02 Aralık 2020 11:20

Son Güncellenme Tarihi: 08 Aralık 2020 09:55

Hangi ülke, hangi Kovid-19 aşısından ne kadar aldı, ne zaman ve kimlere uygulayacak?

Koronavirüs salgınında gözler ülkelerin aşılama planlarında. Hangi ülkenin, hangi aşıları ilk olarak kimlere uygulayacağına dair son açıklamalar ve gelişmeler.

GÜNCELLENDİ

Fotoğraf: Envato

ANASAYFA

GÜNCEL DÜNYA

Paylaş

Kovid-19 salgınından kurtuluş için dünyanın gözü, geliştirilen aşıların uygulanma süreçlerinde. Aşı gelişmelerine, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Dr. Ghebreyesus’un da dediği gibi “Tünelin sonundaki aydınlık” şeklinde bakılıyor.

İngiltere, bir Kovid-19 aşısına onay veren ilk ülke oldu. Rusya ve İngiltere'de aşılama başladı. Türkiye’de ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, sipariş verilen Çin aşılarının ilk partilerinin önümüzdeki günlerde geleceğini belirtti.

İngiltere, ABD ve Avrupa Birliği başta olmak üzere gelişmiş ülkelerin sipariş anlaşmaları tamam, aşı planları büyük ölçüde hazır. Peki, hangi ülke hangi aşıyı ne zaman ve kime uygulayacak?

Bu konudaki son gelişmeler ve açıklamalar şöyle:

İNGİLTERE'DE PFİZER BIONTECH AŞISININ YAYGIN KULLANIMI BAŞLADI

İngiltere'de Pfizer ve BioNTech'in geliştirdiği koronavirüs aşısı, onayın ardından 8 Aralık 2020'de uygulanmaya başlandı. Aşının ilk uygulandığı kişi, 90 yaşındaki Margaret Keenan isimli bir kadın oldu. Keenan, herkese aşı yaptırmaları çağrısında bulunarak "İlk olmak benim için bir ayrıcalık" açıklaması yaptı.

Ülkede Pfizer ve BioNTech'in aşılarından ilk olarak 800 bin doz geldi.

İngiltere, Pfizer BioNTech'in Kovid-19 aşısının yaygın kullanımına başladı

İngiltere'de Ulusal İlaç ve Sağlık Ürünleri Denetleme Kurumu (MHRA), Alman biyoteknoloji firması BioNTech'in Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile geliştirdiği yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının yaygın kullanımına 2 Aralık'ta izin vermişti. Böylelikle Birleşik Krallık, Kovid-19'a karşı bir aşının kullanımını onaylayan ilk ülke olmuş oldu. Başbakan Boris Johnson, aşının bu haftadan itibaren İngiltere'de kullanıma sunulacağını kaydetti.

Ortak Aşılama ve Bağışıklama Komitesi (JCVI) ise toplu aşılamaya ilişkin öncelikli gruplar listesini açıkladı. Aşılama için öncelik grubunun, aşı merkezine gelemeyecek olan bakım evi sakinleri ve onlarla ilgilenen personelin olduğu, daha sonra ise 80 yaş üstü ve sağlık personelinin aşı olacağı ifade edildi.

İngiltere, Kovid-19 aşısının kullanımını onaylayan ilk ülke oldu

İngiltere, kullanımı onaylanan Pfizer/BioNTech aşısından 40 milyon doz satın aldı. Oxford aşısından ise 100 milyon doz sipariş etti. Bu aşının kullanımı onaylandığında dağıtımı kolay olacak. Çünkü RNA bazlı Pfizer/BioNTech ve Moderna aşılarında olduğu gibi soğuk hava zincirinde dağıtılması gerekmiyor. Moderna aşısından ise bahar aylarında uygulanmak üzere 5 milyon doz sipariş edildi.

