçüsünde Azerbaycan’la birlikte mütalaa edildi. Sovyetler ve genelde Stalin devrinde Karabağ bölgesi Azerbaycan Sovyet Cumhuriyeti’ne bırakıldığı halde Sovyet Azerbaycanı bölgede iddia sahibi olan bir Ermeni azınlıkla karşı karşıya geldi. Bazı şeyleri doğru söylemek lazım: Stalin çokça tekrarlandığı gibi Ermenileri çok kullanan bir siyasi kişilik değildir. Bununla birlikte çözümü Sovyet anayasal sistemindeki bir imkânda buldu. Azerbaycan Sosyalist Cumhuriyeti’nin otonom muhtar bölgesi olarak Karabağ, Ermeni ve Azerbaycan Türklerinin ve tabii Rusların da etkin olacağı bir yönetimle düzenlendi” dedi.

GERİLİM GORBAÇOV’LA BAŞLADI

Ortaylı, Dağlık Karabağ geriliminin Gorbaçov döneminde başladığını ifade ederek; “Gorbaçov’un yeni Rusya’sında ve ardından Sovyetler’in dağılmasıyla kıyamet de koptu. Ermenistan, Karabağ’a müdahale etti. İlk anda Karabağ ve Azerbaycan direndiyse de ve hatta Ermenistan’la artan bir nüfus mübadelesi söz konusu olduysa da olayların gösterdiği gibi yeni Rusya Federasyonu’nun Ermenilerin tarafını tuttuğu görülüyor” dedi. (HABER MERKEZİ)