Kentsel dönüşümde mağdur edilmek istemiyorlar
Bazı bölgeleri riskli alan ilan edilen Diyarbakır Bağlar'ın büyük bölümünde kentsel dönüşüm yapılması düşünülüyor.
Fotoğraf: Evrensel
Cengiz Anıl BÖLÜKBAŞ
Mahsum KARA
Diyarbakır
400 bini aşan nüfusu ile Diyarbakır’ın en büyük ilçesi olan Bağlar’ın Kaynartepe Mahallesi’ndeki bazı bölgeler riskli alan ilan edildi. Bu kapsamda belirlenen bölgedeki kentsel dönüşüm projesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylandı. Dönüşüm ilçenin büyük bir alanında düşünülüyor. Bir taraftan eski evlerin yerine yeni evler gelecek olmasını olumlu karşılayan yurttaşlar, diğer yandan gelecekleri açısından kimi endişeye sahipler.
‘VATANDAŞ NE VERİLECEĞİ ENDİŞESİNDE’
Rantçıların yoksulların peşine düştüğünü söyleyen Ömer Kabayır, mahalledeki evlerin en az 35-40 yıllık olduğunu belirtti. Evlerinin sıvalarının çürüdüğünü ve kendiliğinden döküldüğünü dile getiren Kabayır, “Vatandaşlar buradan kurtulmak istiyor. Şu anda daire sahipleri dairesi 70-80 bin lira ise 100 bin istiyor. Eğer kalkıp daireye karşı daire verilirse insanlar dışarıda kalmazlar. Örneğin, benim evim 3 katlıdır. Bu eve şu anda işittiğimiz kadarıyla arsası 100 metrekare ama evi 3 katlı. Eğer kalkıp 100 metrekarenin parasını verirse 3 aile dışarıda kalır. O zaman evimi satmak istemem. En azından başımı sokacağım bir yer olur. 3 daire mi verecek yoksa arsaya göre mi para verecek? Millet şu an bunun endişesinde. Vatandaş şu an zor durumda. Devlet bize sahip çıkmazsa kim bize sahip çıkacak? Mesela kişi kendi evinin arsasında daire istiyor. Suriçi de yapılmıştı. İlk başta 350 bin liradan başlatıldı. Sonra 1 trilyona çıktı. Kimse alamadı, evler orada duruyor. Vatandaş bir taraftan da kendi arsasında daire verilirse bunun fiyatı ne olacak, bunu bilmiyor. Çünkü vatandaş çok fazla para veremeyecek durumda” diye konuştu.
‘EKONOMİK OLARAK SIKINTI YAŞAYACAĞIMIZ KESİN’
Mustafa, kimsenin mahallesinin yıkılmasını istemeyeceğini söyledi. Mustafa, “Düşünün 20 yıldır bu sokaktasın, burada yaşıyorsun. Burası yıkıldıktan sonra nereye gideceksin? Buralar eskisi gibi değil. Ulaşım olsun, ihtiyaç olsun, burada hepsini kolay bir şekilde karşılayabiliyorsun. Yabancı bir yere gittiğin zaman karşılayamazsın. Çünkü burası bizim yıllardır yaşadığımız yer. Burada rahatsın, herkesi tanıyorsun ama başka bir yere gittiğin zaman orayı bilmezsin. Başına ne gelir, hayatını nasıl kurarsın gibi sorunlar yaşarsın. Yetkililerden herhangi bir bilgi verilmedi. Sadece sağdan soldan duyduk ve televizyonda Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan tarafından Bağlar’da yapılacak olan kentsel dönüşümle ilgili onay verildiğini öğrendik. Elimizden bir şey gelmediği için hayırlı olsun demekten başka bir söz düşmüyor bize. Ekonomik olarak burada zorlanma konusunda az sıkıntı yaşıyoruz, ama başka bir yere gönderirlerse ekonomik olarak büyük bir sıkıntı yaşayacağımız kesin” ifadelerini kullandı.
