Seyit Rıza ve arkadaşları idam edilişlerinin 83'üncü yılında anıldı

Seyit Rıza ve arkadaşlarının idam edildikleri tarih olan 15 Kasım 1937’nin 83. yılında Dersim, İstanbul, Ankara, Mersin, Elazığ ve Erzincan başta olmak üzere pek çok kentte anma etkinlikleri düzenlendi. Yapılan açıklamalarda "Katliamlar aydınlanana kadar mücadele edeceğiz" denilerek tarhile hesaplaşma çağrısı yapıldı.

DERSİM: "MEZAR YERLERİ AÇIKLANSIN"

Mezopotamya Ajansının aktardığına göre Dersim Emek ve Demokrasi Güçleri Platformu üyeleri, Seyit Rıza ve arkadaşlarını Seyit Rıza Meydanı’nda andı. “Hatırlıyor, anıyor ve unutmuyoruz” pankartının açıldığı anmaya HDP milletvekilleri Fatma Kurtulan, Kemal Bülbül, Zeynel Özen, Tülay Hatimoğulları, Alican Önlü, Turgut Öker, Dersim Baro Başkanı Kenan Çetin, Dersim Belediye Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu ile kitle örgütü temsilcileri ve çok sayıda yurttaş katıldı.

Anmada konuşan HDP Dersim İl Eş Başkanı Nurşat Yeşil, 1937 ve 1938 yıllarına arasında yaşananları insanlık suçu olarak değerlendirip toplumsal barışın tesisi için etkili bir yüzleşme yapılması çağrısında bulundu. Yeşil, “Öncelikle ‘amasız, fakatsız’ bir özrün dilenmesini bekliyoruz” dedi.

Gizli tutulan tüm mahkeme kayıtlarının kamuoyuna açıklamasını talep eden Yeşil, katliamın ardından Türkiye’nin çeşitli yerlerine gönderilen insanların akıbetlerinin açıklanması istedi.

Yeşil, "Seyid Rıza ve yol arkadaşlarının mezar yerlerinin açıklanmasını talep ediyoruz. Ant olsun ki hatırlayacak, anacak ve unutmayacağız” dedi.

Dersim Belediyesi Başkanı Fatih Mehmet Maçoğlu da “Mezarların yerini söyleyin. Biz, 38’de insanlarımızın kimler tarafından öldürüldüğünü biliyoruz. Unutmayacağız” ifadelerini kullandı.

HDP Dersim Milletvekili Alican Önlü de “Dedelerimizi 1938 yılında bugün öldürdüler, unutmadık. Hâlâ katliam devam ediyor” diye konuştu.

Öte yandan HDP Milletvekili Kemal Bülbül, Seyit Rıza ve arkadaşları adına şiir okudu, saat 19.37’de Seyit Rıza heykelinin önünde mum yakılıp lokmalar dağıtıldı ve türküler okundu.

İSTANBUL: "BU TOPRAKLARIN GEÇMİŞLE HESAPLAŞMAYA İHTİYACI VAR"

İstanbul'da HDP'nin çağrısıyla bir araya gelen yurttaşlar, Seyit Rıza ve arkadaşlarını andı. Taksim Tünel Meydanı'nda bir araya gelen yurttaşlar "1937 İstiklal Mahkemesi'nin Elazığ Tunçeli mahkeme kararları yok hükmünde sayılsın" yazılı pankart açtı. Seyit Rıza ile arkadaşlarının fotoğraflarının taşındığı eylemde mumlarla "38" yazıldı ve "Dersim'i unutma, unutturma" sloganı atıldı. Anmaya HDP Milletvekilleri Musa Piroğlu, Züleyha Gülüm, HDK Eş Sözcüsü İdil Uğurlu, HDP İstanbul İl Eşbaşkanları Elif Bulut ve Erdal Avcı, çok sayıda yurttaş katıldı.

HDP İstanbul İl Eş Başkanı Erdal Avcı, Dersim'in devletin resmi özür beklediğini hatırlattı. HDP İstanbul İl Eşbaşkanı Elif Bulut da hesaplaşılmayan tüm katliam ve soykırımların, yenilerinin yaşanmasına cesaret verdiğini söyleyerek, "Bizler bu katliamlar aydınlanana kadar mücadele edeceğiz. Bu toprakların adalete ihtiyacı var, geçmişle de hesaplaşmaya ihtiyacı var" dedi.

HDP İstanbul Milletvekili Musa Piroğlu, "Biliyoruz ki bu katliamlarla yüzleşmek, devletin kendi suçlarıyla yüzleşmesi demek, aslında bugün bu suçların tekrar işlenmemesi demektir. Diz çökmeyerek bugüne geldik, şimdi ayağa kalkacağız, hesap soracağız. Devletin yapmadığını yapacağız, o adaleti bu ülkede inşa edeceğiz" dedi.

Konuşmaların ardından Seyit Rıza ve arkadaşları için üç dakikalık sessiz eylem yapıldı. Devamında sanatçı Doğan Çelik ağıt okudu.

