İskender Bayhan: Asgari ücret, "açlıktan ölmeyecek kadar" belirlenmiş ücret seviyesi
Gazeteci İskender Bayhan, asgari ücretin ne olduğunu, nasıl belirlendiğini, tespit komisyonunu ve işçilerin nasıl mücadele etmesi gerektiğini Gündem Özel'de anlattı.
Gazeteci İskender Bayhan, asgari ücretin ne olduğunu, nasıl belirlendiğini, tespit komisyonunu ve işçilerin nasıl mücadele etmesi gerektiğini Zeliş Irmak'ın sunumuyla Gündem Özel'de anlattı.
İskender Bayhan'ın değerlendirmelerinden satır başları şöyle:
Asgari ücret Türkiye’de kimi kaynaklara göre 1950’lerden sonra, kimilerine göre 1970’ten sonra uygulamaya başlanan bir ücret. Dünyada kimi ülkelerde 19. yüzyılın, Avrupa’da ağırlıklı olarak 20. yüzyılın başından itibaren yerleşen bir ücret türü.
Asgari ücret, bir işçinin bir günlük süre içerisinde zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak üzere harcadığı emek gücüne biçilen fiyattır. Bir işçinin bir günlük süre içerisindeki çalışmasının karşılığı olarak, zorunlu ihtiyaçlarını gidermesi için ödenen emek gücünün fiyatıdır.
Yani işçinin, bir günlük çalışması karşılığında ‘açlıktan ölmeyecek kadar’ belirlenmiş bir ücret seviyesidir. Bu bile dünyada mücadeleyle elde edilmiş bir hak. İşçiler emekçiler açlıktan ölmeyecek kadar bir ücreti alt sınır olarak ücret belirtmek için bile yıllarca kapitalistlerle dövüşmek zorunda kalmışlar.
Asgari ücretin bugün Türkiye’deki değeri 2 bin 320 lira. Hükümet ve kapitalistler bu yıl pandemiyi fırsata çevirerek asgari ücreti de fiilen kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin ücretleri düzeyine çektiler. 1162 lira ile yaklaşık 1300, 1500 lira seviyesine kadar çektiler 3,5 milyon işçi için.
Türkiye’de hükümet asgari ücrette enflasyon rakamına göre beklenti sunuyor. 2021’de hükümetin enflasyon beklentisi yüzde 8. Buna göre asgari ücreti de 2 bin 520 ile 2 bin 550 lira arasında belirlenecek. Türk-İş’in verilerine göre bugün Türkiye’de açlık sınırı 2 bin 550 lira civarı. Yoksulluk sınırı da 8 bin 850 lira. Açlıktan ölmeyecek kadar bir ücreti bile vermemek için uğraşıyor tek adam hükümeti.
15 KİŞİLİK KOMİSYONDA İŞÇİNİN EMEKÇİNİN DOSTU YOK
Asgari ücret tespit komisyonu 15 kişiden oluşuyor. 5’i kapitalistlerin temsilcileri. 5’i onların hükümetinin temsilcileri. 5’i de en büyük işçi konfederasyonun temsilcileri. Türk-İş yönetiminin sendikal çizgisine bakarsak o da arada şerh koymak dışında bir şey yapmayan işbirlikçi sendikal anlayış, bürokratik anlayışın temsilcisi olarak orada oturduğu için maalesef 15 kişilik komisyonda işçinin emekçinin dostu yok. Böyle bir tespit komisyonundan işçi ve emekçilere hayır gelmez. Bu asgari ücret komisyonun dağıtılması lazım. Bu komisyon alavere dalavere komisyonudur.
ASGARİ ÜCRET BELİRLEME HEYETİNDE İŞÇİLERİN KENDİ SEÇTİĞİ TEMSİLCİLER OLMALI
İşçilerin kirasından ulaşımından yakacağından eğitiminden sağlığından dinlenmesine kadar bir işçinin asgari olarak insanca bir yaşam sürebilmesinin faktörleri, dayanakları veya bileşenleri neyse asgari giderlerinin toplamı olarak belirlenmesi lazım.
Bunu belirleyecek heyetin içinde gerçekten işçilerin emekçilerin seçtiği temsilciler yer almalı.
‘Böyle olursa kurtuluruz, işçi sınıfı da rahat eder’ değil tabii. Açlıktan ölmeyecek kadar, insanca yaşayacak kadar bir ücret içindir hepsi bunların. Yoksa ne sömürü biter, ne işçilerin artı değerlerine kapitalistlerin el koyması konusundaki büyük devasa uçurum azalır.
ASGARİ ÜCRET VERGİDEN MUAF TUTULMALI
Asgari ücretin belirlenmesindeki bir ucubelik de vergidir. Türkiye’de emek gücünü satarak çalışanlarla kurumlar vergisi oranları aynıdır. Asgari ücret vergiden muaf tutulduğunda en azından yoksulluk sınırının yarısı olabilir.
TÜRKİYE’DE EMEK GÜCÜ SUDAN UCUZ
Sadece işçiler değil, gençler, kadınlar, memlekette alın terini satarak yaşamak zorunda olan herkesin bu konuda sesini yükseltmesi lazım. Bir yolunu, biçimini bulup mahallelerinde, işyerlerinde, fabrikalarında, sosyal medyada, her alanda bu sesi yükseltmesi lazım. Acı reçeteyi sermayeye içirecek, emekçinin işçinin hakkını verecek bir sisteme ihtiyacı var Türkiye’nin. Bunun için asgari ücret üzerinden bu talebini haykırması lazım. Yoksa emek gücü Türkiye’de sudan ucuz. (WEB TV)
