AB'den Türkiye'ye hukunun üstünlüğü ve temel özgürlükler alanlarında eleştiri

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun 2020 Genişleme Paketi kapsamında yer alan Türkiye Raporu kamuoyuna açıklandı. Raporda, hukukun üstünlüğü ve temel özgürlükler alanlarında eleştiriler yer aldı. Raporda, Türkiye'nin üyelik şansının buharlaştığı belirtildi. Dışişleri Bakanlığı, "Haksız ve orantısız eleştirileri raporun objektiflikten ne kadar uzak olduğunu göstermektedir" açıklamasını yaptı.

AB Komisyonu'nun aday ülkeler Türkiye, Sırbistan, Karadağ, Kuzey Makedonya ve adaylık başvurusunda bulunan Bosna Hersek ve Kosova'ya ilişkin son değerlendirmelerin yer aldığı 2020 Genişleme Paketi, AB Komisyonunun Komşuluk ve Genişlemeden sorumlu üyesi Oliver Verhalyi tarafından duyuruldu.

Geçen bahar aylarında açıklanması beklenen ancak yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle ertelenen Genişleme Paketi ile Batı Balkanlar için Ekonomi ve Yatırım Planında yer alan "Türkiye Raporu"nda, "siyasi kriterler ve hukukun üstünlüğü" başlığı altında eleştiriler yer aldı.

Reuters ajansının aktardığına göre raporda, “Türkiye hükümetinin ekonominin altını oyduğu, demokrasiyi erozyona uğrattığı, bağımsız mahkemeleri yok ettiği” eleştirileri yer aldı. Raporda, “Türkiye'de ifade özgürlüğü, cezaevlerindeki durum ve ekonomi açısından kötüleşen koşullardan aşırı derecede merkezi hale getirilmiş cumhurbaşkanlığı yetkileri” sorumlu tutuldu.  

"ENDİŞELERİMİZ İNANDIRICI BİR BİÇİMDE ELE ALINMADI"

Komisyon raporunda, "AB'nin hukukun üstünlüğü, temel haklar ve yargı alanındaki devam eden olumsuz gelişmelere ilişkin ciddi endişeleri Türkiye tarafından inandırıcı bir biçimde ele alınmadı" ifadelerini kullandı.

"2016'daki darbe girişiminden bu yana Türkiye'de gözlemlenen gerileme devam etti" denilen raporda "Türkiye'nin üyelik müzakereleri fiilen durma noktasına geldi" diye kaydedildi.

Raporda, Doğu Akdeniz'deki krize ilişkin de "Uluslararası hukuku ihlal eden yeni tek taraflı eylemler veya provokasyonlar yaşanırsa, AB elindeki tüm araçları ve seçenekleri kullanacaktır" denildi.

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞINDAN TEPKİ

Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Komisyonu 2020 Türkiye Raporu'na ilişkin, "Yönetim sistemimiz, seçimler, temel haklar, bazı yargı kararları ve idari kararlar ile terörle mücadeleye yönelik olarak alınan meşru önlemlerin yanı sıra dış, güvenlik ve ekonomi politikalarımıza ilişkin ön yargılı, haksız ve orantısız eleştirileri raporun objektiflikten ne kadar uzak olduğunu göstermektedir" açıklamasını yaptı.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Avrupa Komisyonu bugün 2020 yılı Genişleme Strateji Belgesi ile Türkiye dahil tüm aday ve potansiyel aday ülkeler için hazırlanan ülke raporlarını açıklamıştır. 2020 yılı Türkiye Raporu, bu sene de AB'nin ön yargılı, yapıcılıktan uzak ve çifte standartlı yaklaşımını yansıtmaktadır. Bu raporda da AB yerine getirmediği sorumluluk ve taahhütlerine değinmezken temelsiz argümanlarla ülkemizi eleştirmektedir. Özellikle yönetim sistemimiz, seçimler, temel haklar, bazı yargı kararları ve idari kararlar ile terörle mücadeleye yönelik olarak alınan meşru önlemlerin yanı sıra dış, güvenlik ve ekonomi politikalarımıza ilişkin ön yargılı, haksız ve orantısız eleştirileri raporun objektiflikten ne kadar uzak olduğunu göstermektedir" denildi. 

Türkiye'nin her şeyden önce, bazı AB çevrelerince sergilenen dar görüşlü tutumlar nedeniyle müzakere süreci engellenen ve buna rağmen bu sürece sahip çıkan bir aday ülke olduğu belirtilen açıklamada, "AB'den uzaklaşmadığı gibi, bazı çevrelerin uzaklaştırma çabalarına rağmen AB üyelik sürecine bağlıdır. Komisyonun raporda bunu güçlü bir şekilde vurgulaması ve genişleme stratejisinde ve uygulamada aday ülkeler arasında 'Batı Balkanlar' ve Türkiye şeklinde ayrım yapmaması beklenirdi" denildi. 

