Merkez Bankası, politika faizini 475 baz puanlık artışla yüzde 15'e yükseltti
Merkez Bankası politika faizini 475 baz puan artırdı. Yüksek faizin acı sonuçlarını yurttaş göğüsleyecek. Tüketim azalacak, kredi bolluğu daralacak, işsizlik artacak.
Fotoğraf: Ali Balıkçı/AA
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) Murat Uysal'ın görevden alınmasının ardından ilk kez yeni başkan Naci Ağbal başkanlığında toplandı. Faiz kararını açıklayan PPK, 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranını (politika faizi) 475 baz puan artırdı. Böylece faiz, yüzde 10,25'ten yüzde 15'e çekildi. PPK, geçen ay repo faizini sabit tutarken, faiz koridorunun üst limiti olan geç likidite penceresini yüzde 14,75’e yükseltmişti.
FAİZ BU KEZ DOĞRUDAN ARTTI
Piyasalarda son haftalarda faiz artırımına gidileceği yönünde güçlü bir beklenti oluşmuştu. AA Finans’ın PPK toplantısına yönelik piyasa beklenti anketine katılan 27 ekonomistin tamamı politika faizinde (Bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı) artışa gidileceği öngörüsünde bulundu. Faiz artışı bekleyen ekonomistlerin beklentileri 200 baz puan ila 550 baz puan arasında yer almıştı. Ekonomistlerin kasım ayına ilişkin politika faizi beklentilerinin medyanı 475 baz puan olmuştu.
‘DOLAYLI FAİZ’ İLE EŞİTLENDİ, FAİZ SADELEŞTİ
Önceki PPK toplantılarında faizi dolaylı yoldan artırma yoluna giden TCMB’nin doğrudan politika faizini 475 baz puan artırmasıyla TCMB ortalama faizi değişmedi.
EKONOMİST SÖNMEZ: UÇAK İNDİRİLDİ AMA ARIZALI
Ekonomist Mustafa Sönmez, faiz artırım kararını "Arızalı uçak kazasız belasız beklenen faiz artırılarak indirildi. Ama uçak arızalı. Uzun süre uçamaz" açıklaması ile değerlendirdi. Sönmez, yoksulluğun derinleşeceğine dikkat çekti.
TÜRKİYE YÜKSEK FAİZDE AVRUPA’DA BİRİNCİ, DÜNYADA ON DÖRDÜNCÜ SIRADA
Türkiye, gerçekleşen faiz artırımı ile beraber dünyada en yüksek faizin uygulandığı 14. ülke oldu. Ekonomik kriz içindeki Venezuela’da yüzde 38,7 faiz uygulanırken, yine kriz içindeki ülkeler olan Arjantin’de faiz 36, Zimbabve’de yüzde 35, Yemen’de yüzde 27, Liberya ve Surinam’da yüzde 25 faiz uygulanıyor. Söz konusu ülkelerin ardından yüksek faiz sıralaması ise şöyle: Kongo yüzde 18,5, İran yüzde 18, Haiti yüzde 17, Sudan yüzde 16,5, Angola yüzde 15,5. Angola’nın ardından gelen Türkiye, Sierra Leone ve Güney Sudan’da ise yüzde 15 faiz uygulanıyor.
Faiz artırımı öncesinde de Avrupa’da en yüksek faiz uygulayan ülke olan Türkiye’yi yüzde 7,75 ile Beyaz Rusya izliyor. En yüksek 3. faiz ise yüzde 6 ile Ukrayna’da bulunuyor.
MERKEZİN REZERVLERİ KAR GİBİ ERİYOR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) toplam rezervleri geçen hafta 2 milyar 890 milyon dolar azalarak 82 milyar 351 milyon dolara geriledi.
TCMB tarafından yayımlanan Haftalık Para ve Banka İstatistikleri'ne göre, 13 Kasım'da Merkez Bankası brüt döviz rezervleri 1 milyar 540 milyon dolar azalışla 40 milyar 374 milyon dolara geriledi. Brüt döviz rezervleri, 6 Kasım'da 43 milyar 327 milyon dolar seviyesindeydi.
Söz konusu dönemde altın rezervleri, 1 milyar 350 milyon dolar azalışla 43 milyar 327 milyon dolardan 41 milyar 977 milyon dolara indi.
DOLARDA YÜZDE 1,6’LIK GERİ ÇEKİLME YAŞANDI
Merkez Bankası Başkanlığına Naci Ağbal’ın ataması sonrası piyasada oluşan faiz beklentisi ile geçtiğimiz hafta geri çekilen dolar, faiz artışı ile birlikte Türk lirası karşısında yüzde 1,6 değer kaybetti. Faiz artışı öncesi 7.70 seviyelerinde bulunan dolar/TL kuru, faiz kararı sonrası 7.51 seviyesine geriledikten sonra tekrar yükselişe geçerek 7.60 seviyesini gördü.
FAİZ SONRASI AÇIKLAMADA KOVID-19 VURGUSU YAPILDI
Karar sonrasında yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı: "Küresel ekonomi üçüncü çeyrekte kısmi toparlanma göstermiştir. Ancak, son dönemde artış gösteren Covid-19 vakaları nedeniyle önümüzdeki dönemde küresel ekonomiye ilişkin belirsizlikler yükselmiştir.
İktisadi faaliyette toparlanma devam etmektedir. Artan vaka sayıları nedeniyle getirilen kısmi kısıtlamalar, başta hizmetler sektörü olmak üzere iktisadi faaliyetin kısa vadeli görünümüne dair belirsizlikleri arttırmaktadır. Diğer yandan, salgın döneminde sağlanan güçlü kredi ivmesinin gecikmeli etkileriyle artan iç talep, ithalat kanalıyla cari işlemler dengesini olumsuz etkilemektedir.
Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkileri, uluslararası gıda fiyatlarındaki yükseliş ve enflasyon beklentilerindeki bozulma enflasyon görünümünü olumsuz etkilemektedir. Kasım ayına ilişkin takip edilen veriler, enflasyonda yakın dönemdeki döviz kuru oynaklığı kaynaklı bir yükselişe işaret etmekle birlikte, para politikasındaki kararlı duruşla beraber bu artışın geçici olacağı değerlendirilmektedir. Bu doğrultuda Kurul, enflasyon görünümüne dair risklerin bertaraf edilmesi, enflasyon beklentilerinin kontrol altına alınması ve dezenflasyon sürecinin en kısa sürede yeniden tesisi için, net ve güçlü bir parasal sıkılaştırma yapılmasına karar vermiştir.
Önümüzdeki dönemde parasal duruşun sıkılığı, enflasyonu etkileyen tüm unsurlar dikkate alınarak, enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar kararlılıkla sürdürülecektir.
Düşük enflasyon ortamının kalıcı olarak tesisinin, ülke risk primlerinin düşmesi, dolarizasyon eğiliminin tersine dönmesi, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla, makroekonomik ve finansal istikrarı olumlu etkileyeceği değerlendirilmiştir.
Merkez Bankası, fiyat istikrarını sağlama ve sürdürme temel amacına enflasyon hedeflemesi rejiminin gerektirdiği şeffaflık, öngörülebilirlik ve hesap verebilirlik ilkelerini uygulayarak ulaşacaktır. Bu ilkeler ışığında, Merkez Bankası fonlaması temel politika aracı olan bir hafta vadeli repo faiz oranı üzerinden yapılacak ve bu faiz oranı parasal duruş için tek gösterge niteliğinde olacaktır.
Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul’un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulanmalı.” (EKONOMİ SERVİSİ)
