İstihdam sayısı 1 milyona yakın azaldı, işsiz sayısı 10.5 milyonu aştı

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Uluslarası Çalışma Örgütü (ILO) yöntemini esas alarak Kovid-19’un yarattığı gerçek istihdam kaybını ve işsizliği hesapladı. Buna göre geniş tanımlı işsiz sayısı ve iş kaybı ağustos 2020’de 10.5 milyon olarak gerçekleşti. Revize edilmiş geniş tanımlı işsizlik ve iş kaybı yüzde 29.3, geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 26.7 olarak hesaplandı.

İSTİHDAM AZALDI

DİSK-AR, TÜİK verilerinden hareketle Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) yöntemini kullanarak işsizlik rakamlarını hesapladı. Uzun bir süredir istihdam yaratma kapasitesini kaybetmiş olan Türkiye ekonomisinde ağustos 2018’den itibaren istihdamın düşme eğilimi sürdü. Kovid-19 etkisiyle istihdam kaybı hızlanmaya devam etti. Ağustos 2019’da 28 milyon 529 bin olan toplam istihdam son bir yılda 975 bin kişi azalarak 27 milyon 554 bine geriledi. Böylece son bir yılda istihdam yüzde 3.4 azaldı.

İŞBAŞINDA OLANLAR SON BİR YILDA 1.5 MİLYON AZALDI

İstihdamda olup işbaşında olanların sayısında salgının etkisiyle ağustos 2020’de bir düşüş yaşandı. Ağustos 2019’da 26 milyon 657 bin kişi işbaşında iken, ağustos 2020’de bu sayı 1 milyon 471 bin kişi azalarak 25 milyon 186 bine geriledi. İşbaşında olmayanların sayısı bir yılda 496 bin kişi arttı. İstihdamda olup işbaşında olmayanlar özellikle kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin kullandırılan işçilerin durumunu göstermesi açısından önemli bir veri olarak kayıtlara geçti.

ÜMİTSİZ İŞSİZLERDE YÜZDE 117 ARTIŞ!

İş gücüne dahil olmama nedenleri kategorisinde yer alan ve son dönemlerde artış eğiliminde olan ümitsiz işsizler ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı pandemi nedeniyle artmaya devam etti. Son bir yılda ümitsizlerin sayısı 718 bin kişi artarak 1 milyon 331 bine ulaştı. İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ise 1 milyon 117 bin kişi artışla 1 milyon 635 binden 2 milyon 752 bine yükseldi. Bu durum iş arama eğiliminin azalmasına işaret etti. Dar tanımlı işsizliğin düşük görünmesinin önemli nedenlerinden biri işsizlerin iş bulamayacaklarını veya iş olmadığını düşünerek iş arama eğiliminde olmamaları oldu.

EN ÇOK KADINLAR ETKİLENDİ

Bütün veriler kadın iş gücünün erkeklere göre Kovid-19’dan daha olumsuz etkilendiğini gösterdi. Kadınlar pandemi döneminde ücretli istihdamdan daha fazla çekilmek zorunda kaldı. Kovid-19 bakım emeğine (hasta bakımı, çocuk bakımı, yaşlı bakımı, ev hijyeni gibi) olan ihtiyacı artırdı. Rapora göre, bu duruma çözüm üretilemediği için kadınlar daha fazla istihdam dışına çıktı.

TÜİK’E GÖRE YİNE HEM İSTİHDAM HEM İŞSİZLİK AZALDI

TÜİK’e göre dar işsizlik oranı (standart işsizlik oranı) 0.8 puanlık azalış ile yüzde 13.2 seviyesinde gerçekleşti. Yine TÜİK’e göre Türkiye genelinde işsiz sayısı 2020 ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 456 bin kişi azalarak 4 milyon 194 bin kişi oldu.

TÜİK İŞSİZİ İŞSİZDEN SAYMIYOR

TÜİK, sadece araştırmanın yapıldığı referans haftasından geriye doğru 4 hafta içinde iş arayanları işsiz sayıyor. Kovid-19 döneminde işten çıkarma yerine yaygın olarak kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği uygulanması nedeniyle milyonlarca işçi çalışmadığı halde istihdamda görünüyor. TÜİK’in yöntemine göre, kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ödeneği alan işçiler iş aramadıkları için işsiz sayılmıyor. İŞKUR’a göre bugüne kadar yaklaşık 3.5 milyon işçi kısa çalışma ödeneği ve 2 milyon 45 bin işçi de ücretsiz izin ödeneği (nakdi ücret desteği) aldı. Ancak TÜİK bu işçileri istihdamda kabul ediyor.

10 MİLYONDAN FAZLA GENÇ İŞ PİYASASINDA BİLE DEĞİL

Genç İşsizler Platformunun TÜİK ve İŞKUR verilerine dayanarak hazırlanan kasım 2020 ‘işsizlik ve istihdam raporu’na göre; 15-34 yaş grubunda 2 milyon 560 bin genç işsiz.

Finansal istikrarsızlıkla başlayan ve nisan 2018’den itibaren etkisi belirginleşen ekonomik kriz sürecinde 15-34 yaş grubu genç çalışan sayısı 1 milyon 71 bin kişi azaldı.

