TÜİK'e göre ekimde yıllık enflasyon yüzde 11,89'a yükseldi
Tüketici fiyatları ekimde yüzde 2,13 yükseldi, yıllık enflasyon yüzde 11,89'a çıktı. Bakan Albayrak'ın açıkladığı 2021-2023 dönemi Yeni Ekonomi Programındaki enflasyon rakamı yine tutturulamadı.
Fotoğraf: Pixabay
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre, Tüketici fiyatları ekimde yüzde 2.13 yükseldi ve yıllık enflasyon yüzde 11.89’a çıktı. Tüketici fiyatlarındaki 10 aylık artış yüzde 10.64, ve 12 aylık ortalamalara göre artış da yüzde 11.74 olarak gerçekleşti.
Ekimde, endekste kapsanan 418 maddeden, 52 maddenin ortalama fiyatı düşerken, 42 maddenin ortalama fiyatı değişmedi, 324 maddenin ortalama fiyatı da yükseldi.
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 2,22 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 5,48 ile haberleşme ve yüzde 7,36 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 27,40 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 16,51 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 15,60 ile sağlık oldu.
324 MADDENİN FİYATI ARTTI
Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Ekim ayında azalış gösteren diğer ana grup ise yüzde 0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Ekim ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 6,81 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 3,03 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 2,45 ile ev eşyası oldu.
Ekim 2020’de, endekste kapsanan 418 maddeden, 52 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 42 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 324 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de 2020 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 1,97, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 10,89, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,00 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,18 artış gerçekleşti.
TÜİK’İN YILLIK GIDA ENFLASYONU YÜZDE 15.6
Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 27.40 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 16.51 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 15.60 ile sağlık oldu.
Aylık bazda azalan diğer ana grup ise yüzde 0.01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Buna karşılık, artışın yüksek olduğu gruplar sırasıyla, yüzde 6.81 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 3.03 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 2.45 ile ev eşyası oldu.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 1.97, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 10.89, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12.00 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11.18 artış yaşandı.
YEP TUTMADI
2021-2023 dönemi Yeni Ekonomi Programı'nı açıklayan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, enflasyonun yılsonu gerçekleşme tahmini yüzde 10,5 olarak açıklamıştı. Albayrak enflasyon tahminleri için "İşsizliğin 2023'te yüzde 10,9'a düşmesini hedefliyoruz. Sırasıyla 2021 tahmini yüzde 12,9, 2022 tahmini yüzde 11,8, 2023 tahmini yüzde 10,9 şeklinde bekliyoruz. Enflasyon alanında sözleşmeli tarım ve girdi finansmanı ile gıda fiyatlarında istikrar sağlanacak. Enflasyonun 2020 sonunda yüzde 10,5 olmasını bekliyoruz. 2021 tahmini yüzde 8, 2022 tahmini yüzde 6 ve 2023 tahmini yüzde 4,9 şeklinde bekliyoruz" diye konuşmuştu. (EKONOMİ SERVİSİ)
İKI AYLIK ENFLASYON YÜZDE 6’YI AŞTI!
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAgrup) raporuna göre ekim ayı tüketici enflasyonu yüzde 2.56 arttı. Eylül ayında yüzde 3.61 artan fiyatların üzerine gelen fiyat artışları sonucu aylık birikimli enflasyon oranı yüzde 6.17 oldu.
ENFLASYONU KUR VE YÜKSELEN FAİZ TETİKLEDİ
ENAGrup tüketici fiyat endeksi seyri günlük bazda BIST100, ABD doları döviz kuru ve faiz oranı (2 yıllık devlet tahvili) göstergelerinin günlük verileri aşağıdaki tabloda birlikte verildi. Bu verilere göre günlük olarak hesaplanan fiyat endeksleri yükselirken, bunun baskısı faizleri yukarı taşımış, döviz kurunun maliyet yaratıcı etkisi tüketici fiyat endekslerinde kendini hissetirmiş, BIST100 endeksi ise genel makro dengelerinde ki bozulma ve pandemide ikinci dalga endişesi ile aşağı yönlü seyretti.
GIDA ENFLASYONU YÜZDE 4.29
ENAGrup tüketici fiyat endeksine (E-TÜFE) göre en çok aylık düşüş yüzde 3.94 ile lokanta ve oteller, en fazla yükseliş ise yüzde 9.19 ile eğlence ve kültürde oldu. Bir ayda ulaştırmada fiyatlar yüzde 4.7, giyim ve ayakkabıda yüzde 4.58, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 4.29, ev eşyasında yüzde 1.94, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2.66 arttı. Konut fiyatlarındaki artış yüzde 1.22 olurken, ev eşyasında fiyatlar yüzde 1.94 artış gösterdi.
EKİMDE HANGİ VERİLER GELDİ?
Ekim ayı içerisinde enflasyon üzerinde haber etkisi yaratan ekonomi başlıklarının bazısı şöyle oldu:
- İstanbul Ticaret Odasına göre perakende fiyatlar aylık yüzde 1.47 arttı. (1 Ekim 2020)
- TCMB rezervleri haftalık 2.8 milyar dolar azaldı. (1 Ekim 2020)
- TÜFE eylül 2020 aylık yüzde 0.97 arttı. (5 Ekim 2020)
- Temmuz 2020 işsizlik oranı yüzde 13.4 oldu. (12 Ekim 2020)
- Ödemeler dengesi ağustos 2020’de aylık 4.63 milyar dolar açık verdi. (12 Ekim 2020)
- Sanayi üretim endeksi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.4 arttı. (13 Ekim 2020)
- Ağustos 2020 kalan vadesine göre dış borç 181.3 milyar dolar oldu. (16 Ekim 2020)
- Tüketici güven endeksi ekim 2020 aylık yüzde 0.1 azalarak 81.9 oldu. (22 Ekim 2020)
- TCMB, toplantısında politika faiz oranı değişmedi ve yüzde 10.25’te tuttu. (22 Ekim 2020)
ENAGRUP KİMDİR?
Bir grup akademisyen ve araştırmacı tarafından oluşturulan ENAGrup, aylık 100 bin üzerinde kira, yaklaşık 250 bin günlük (aylık ise 7 milyonun üzerinde) fiyat verisi ile hesaplanan fiyat endeksi ve sonrasında enflasyon oranları, Türkiye enflasyonunu sıklık serileri kapsamında en iyi şekilde temsil etmeyi amaçlıyor. (EKONOMİ SERVİSİ)