İngiltere; AstraZeneca/Oxford, Novavax, Sanofi GSK, Valneva, Pfizer/BioNTech, Johnson&Johnson, Moderna aşıları için 357 milyon dozluk anlaşmalar yapmıştı.

RUSYA'DA AŞILAMA BAŞLADI

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Rusya’nın geliştirdiği “Sputnik V” adlı koronavirüs aşısının halka uygulanmasına yönelik verdiği talimatın ardından aşılama uygulaması 5 Aralık Cumartesi günü başkent Moskova'da başladı. Aşının öncelikli uygulandığı doktor, öğretmen ve sosyal hizmetler çalışanlarından oluşan pek çok kişi kentte kurulan aşı merkezlerine akın etti. Aşı yaptıran kişilerde aranan şartlarda, Moskova’daki bir kliniğe kayıtlı olmaları gerekiyor. Şehir sakinlerinin aşı olmak için, 18-60 yaş arasında olmaları, kronik bir hastalıkları bulunmaması ve son 30 gün içinde hiç bir şekilde aşı yaptırmamış gibi şartlar aranıyor.

Rusya’nın geliştirdiği “Sputnik V” adlı koronavirüsü aşısı hakkında konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Şu anda ülkede halihazırda 2 milyon doz aşı üretimi yapıldı. Bu bize toplu olmasa da büyük ölçekli bir aşılama fırsatı veriyor” dedi.

"Sputnik V" adlı aşı Rusya'da Gamaleya Ulusal Epidemioloji ve Mikrobiyoloji Enstitüsün tarafından geliştiriliyor.

Bunun yanı sıra Rusya, Gamelaya aşısı için de 160 milyon dozluk anlaşma yaptı.

Rusya'da gelecek haftadan itibaren Kovid-19 aşısının uygulanmasına başlanacak

ABD’DE ÖNCELİK HUZUREVLERİ VE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA

ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) bünyesindeki bağımsız uzmanlardan oluşan düzenleyici kurul, yapacağı toplantıda Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile Alman biyoteknoloji firması BioNTech'in geliştirdiği yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının onay sürecindeki son aşamayı değerlendirecek.

ABD merkezli biyoteknoloji firması Moderna'nın "mRNA-1273" adıyla bilinen aşı adayı da 17 Aralık'ta FDA bağımsız kurulu tarafından değerlendirmeye alınacak.

ABD'de ilk Kovid-19 aşısının bugün resmen onaylanması bekleniyor

FDA bağımsız kurulundan izin çıkması halinde aralık ayı sonuna kadar ilk parti olarak eyaletlere 6,4 milyon doz dağıtılması ve iki doz aşılama uygulaması nedeniyle ilk etapta 3 milyon kişiyi kapsaması bekleniyor. Aşıların eyaletlerin nüfus oranı ve vaka sayısına göre taksim edilmesi planlanıyor. Aralık ayı sonuna kadar 20 milyon kişinin aşılanması hedefleniyor.

ABD Bağışıklık Uygulamaları Danışma Komitesi’nin açıklamasına göre ülkede koronavirüs aşı dağıtımının öncelikli olarak sağlık çalışanları ile yaşlı bakımevlerinde kalan kişilere yapılmasına karar verildi. İkinci grupta kimler olacağına ilerleyen günlerde karar verilecek.

ABD’de koronavirüs aşısı ilk sağlıkçılara ve yaşlı bakımevlerinde kalanlara yapılacak

Hem Trump yönetimi hem de Başkan seçilen Joe Biden, aşının tüm Amerikalılar için ücretsiz olacağını açıklamıştı. Aşı masraflarının özel veya devlet sigorta planlarına veya sigortasızlar için özel bir devlet yardım fonuna fatura edileceği belirtiliyor.

ABD, AstraZeneca/Oxford, Novavax, Johnson&Johnson, Moderna, Pfizer/BioNTech, Sanofi GSK aşıları için 810 milyon dozluk anlaşmalar yapmış durumda.