943 bin üniversite mezunu işsize ek olarak 1 milyon 315 bin üniversite mezunu iş bulma ümidini kaybetme, eğitime devam etme, ev işleriyle meşgul olma gibi nedenlerle iş gücünde dahi yer almamakta, işsiz sayılmayıp iktisaden atıl kaldı.

Üniversite mezunu 985 bin kadın yüksek eğitim düzeylerine rağmen iş aramamakta ve işsiz sayılmadı. Bu durum kadın istihdam sorununun yalnızca kültürel etkenlerle açıklanamayacağına işaret etti.

24 MİLYON GENCİN YARISINDAN FAZLASI ÇALIŞAMIYOR

15-34 yaş grubundaki işsizlerin yanı sıra 10 milyon 830 bin genç iş gücünün dahi içinde yer alamadı. 24.1 milyon gençten yalnızca yüzde 44.5’i çalışmaktadır. Çalışan her genç en az 1 gencin daha ekonomik sorumluluğunu taşıyor gözükmektedir.

15-29 yaş grubunda ne eğitim alan ne de çalışan/ staj gören genç oranı yüzde 33.3’e ulaştı ve toplam sayı 5 milyon 949 bine çıktı.

İşsizlik sayı ve oranlarındaki artışa ek olarak işsizlik süresi de uzadı. 1 yıldan fazla süredir iş arayan 15-34 yaş arası genç sayısı son 1 yılda 454 binden 541 bine çıktı.

ERDOĞAN: KALKINMA POLİTİKAMIZIN TEMELİ İSTİHDAM

Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan, “Kalkınma politikamızın merkezinde istihdam var. İşte bakın işsizlik azalmaya devam ediyor. Dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına gireceğiz” dedi.

Erdoğan, Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatının 82’nci yılı dolayısıyla, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezinde Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu tarafından düzenlenen anma etkinliğinde konuştu.

“Israrla ekonomimizi kötüleyenlerin gayesinin üzüm yemek değil bağcıyı dövmek olduğunu anlamak için çok derin teknik analizlere gerek yoktur” diyen Erdoğan, “Yıllarca bu ülkeyi bir avuç elit eliyle adeta babalarının malı gibi kullanmaya alışmış olanlar, her yolu deneyerek üzerimize geldiler. Kendilerini devletin sahibi, Batı’nın kölesi olarak gören vesayetçi anlayışla çarpışa çarpışa ülkemizi cihanşümul hedefleriyle buluşturduk” ifadelerini kullandı.

CHP’Lİ AĞBABA: ÜLKEDE HER 100 KİŞİDEN 56’SI ÇALIŞMIYOR

TÜİK işgücü istatistiklerini değerlendiren  CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba; “Türkiye’de çalışamayan nüfus çalışabilen nüfusu geride bıraktı. Çalışabilen nüfus içerisinde her 100 kişiden 56’sı çalışmıyor” dedi. İşsizlik oranındaki gerilemeye değinen Ağbaba; “İstihdamda da geçtiğimiz yıla göre azalma 975 bin kişidir. Aynı anda hem istihdamın hem de işsizliğin azalması ancak verileri çarpıtma merkezine dönüşen TÜİK’in hesaplama yöntemlerinde olur” dedi.

İstihdamdaki azalışa dair de değerlendirmelerde bulunan Ağbaba şunları söyledi:

“Bu da demek oluyor ki Türkiye’de çalışamayan nüfus çalışabilen nüfusu geride bıraktı. Yani ülkede çalışabilen nüfus içerisinde her 100 kişiden 56’sı çalışmıyor. Ayrıca işgücü oranı geçtiğimiz yıldan bugüne 1 milyon 431 bin kişi azaldı. Bu demek oluyor ki insanlar iş bulma ümidini yitirdiği için iş gücünden çekiliyor. Yurttaşlar iktidarın istihdamı arttırdık masallarını artık inanmıyor.”

“GERÇEK İŞSİZLİK 10,2 MİLYONU AŞTI”

TÜİK’in resmi anlamda işsiz olarak değerlendirmediği iş bulma ümidi olmayanlar ordusunun, geçtiğimiz yıla göre 2 kattan fazla bir artışla 1 milyon 331 bine çıktığına işaret eden Ağbaba; “Yine TÜİK’in işsiz olarak değerlendirmediği; çalışmaya hazır olup iş aramayanların sayısı 2 milyon 752 bin, mevsimlik çalışanlar 77 bin, zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı 1 milyon 223 bin ve yetersiz istihdam edilenlerin sayısı 710 bindir. TÜİK’in kendi verilerinin içerisinde olup TÜİK tarafından işsiz olarak değerlendirilmeyen bu kişileri de hesaba kattığımızda TÜİK’in 4 milyon 194 bin olan dar tanımlı işsize ek olarak gerçek işsiz sayısı 10,2 milyon aşmaktadır” diye belirtti.

Torba yasadaki düzenlemeleri de eleştiren Ağbaba “Özellikle 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar belirli süreli iş sözleşmeleri ile geçici olarak çalıştırılacak ve iktidar bu şekilde güvencesiz istihdam modeli ile işsizliği kâğıt üzerinde düşürmüş gibi gösterecektir. Her ne kadar resmi verileri çarpıtarak aksini iddia etseler de hayatın acı gerçeği er ya da geç iktidarın yüzüne çarpacaktır.” dedi. (EKONOMİ SERVİSİ)