Temsa işçileri: Pahalılık olunca dışarda vakit geçiremez olduk

Aydın YİĞİT
Adana

Her gün gelen zamlar, kurdaki yükseliş ve alım gücünün düşmesi işçilerin zaten kısıtlı olan sosyal hayatını iyiden iyiye vurmuş durumda. İşçiler en az parayla yapılacak faaliyetlere yöneliyor. Maddi olarak fabrikanın karşıladığı etkinlikler ise tamamen rafa kaldırılmış. Neredeyse tüm işçilerin borç içinde olduğu fabrikada, patronlara yapılan vergi afları ise tepki çekiyor.

Temsa’da yeni işe giren ya da henüz 10 yılını doldurmamış işçilerin sosyal haklar ve ikramiyeler eklendiğinde aldığı giydirilmiş ücret 4-5 bin lira arasında. 20 yıl üzerinde çalışan az sayıdaki işçinin ise eline 6 bin lira geçiyor. Pandemiyle birlikte fabrika kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya başladı. İşçilerin eksik kalan ücreti ise fabrika tarafından karşılanıyor. Asgari ücretle kıyaslandığında yüksek gibi görünse de işçiler her gün patron için milyonlarca lira değerinde 3 otobüs üretiyor. Hem ürettikleri değer açısından hem de ülke otomotiv sanayi işçilerinin ücretlerine göre Temsa işçilerinin ücreti oldukça düşük.

Görüştüğümüz bir işçi fabrikada borçlu olmayan kimsenin olmadığını dile getirerek şunları anlattı: “Bir işçi ev almayı düşünüyorsa ya da ev için kredi çektiyse sosyal hayatını bırakması lazım. Pahalılık böyle olunca zaten dışarda bir mekanda vakit geçiremez olduk.”

KÖYE YA DA YAYLAYA

Bir işçinin evinde toplanmak, balık tutmaya su kenarına gitmek, şehre yakın köylerden olan ya da Niğde, Pozantı gibi yüksek rakımlı yerlerden olanların izin günlerinde ailecek buralarda vakit geçirmesi ellerinde kalan tek sosyal yaşantı. Çünkü bunlar işçiler için en az parayla vakit geçirilecek faaliyetler. Bir de fabrikanın yaptığı, bölgenin tarihi yerlerine geziler var. İşçilerin çoğunluğunun Adanalı ve Niğdeli olduğu fabrikada, daha çok işçilerin kendi memleketleri ve civarlarında gerçekleştirilen gezilerin sayısı ise oldukça az.

KRİZ İLE ELDEN GİDEN HAKLAR VE SPOR

Bisiklet, atletizm, kürek, koşu ve dalış gibi kulüplerin de yer aldığı Temsa’da krizle birlikte bu hakların çoğu işçilerin elinden alındı... Senede bir tüm fabrika işçilerinin aileleri ile beraber mayıs ayında fabrikanın olduğu bölgede gerçekleştirdiği piknikler ise bu sene pandemi nedeniyle yapılmadı. Bu etkinliklerin çoğunun gerçekleştirilmesinde işçiler görev alırken fabrikanın ekonomik desteği de bulunuyordu.

Pandemi ile birlikte işçilerin yaşamında en çok sekteye uğrayan uğraşlarından biri ise kuşkusuz spor. İşçiler yine kendi aralarında halı saha takımlarını kurup futbol oynuyor. İşçilerin büyük çoğunluğunun Adanademirspor taraftarı olduğu Temsa’da Adanaspor taraftarları da var. Futbol liglerinin seyircisiz oynanma kararı nedeniyle spor karşılaşmalarını izleyemiyorlar.

Önceki dönemlerde fabrikanın bazı İstanbul takımlarıyla yaptığı anlaşma gereği her hafta 10 işçi İstanbul’da stadyumda maç izleme fırsatı elde ediyordu. Gidiş-geliş, barınma gibi masraflar işçilerin kendisine aitken biletler fabrika tarafından karşılanıyordu. Son yıllarda bu hak da yönetim tarafından geri alındı.

İŞÇİLERDE SOSYAL MEDYA

Sosyal medya kullanımı da işçiler arasında yaygın. İşçilerin aktardıklarına göre buralarda araba fotoğrafları, ülke gündemleri hakkında yorumlar dile getiriliyor, aileleri ile birlikte geçirdikleri zaman oluyor. Fabrikada borsadaki gelişmelerin takip edilmesine yönelik ilgi de göze çarpıyor. Hata kimi işçiler ufak da olsa borsaya yatırım yapıyor.

PATRONA AF TEPKİ ÇEKİYOR

Hafta sonu mesai yapılmayan, bunun yerine hafta içi 5 gün 9 saat mesai yapılan fabrikada işçi ailelerinin banka veya çeşitli yerlere olan borçları işçileri günlük yaşamdan koparırken daha çok ‘fabrikaya bağlanmasına’ sebep oluyor. Bu borçların temelini ise ev, araba ve ihtiyaç kredileri oluşturuyor. Fabrikanın sahibi Sabancı Holding’den Cengiz İnşaat’a kadar son yıllarda sıkça yapılan vergi borçlarının silinmesi işçilerin itiraz noktalarından birini oluşturuyor. İşçilerin vergi alınmaması, fatura ödemelerinin devlet tarafından karşılanması gibi taleplerinin karşılanmaması, öbür yandan patronlara yapılan aflar işçilerin tepkisini çekiyor.

Araştırma: Kovid-19 aşıları güvenli ve etkili

AB'de kullanılmayan yaklaşık 4 milyar avroluk Kovid-19 aşısı çöpe atıldı

Koronavirüsün yeni varyantı "BA.2.86" İsrail'de de tespit edildi

Pandemi döneminde 290 bin fazladan ölüm yaşandı | “Verileri gizleyerek üç yıl insanların ölümünü izlediler”

İngiltere'de hükümetin uygulamalarına yönelik Kovid-19 soruşturması başladı

Fransız tıp kuruluşları, Raoult'un yetkisiz hidroksiklorokin kullanımına ceza istedi

TAMAMI...