AVRUPA BİRLİĞİNDE HEM BİRLİK HEM ÜLKE KARARLARI SÖZ KONUSU

Avrupa İlaç Ajansı (EMA), Amerikan biyoteknoloji şirketi Moderna'nın da Pfizer/BioNTech'ten sonra yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirdiği potansiyel aşının Avrupa’da acil kullanımı için başvuru yaptığı açıklandı. EMA'dan yapılan açıklamada, "Veriler kalite, etkinlik ve güvenlik konusunda sonuca varmak için yeteri kadar sağlamsa EMA'nin bilim komitesi değerlendirmesini en geç 12 Ocak'a kadar tamamlamış olacak" denildi.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'in ekim sonundaki açıklamasına göre sipariş edilen aşılar, üye ülkeler arasında aynı anda ve AB nüfusu içindeki paylarına göre ulaştırılacak.

Bu konudaki son açıklama Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn ve AB Komisyonu'nun Sağlıktan Sorumlu Üyesi Stella Kyriakides'ten geldi. Spahn, açıklamada AB dayanışması çerçevesinde 27 üye ülke aşıya aynı anda ulaşabileceğini belirtti. Kyriakides de AB'nin aşı için 6. anlaşmasını imzalamaya hazırlandığını belirterek "Avrupa Aşı Stratejisi sayesinde 2 milyar doz aşıya erişimimiz olacak" ifadesini kullandı.

Avrupa Birliği genelinde AstraZeneca/Oxford, Sanofi GSK, CureVac, Johnson&Johnson, Pfizer/BioNTech ve Moderna aşıları için 1405 milyon dozluk anlaşmalar yapılmış durumda.

ALMANYA:

Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, koronavirüs aşısının aralık ortasına kadar Almanya'da kullanım için onaylanabileceğini söyledi. Almanya’da ilk etapta kullanılacak aşıların yüzde 80’i BioNTech/Pfizer’ın geliştirdiği aşı olacak. Kalan yüzde 20’lik kısmın büyük ölçüde AstraZeneca firmasından tedarik edilmesi bekleniyor. Almanya’da şimdiye kadar 300 milyon doz aşı siparişi verildiği açıklandı.

Almanya aşılamaya onay verilmesinin ardından hızlıca uygulamaya geçilmesi için planlamalarını büyük ölçüde hazırladı. Berlin’de günde aralık ayı ortasına kadar günde 4 bin kişiyi aşılayabilecek toplu aşılama merkezi açılması için çalışmalar yapılıyor. Model diğer kentlere de örnek oluşturacak.

Sağlık Bakanı Jens Spahn, eyaletlere aşı merkezleri için hazırlıklarını aralık ortasına kadar bitirmeleri talimatı verirken, eyalet yönetimleri de merkezler için mekan saptamaya ve personel bulmaya yönelik çalışmalara hız verdi.

Almanya, Avrupa İlaç Ajansının şimdiye kadar geliştirilen ve onay bekleyen aşılara izin verilmesinin ardından aşılamaya başlamayı planlıyor. Zorunlu aşı yapılmasının öngörülmediği ülkede önce yaşlılar, sağlık personeli, yaşlı ve bakımevlerinde çalışanlar ile kamu düzenini ayakta tutanlara öncelik verilmesi hedefleniyor.

FRANSA:

Hükümet, 3 aşamalı aşısı stratejisi geliştirirken, ilk aşamada öncelikle yaşlı bakımevlerinde kalanlara ve sağlık çalışanlarına aşı vurulması planlanıyor. Stratejiye göre, son aşamada ilkbahardan sonra aşı halkın tamamına vurulacak. Fransa Cumhurbaşkanı Macron halk genelinde yapılacak aşılamanın nisan-haziran 2021 döneminde olacağını açıkladı. Aşılamanın bir kampanya ile herkese önerileceği ancak zorunlu olmayacağı belirtildi.

Fransa'da bir kişiye birkaç hafta aralıklarla iki doz aşı vurulması planlanıyor. Hükümet, ücretsiz olacak aşının temini için 6 farklı sözleşme imzaladı.