ANKARA: "ZİHNİYET DEVAM EDİYOR"

Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) Ankara Şubesi, Ankara Dersimliler Derneği, Ankara Varto Derneği, Madımak Müze Komitesi, DAD Ankara Şube’sinde anma etkinliği düzenledi.

Etkinliğe HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu ve kitle örgütlerinin temsilcileri katıldı.

Dersim-Der Ankara Şubesi Eş Başkanı Yaşar Kılavuz, "Katliam sonrası evlatlık verilen kız çocuklarının akıbetleri bilinmezken, sürgünlerde yaşanan acıları unutmak mümkün değildir” dedi.

Katliamı unutmayacaklarını ve unutturmayacaklarını vurgulayan Kılavuz, "Katliamcı zihniyetin günümüzde de devam ediyor. Dersim, bugün hâlâ orman yangınları, kutsal mekânlarımıza saldırı, barajlar, siyanürlü maden işletmeciliği ve asimilasyoncu politikalar ile yok edilmek istenmektedir" dedi.

Talepleri karşılanıncaya kadar acılarının dinmeyeceğini belirten Kılavuz, taleplerini şöyle sıraladı:

“Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklanmalı, Hakikatleri İnceleme ve Araştırma Komisyonu kurulmalı, Dersim katliamı tüm yönleri ile birlikte açığa çıkarılmalı, köylerimizin Kürtçe isimlerinin geri verilmeli, kayıp çocuklarımızın, evlatlık verilenlerin ve sürgünlerin akıbetleri açıklanmalı, devlet arşivleri süzgeçten geçirilmeden olduğu gibi tüm çıplaklığı ile açılmalıdır.”

Etkinlik, deyişlerin okunması ve lokma dağıtımı ile sona erdi.

MERSİN: "DİLLERİMİZE VE İNANCIMIZA ÖZGÜRLÜK TANINSIN"

Yenişehir ilçesinde bulunan Mersin Dersimliler Derneğinde gerçekleşen anmaya, kentte bulunan kitle örgütlerinin temsilcilerinin yanı sıra çok sayıda yurttaş katıldı. Anmada Seyid Rıza’nın fotoğrafı ve “37/38 xo vira meke! Hiçbir şeyi unutmadık hiçbir şeyi affetmedik” yazılı pankart açıldı.

Mersin Dersimliler Derneği Başkanı Hasan Tarıkut, “Kurşunlanan, süngülenen, bombalanan, uçurumlardan atılan, yakılan, idam edilen ve sürgün edilen, mezarları bile belli olmayan, on binlerce mazlum insanımızın acılı hatıralarını yüreğimizin derinliğinde hissediyoruz" dedi.

Tanrıkut, “Arşivler açılsın, Dersim ismi iade edilsin. Dersim halkından özür dilensin. Sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listesi açıklansın. Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın. Dillerimize ve Kızılbaş Alevi inancımıza özgürlük tanınsın. Munzur’daki baraj projeleri iptal edilsin” taleplerini sıraladı.

ELAZIĞ: "GERÇEKLER BİR AN ÖNCE AÇIĞA ÇIKARILSIN"

HDP Elazığ İl Örgütü, Seyit Rıza ve arkadaşlarının ölüm yıl dönümünde parti binası önünde bir araya geldi. Seyit Rıza fotoğraflarının taşındığı anmada konuşan HDP İl Eş Başkanı Mehmet Kılıçtepe, yüzleşilmediğini ve devlet tarafından resmi özür dilenmediğini belirtti.

Kılıçtepe, “Yaşanan bu katliamı kınıyoruz ve gerçeklerin bir an önce açığa çıkmasını talep ediyoruz” ifadelerini kullandı.

ERZİNCAN: "BİR DAHA YAŞANMAMASI İÇİN MÜCADELE BAYRAĞINI YÜKSELTECEĞİZ"

Erzincan Dersimliler Derneği, Elazığ Hozat Garajı’nda Seyit Rıza ve arkadaşlarını andı.

Anmada konuşan Dernek Başkanı Yüksel Turan, “Dünyanın en kanlı katliamının üzerinden 83 yıl geçti” dedi.

Turan, “Dersim halk önderi Seyid Rıza ve yol arkadaşlarını anarken, bir daha yaşanmaması için, demokrasi, barış ve insan hakları için, faşizme karşı mücadele bayrağını yükselteceğimizi kamuoyuna duyururken, direnme azmimizi de Seyid Rıza’nın ‘Ben senin yalan ve hilelerinle baş edemedim bu bana dert oldu, ben de senin önünde diz çökmedim bu da sana dert olsun’ sözlerinden aldığımızı belirtmek isteriz. Elazığ Buğday Meydanı'nda asılan ve bugün hâlâ mezar yerleri dahi bilinmeyen Seyid Rıza ve yol arkadaşlarını saygı ve minnetle anıyoruz” dedi. (HABER MERKEZİ)

"Seyit Rıza Dersim halkı için sembol ve hafızadır, devlet özür dilemeli"

Vedat İlbeyoğlu

Seyit Rıza ve Dersim sözlüğü!