KESK'ten Kovid-19 aşıları için fikri mülkiyet haklarından feragat çağrısı

Dünya genelinde klinik çalışmalarda üçüncü aşamaya yani binlerce kişi üzerinde test edilmeye geçen 11 Kovid-19 aşısı bulunuyor. Yakın zamanda, hem Amerikan ilaç şirketi Pfizer ve Alman biyoteknoloji firması BioNtech hem de Amerikan biyoteknoloji şirketi Moderna, başarılı aşı adaylarını duyurdu. ABD ve AB ülkeleri başta olmak üzere pek çok ülke aşı siparişi için anlaşmalar yaparken tüm dünyayı ölümcül düzeyde etkileyen pandemi ile mücadele için en önemli unsurlardan aşının patentle birlikte ticari konu olması ve ülke bazında sahiplenilmesi eleştiriliyor.

154 ülkede örgütlü, 669 üye sendikaya sahip Kamu Hizmetleri Enternasyonali (PSI), Güney Afrika ve Hindistan'ın Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) firmaların aşıyla ilgili fikri mülkiyet haklarından feragat etmelerine yönelik başvurusunu destekledi. Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) da PSI'ın çağrısını desteklerini duyurdu.

SES, TÜM BEL-SEN, BES ve YAPI YOL-SEN’in sendikalarının da üyesi olduğu PSI'ın açıklamasını yayımlayan KESK, koronavirüs aşılarının herkes için ücretsiz ve erişilebilir olması gerektiğine dikkat çekti.

KESK, PSI tarafından yapılan ve kendilerinin de desteklediklerini duyurduğu açıklamayı şöyle özetledi:

ŞİRKETLER ZENGİN ÜLKELERLE ANLAŞMALARI ÇOKTAN YAPTI

"Pfizer ve BioNTech, Kasım ayının ikinci haftasında yaptıkları faz 3 çalışmasının ilk ara analizinde Covid-19’a karşı geliştirdikleri aşının başarılı olduğunu açıkladı. 43 bin 538 kişinin katıldığı çalışmada aşının Covid-19’u önlemede yüzde 90’dan fazla etkili olduğu görüldü. İki şirket, kendilerine uygun bir şekilde ödeme yapabilen zengin ülkelerle çoktan ikili anlaşmalar yaptı. Şirketlerin toplam arz projeksiyonu 2020’de 50 milyon doz ve 2021’de 1,3 milyar dozdur. Ancak zengin ülkeler şimdiden 1 milyar dozdan fazla aşı siparişi verdiler.

Haziran ayının başlarında konuşan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterrres, 'Covid-19 aşısının küresel bir kamu yararı, bir halk aşısı olarak görülmesi gerektiğini' vurgulamıştı.

"YOKSUL ÜLKELER AŞIYA ERİŞEMEYECEK, SONUÇ TÜM DÜNYAYI ETKİLEYECEKTİR"

Her ülke pandemiden etkilenir ancak yoksul ülkeler, bugün olduğu gibi aşıya erişemeyecektir. Ancak bu tüm dünyayı etkileyecektir. Her yerde devam eden Covid-19 belası, dünyanın her yerinde enfeksiyonun daha fazla yayılmasına neden olacaktır.

ŞİRKETLER İÇİN KÂR İNSANLARDAN DAHA ÖNEMLİ

Pfizer ve BioNTech için önemli olan kârdır. Almanya merkezli Nasdaq borsasına kayıtlı BioNTech’in hisseleri, yılın başlarında aşı adayı üzerinde çalışmaya başladığını duyurduğundan bu yana % 230’un üzerinde değer artışı gösterdi. Ve o dönemde sahipleri Ugur Şahin ve Özlem Türeci, Almanya’nın en zengin yüz kişisi arasına girmişlerdir. Ancak BioNTech, kamu finansmanı olmadan bu atılımı kendisi ve Pfizer için gerçekleştiremezdi. Alman hükümeti Eylül ayında aşı programının geliştirilmesini hızlandırmak için şirkete destek verdi. Ve şimdi iki şirket aşıdan 13 milyar dolar kâr elde etmeyi düşünüyor.

Şirketlerin insanların önüne kâr koyması ve zengin ülkelerin bunu herhangi bir şekilde desteklemesi, kabul edilemeyecek bir durumdur. 45 milyondan fazla doğrulanmış vaka ve 1,2 milyondan fazla ölümle Covid-19 salgını insanlık için varoluşsal bir krizdir.

SAĞLIKTA MİLLİYETÇİLİĞE VE KÂRLILIĞA YER YOKTUR

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları uzmanları durumu net bir perspektifle şöyle ifade ediyor:

“BM insan hakları uzmanları olarak, Covid-19’u önlemek, tedavi etmek ve kontrol altına almak için tüm çabalar insan hakları temelli uluslararası dayanışma, işbirliği ve yardım ilkelerine dayanmalıdır. Herkes için ulaşılabilir en yüksek sağlık standardına sahip olma hakkının merkezinde yer alan aşılara, temel testlere ve tedavilere ve diğer tüm tıbbi ürünlere, hizmetlere ve malzemelere erişimle ilgili karar vermede milliyetçiliğe veya kârlılığa yer yoktur.”

"HALK AŞISI" İÇİN ISRAR ETME ZAMANI

Bu görüşü tamamen paylaşıyor ve Güney Afrika ve Hindistan hükümetleri tarafından Dünya Ticaret Örgütü’ne bildirildiği gibi fikri mülkiyet haklarından feragat edilmesi çağrısında bulunuyoruz. Bu, tüm sendikaların, sivil toplum kuruluşlarının, tarihsel görüşe sahip hükümetlerin ve iyi niyetli kişilerin tek bir sesle ayağa kalkma ve halk aşısı konusunda ısrar etme zamanıdır. Etkili ve güvenli Covid-19 aşılarının 'herkes için ücretsiz olarak erişilebilir olmasını' sağlamak için Pfizer, BioNTech ve bir bütün olarak ilaç endüstrisi üzerinde toplayabileceğimiz tüm baskıyı uygulamalıyız." (HABER MERKEZİ)

Koronavirüs aşı adaylarında son durum ne? Aşı ne zaman hazır olacak?

Zeki Gül

Aşıda patent: İnsanlık suçu

Yücel Özdemir

Korona aşısı: Halktan alınanı halka satma meselesi

Avrupa'nın Gündemi: Aşı milliyetçiliği değil adil dağıtım!