İTALYA:

İkinci dalgaya diğer Avrupa ülkelerine göre daha geç giren İtalya, ciddi vaka artışı yaşarken günlük vakalarda en yüksek sayıya ulaştı. Ülkede ilk aşıların ocak ayında yapılması planlanıyor. İlk aşamada sağlık çalışanları ile 80 yaş üstündekiler aşılanacak. Gelecek eylüle kadar nüfusun büyük bölümünün aşılanması hedefleniyor.

İSPANYA:

İspanyol hükümeti ilk aşamada 73 milyon doz olmak üzere aşı alımına onay verirken, zorunlu olmayacak ve ücretsiz olacak aşılar için 13 bin sağlık merkezinin organize edileceği belirtildi.

Ocaktan itibaren kullanımına başlanması öngörülen aşının, ilk aşamada bakımevlerindeki yaşlılara ve personele, sağlık çalışanlarına ve engellilere yapılacağı bildirildi.

HOLLANDA:

Hollanda Sağlık Bakanlığı, BioNTech - Pfizer, Moderna, Janssen, AstraZeneca, Curevac ve Sanofi koronavirüs aşılarının EMA tarafından onaylanması halinde ülkede 4 Ocak 2021’de aşı uygulamasının başlayacağını duyurdu.

Hollanda’da aşı önceliğinde yaşlılar ve sağlık çalışanları ilk sırada yer alıyor.

Hollanda Sağlık Bakanlığı, BioNTech - Pfizer, Moderna, Janssen, AstraZeneca, Curevac ve Sanofi koronavirüs aşılarının EMA tarafından onaylanması halinde 29 milyonluk nüfuslu Hollanda'da 50 milyondan fazla dozun hazır olacağını belirtti. Hükümet 700 milyon Euro bütçe ayırdı.

BELÇİKA:

Aşı onayının çıkmasından sonra 5 Ocak'ta aşılamaya başlamayı planlayan hükümet, sırasıyla bakımevlerinde kalanlar ve çalışanların, sağlık çalışanlarının, 65 yaş üstündekilerin aşılanacağını duyurdu.

YUNANİSTAN:

Sağlık Bakanlığının açıklamasına göre, 10 Şubat'a kadar 1 milyon 600 bin kişiye aşı yapılacak. Devamında ise her ay yaklaşık 700 bin kişi aşılanacak. Aşıların ay sonu ülkeye ulaşmaya başlayacağı tahmin edilirken, önceliğin 65 yaş üstü ve risk grubundakilere verileceği belirtiliyor.

BULGARİSTAN:

Bulgaristan'da 27 Kasım'dan 21 Aralık'a kadar uygulanmak üzere salgın önlemlerini artıran hükümet, aşı planı da hazırladı.

Sağlık Bakanı Kostadin Angelov, farklı üreticilerin geliştirdiği 7 aşı almayı planladıklarını bildirirken, aşılama sürecinin 5 aşamadan oluşacağı ve ilk olarak sağlık çalışanlarının aşılanacağı belirtildi.

Hollanda, 4 Ocak’ta ilk koronavirüs aşısının yapılacağını açıkladı

Hangi ülke, hangi Kovid-19 aşısından ne kadar aldı, ne zaman ve kimlere uygulayacak?

HİNDİSTAN

Hindistan; AstraZeneca, Novavax ve Gamelaya aşıları için 2200 milyon dozluk anlaşmalar yaptı.

JAPONYA

Japonya; AstraZeneca/Oxford, Pfizer/BioNTech ve Moderna aşılarından 290 milyon doz alacak.

BREZİLYA

Brezilya ise AstraZeneca/Oxford, Gamelaya ve Sinovac aşılarndan 246 milyon doz şipariş etti.

KANADA

Kanada da Novavax, Sanofi GSK, Johnson&Johnson, AstraZeneca/Oxford, Moderna ve Pfizer/BioNTec aşıları için 246 milyon dozluk anlaşmalar yaptı.