‘YAPILSIN AMA MAĞDURİYETİMİZ DÜŞÜNÜLSÜN’
Kentsel dönüşümle ilgili ayrıntılı bir bilgilerinin olmadığını ve 5-6 senedir kulaktan kulağa duyulan şeyler olduğunu söyleyen Esnaf Ramazan Bıyık ise, şunları söyledi: “Gerek belediyeden gerek valilikten olsun biz esnaflara hiçbir açıklama yapılmadı. Ne zaman yıkılacak, ne zaman faaliyete geçer bilmiyoruz. Biz de kentsel dönüşümün yapılmasını isteriz ama bizim mağduriyetimiz düşünülüp yapılsın. Kentsel dönüşüm yapılırsa ki yapılacak gibi görünüyor ve en büyük mağduriyeti Bağlar’da yaşayan insanlar ve esnaflar yaşayacak.”
Fotoğraf: Evrensel
‘EVE EV ŞEKLİNDE OLSA DAHA İYİ OLURDU’
Bağlar ilçesinin Muradiye Mahallesi’nin Muhtarı Dilek Demir, kentsel dönüşüm projesinin 10 yıldır ortada dönen bir proje olduğunu hatırlatarak, “Ha oldu olacak derken Cumhurbaşkanı imzaladı ve bu proje hayata geçiyor. Bağlar’ın tamamında geçerli. Çevre düzenini ve güzelliğini bozan evler yıkılacak. Bunlar hepsini kapsıyor. Biz de bu konu ile alakalı Bağlar Belediye Başkanını ziyaret ettik. Konuştuk. Başkana projenin nasıl işleyeceğini sorduk. İnsanları mağdur etmeden, zor durumda bırakmadan projeyi bitireceklerini söyledi. Bir evi olan ve evinin bedeli 40 bin lira olan bir yurttaşa parası iade edilecek ya da gitmek istemiyorsa o para verilecek evin parasından düşülecek. Geri kalan parayı da taksitlendirecekler. Örneğin, benim mahallem Diyarbakır’ın en yoksul mahallesi. Öyle aileler var ki 20 bin liralık evde barınıyor. O aileye 20 bin lira versen nerede ev alabilir? Onlar için de ayrı bir projesi olduklarını söyledi. Tam detayını bilmiyoruz. Eğer bu durum atlanırsa kötü sonuçlar yaratabilir. Proje eve ev şeklinde olsa çok daha iyi olurdu. Büyük eve büyük, küçük eve küçük ev verilebilir. Ama bu çok maliyetli olabilir. Bizim mahallemiz 45 bin nüfuslu. 45 bin nüfusu kaldıramayabilir” ifadelerini kullandı.
ŞEHİR PLANCILARI ODASI: YEREL DİNAMİKLERİN GÖRÜŞÜ ALINMADAN PROJE ONAYA SUNULDU
Bağlar ilçesindeki kentsel dönüşüme dair Gazetemiz Evrensel’e konuşan Diyarbakır Şehir Plancıları Odası Eş Başkanı Berivan Güneş, “Türkiye’de son 15 yıldır kentsel dönüşüm uygulamalarını, deneyimlerini, kimin ne ölçüde otorite olduğunu, olması gerektiğini, toplumsal mağduriyetleri ve hak sahipliliği konularını tartışıyoruz. Bugüne kadar yapılan projelere baktığımızda toplumsal bir mağduriyet, sosyolojik problemler ve rant beklentisi üzerinden bir mutabakatın oluştuğunu görüyoruz. Tam da bu noktada kentsel dönüşümün neden, nasıl ve kim için yapılacağı soruları bu sürecin temel meseleleri için tayin edici olacaktır. Bağlar kentsel dönüşüm projesinde yerel dinamiklerin görüşü alınmadan onaya sunulmuştur. Katılımcı ve demokratik bir kentsel dönüşüm süreci yaşanmadığı için yapılacak olan proje için kaygılıyız. Diyarbakır Şehir Plancıları Odası olarak Bağlar Belediyesi, çevre ve şehircilik müdürlüğü ve Çevre Şehircilik Bakanlığından proje için bilgi ve veri istedik. Diyarbakır Şehir Plancıları Odası olarak bu sürecin takipçisi olacağız” dedi.