"KOMİSYONUN TARAFSIZLIĞINA LEKE DÜŞÜRMEKTEDİR"

Açıklamada, raporda yer alan Doğu Akdeniz, Ege Denizi ve Kıbrıs ihtilafları ile Türkiye'nin terörle mücadelesine ilişkin tezler şu şekilde eleştirildi: 

"Raporun; Doğu Akdeniz, Ege ve Kıbrıs meselelerine ilişkin bölümleri tamamen Yunan- Rum tezlerine dayanmaktadır. Bu durum Komisyonun tarafsızlığına leke düşürmektedir. Ne Kıbrıs sorununun çözümüne ne de Ege ve Doğu Akdeniz'in istikrarına katkı sağlayan bu yanlı ve hukuk dışı bakış açısını reddediyoruz. Dahası Yunan- Rum ikilisinin, AB- Türkiye ilişkilerini bu raddede rehin alabilmesi, Birliği stratejik akıl ve vizyondan uzaklaştırmakta, AB'nin çıkarlarına da zarar vermektedir. Kimsenin hakkında gözü olmayan Türkiye, kendinin ve Kıbrıs Türklerinin haklarını korumaya kararlılıkla devam edecektir. Raporda, özellikle siyasi kriterler ile Yargı ve Temel Haklar faslına ilişkin bölüm, Türkiye'nin karşı karşıya olduğu sınamaları ve PKK/PYD/YPG, FETÖ ve DEAŞ gibi terör örgütlerinin tehditlerini dikkate almayan bir yaklaşımla kaleme alınmıştır. Bu bölümde kullanılan dil, Avrupa'daki AB ve Türkiye karşıtı radikal kesimleri mutlu etmekten başka bir amaca hizmet etmemektedir. Türkiye evrensel değerler çerçevesinde, güvenlik ile temel haklar, demokrasi ve hukukun üstünlüğü dengesinde hareket etmektedir."

"ÖVGÜ DEĞİL, KÜLFET PAYLAŞIMI BEKLENMEKTEDİR"

Türkiye'nin AB üyelik sürecindeki Yargı ve Temel Haklar ile Adalet, Özgürlük ve Güvenlik fasıllarının halen müzakerelere açılmadığı belirtilen açıklamada, "Ayrıca, ortak değerler üzerine kurulu bir güç olduğunu iddia eden AB'nin 23'üncü Yargı ve Temel Haklar ile 24'üncü Adalet, Özgürlük ve Güvenlik fasıllarını halen müzakerelere açmamış olması ciddi bir tezat teşkil etmektedir. Türkiye, insani temele dayanan düzensiz göç yönetimi politikasında AB'den övgü değil, külfet paylaşımı ve 18 Mart Mutabakatı'nın tüm taahhütlerini yerine getirmesini beklemektedir. Raporda, Türkiye ekonomisinin Birlik içindeki rekabet baskısı ile piyasa güçleriyle baş edebilme kapasitesinin iyi düzeyde olduğu vurgulanmakla birlikte, ülkemizin izlediği bazı politikalar, işleyen piyasa ekonomisi kriteri açısından eleştirilmektedir. Ülkemiz gerek ticaret gerek yatırımlar bakımından AB pazarıyla ileri düzeyde bütünleşmiş olup, AB'de yaşanan ekonomik sorunlar ve küresel piyasalardaki dalgalanmalardan doğrudan etkilenmektedir. Ancak Türkiye gerekli önlemleri alarak, AB üyesi ülkelerin bile derinden etkilendiği bu zor süreci, asgari hasarla atlatmaya çalışmaktadır. Öte yandan AB'nin, Gümrük Birliği'nin güncellemesi müzakerelerini başlatmazken, bu konuyla ilgili alanlarda gerileme olduğunu belirtmesi manidardır" ifadeleri yer aldı.

Açıklamada, raporda belirtilen, Türkiye'nin 21 fasılda genel uyum düzeyinin iyi olduğu, son bir yılda ise 17 fasılda çeşitli seviyelerde ilerleme sağlandığı ifadelerinin, Türkiye'nin katılım sürecinde karşılaştığı siyasi engellere rağmen, AB müktesebatına uyum çalışmalarını sürdürmek konusundaki iradesinin en açık ifadesi olduğu kaydedildi. 

Açıklamada son olarak, Türkiye'nin AB'den beklentileri, "AB'nin aday ülke Türkiye'ye bazı çevrelerin bencil ve dar görüşlü çıkarları açısından değil, kıtamızın daha büyük ve ortak çıkarlarıyla, ortak vizyonundan bakması; üyelik perspektifi doğrultusunda Türkiye- AB ilişkilerinin tüm boyutlarıyla geliştirilmesi ve ilerletilmesidir" diye aktarıldı. (HABER MERKEZİ)