ENDONEZYA

Endonezya ise AstraZeneca/Oxford, Sinopharm, Sinovac ve CanSino için yatığı anlaşmalar sonucu yaklaşık 225 milyon doz aşı alacak.

MEKSİKA

Meksika da AstraZeneca/Oxford, Gamelaya, Cansino ve Pfizer/BioNTec aşıları için 211 milyon dozluk anlaşmalar yapmış durumda.

ÇİN

Çin, devlet destekli üretilen aşılarının yanı sıra AstraZeneca/Oxford aşısı için 200 milyon dozluk sipariş verdi.

PAKİSTAN

Pakistan, Sinopharm aşısı için 88 milyon dozluk anlaşma yaptı.

TÜRKİYE’DE 4 AŞAMADA YAPILACAK

Türkiye, 50 milyon dozluk Sinovac aşısı satın aldı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulunun koronavirüs aşısı gündemiyle toplanmasının ardından yaptığı açıklamada "Sözleşme yaptığımız aşının ilk kısmının Türkiye'ye 11 Aralık'tan sonra gelmesi beklenmekte" dedi.

Aşılama çalışmalarının dört aşamada yürütülmesi planlanıyor:

İlk aşamada sağlık çalışanları, 65 yaş üstü ile yaşlı, engelli, korumaevlerinde kalanlar ile kalabalık yerlerde yaşayanlar aşılanacak.
İkinci aşamada toplum işleyişi için gerekli sektörlerde, kritik işlerde çalışanlar, 50 yaş ve üzeri en az 1 kronik hastalığı olanlar aşılanacak.
Üçüncü aşama 50 yaş altı en az 1 kronik hastalığı olanları, genç yetişkinleri, ilk iki grupta yer almayan sektör ve meslek çalışanlarını kapsıyor.
Dördüncü ve son aşamada ise ilk üç grubun dışında kalan tüm bireyler aşılanacak.

Sağlık Bakanı: Koronavirüs aşısı 11 Aralık'tan sonra gelecek, 4 aşamada yapılacak

AŞIDA EŞİTSİZLİK NEDENİYLE, TÜNELİN SONU BAZILARI İÇİN HÂLÂ KARANLIK

Aşı geliştiren şirketlerin bugüne kadar açıkladıkları üretim kapasitelerinin çoğu, zengin ülkelerce satın alındı. ABD, Avrupa Birliği, İngiltere, Kanada ve Japonya gibi ülkeler aşı siparişinde başı çekiyor. Örneğin Kanada, çeşitli firmalardan nüfusuna neredeyse 10 kez yetecek kadar aşı sipariş etmiş durumda.

Avrupa Birliği'nin 27 üye ülkesi ve diğer beş zengin ülke aşıların yarısını satın almak için sözleşme imzaladı. Bu ülkeler dünya nüfusunun sadece yüzde 13'ünü oluşturuyor.

Aşıların dünya genelinde bu şekilde eşitsiz dağılması durumunda şu ana kadarkinden çok daha fazla kişinin hayatını kaybetmesi bekleniyor.

Dünya Sağlık Örgütü de geliri az olan ülkelerin de aşılara ulaşabilmesi için çeşitli programlar başlattı.

Dünya Sağlık Örgütünün geliştirdiği Covax projesi şimdiye kadar 700 milyon doz için sözleşme yaptı. Cowax’ın 2021 sonuna kadar 2 milyar doz aşı alması bekleniyor. Bu ise aşı anlaşmalarında dışta kalan ülkelerin nüfususunun sadece yüzde 20’sine yetecek bir miktar. Aşıların üretimi ve teminindeki gecikme de düşünüldüğünde, DSÖ Direktörü Dr. Ghebreyesus’un bahsettiği tünelin sonundaki aydınlığa çok sayıda insan ulaşamayacak.

(HABER MERKEZİ)