Emekçiler borç içinde: Kamu emekçileri anketinden "ek toplu sözleşme" talebi çıktı

Hasret Gültekin KOZAN
Kocaeli

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda AKP ve MHP’nin oylarıyla kabul edilen 2021 yılı Merkezi Bütçe Teklifi, Meclis Genel Kurulunda görüşülmeye başlandı. Bütçe teklifi, komisyona sunulduğu ilk günden itibaren muhalefet partileri, emek ve meslek örgütlerinden büyük tepki almaştı. Hükümet tepki ve tüm itirazlara rağmen talepleri görmezden gelerek bütçeyi Mecliste onaylamak istiyor.

Bütçe tartışmaları ve kriz koşulları tartışıladururken 2021 bütçesine dair kamu emekçilerinin beklentilerini yaptıklarını anketle ortaya koyan KESK Kocaeli Şubeler Platformu, “İçinde bulunduğumuz olağanüstü koşullarda dar gelirlilerin, ücretli kesimlerin salgından korunarak nefes almasını ve insanca bir yaşam sürmesini sağlayacak, halktan, emekten yana bir bütçe istiyoruz” dedi.

Kasım ayı içerisinde Kocaeli’deki kamu emekçilerine yönelik olarak hazırladığı anket ile kamu emekçilerinin yaşam şartlarını ve 2021 yılı bütçe beklentilerini soran KESK Kocaeli Şubeler Platformu, 2’si açık uçlu olmak üzere toplam 20 sorudan oluşan anket sonucunda, yıllardır dile getirdikleri sorunların ve taleplerin kamu emekçileri nezdinde katlanarak büyüdüğüne vurgu yaptı.

BÜTÇE HAZIRLIĞI ŞEFFAF VE KATILIMCILIĞA AÇIK OLMALIDIR

Ankete katılan kamu emekçilerinin neredeyse tamamı, (%99’u) bütçe hazırlık süreçlerinin şeffaf ve katılımcı olarak yürütülmediğini düşünüyor. Yüzde 98,1’i de bütçe hazırlık süreçlerine emek ve meslek örgütlerinin de dahil edilmesi gerektiğini istiyor.

HALKTAN TOPLANAN VERGİLER ADİL DAĞITILMIYOR

“Bütçe oluşturulurken halktan toplanan vergilerin adil dağıtıldığını düşünüyor musunuz?​” sorusuna yanıt veren kamu emekçilerinin yine tamamına yakını (%99’u) hayır cevabını verirken, vergi politikası hakkında ise kamu emekçilerinin yüzde 68’i dar gelirlilerin vergi yükünün azaltılması ve bazı vergilerden muaf tutulmasını istiyor. Yine kamu emekçilerinin yüzde 78,6’sı dolaylı vergilerin çok yüksek olduğunu ve en fazla %1 olarak belirlenmesi gerektiğini belirtti. Beyana göre vergi tahsili konusunda, araştırmaya katılan kamu emekçilerinin yüzde 81,6’sı vergi tahsilinin beyan esaslı değil doğrudan ve en az kamu emekçilerinin ödediği oran kadar olması gerektiğini belirtti. Ankete katılan kamu emekçilerinin tamamı kayıt dışı ekonominin mutlaka kayıt altına alınması gerektiğini ve vergi affının sadece yoksulluk sınırı altında geliri olanlara uygulanması gerektiğini vurguladı.

KAMU EMEKÇİLERİ BORÇ İÇERİSİNDE YAŞIYOR!

Araştırmaya katılan kamu emekçilerinin yüzde 65’i maaşlarının geçinmek için yetersiz kaldığını ifade etti. Yüzde 34’ü maaşlarının ancak asgari düzeyde geçinmeye yettiğini belirtirken yüzde 79,6’sı ise en az son bir yıl içerisinde ihtiyaçlarını karşılayabilmek için borç aldığını belirtti.

Araştırmaya katılanlar, aile bireylerinin yanı sıra bankalara da borçlu durumda. Kamu emekçilerinin yüzde 77,6’sı bankalara her ay düzenli borç ödemesi yaparken bunların yüzde 25,2’si aylık gelirinin yüzde 40’ından fazla, yüzde 21,4’ü aylık gelirinin yüzde 20-40’ı arasında, yüzde 22,3’ü aylık gelirinin yüzde 10-20’si arasında, yüzde 8,7’si aylık gelirinin yüzde 1-10’u arasında her ay bankalara borç ödemesi gerçekleştiriyor. Maaşların yetersiz kaldığı koşullarda borçlanarak yaşamaya çalışan kamu emekçilerinin yüzde 37,9’u ise kredi kartlarının dönem borçlarını zamanında ödeyemiyor.

EK TOPLU SÖZLEŞME TALEBİ

Araştırmaya katılan kamu emekçilerinin neredeyse tamamı (%99) imzalanan toplu sözleşmenin yetersiz kaldığını, bu yüzden ek toplu sözleşme yapılmasını istiyor. “Bugün için kamu çalışanlarının maaşına ne kadar zam yapılmalı?​” sorusunu yanıtlayan kamu emekçilerinin yüzde47,6’sı yüzde 40’tan fazla zam yapılmasını isterken yüzde 29,1’i en az yüzde 30, yüzde 15,5’i ise en az yüzde 20 zam yapılmasını istedi.

SONUÇ: HALKTAN, EMEKTEN YANA BİR BÜTÇE İSTİYORUZ!

KESK Kocaeli Şubeler Platformu, anket sonuçlarının yıllardır sürdürdükleri mücadelenin haklılığını bir kez daha ortaya koyduğunu vurguladı. Geçinemeyen, borç içerisinde yaşayan kamu emekçilerinin salgının yüküyle birlikte tüm emekçi kesimler gibi daha da ağır koşullarda çalışma ve yaşam yüküyle karşı karşıya kalındığını belirten KESK Kocaeli Şubeler Platformu, anket sonuçlarının ardından şu açıklamayı yaptı:

“Salgının emekçiler üzerinde yarattığı olumsuz tabloyu görmeyen hükümet, 2021 bütçe teklifini sermayeden yana hazırlamakta beis görmemiştir. Bütçe görüşmeleri sürerken bir yandan da işçilere dayatılan sefalet ücreti niteliğindeki asgari ücret üzerinde de görüşmeler başlamış durumdadır. Hükümet asgari ücret konusunda da işverenlerden yana tutumunu daha ilk günlerden göstermiştir.

Ülke olarak salgın karşısında çok daha olumsuz bir tablo ile karşı karşıya kalmamanın, başta dar gelirliler olmak üzere tüm vatandaşların sağılığının korunmasının yolu bütçeden kamu hizmetlerine ve yatırımlarına ayrılan payın artırılmasından geçmektedir. Ücretli çalışan tüm kesimlerin, kamu emekçilerinden kamu ve özel sektörde çalışan işçilere, emekçilere değin insanca yaşam hakkının vazgeçilmez parçası adil ve yaşanabilir bir ücret politikasından geçmektedir. Dolayısıyla hayali hedeflere yer verilen, bu hayallerde bile işsizliği azaltma gibi bir hedeften yoksun olan, mili gelir ve kişi başına milli gelir hedeflerinde on yıl önce ulaşılan rakamların bile gerisine düşülen, çalışma yaşamında kuralsızlığı ve ayrımcılığı artıran, sermaye için fırsat yaratmaya odaklı ekonomi programlarının ve bu programlara bağlı emek karşıtı bütçelerin halkın, emekçilerin ihtiyaçlarına cevap vermesi mümkün değildir.

TBMM’de görüşülecek bütçe teklifi, sermaye yararına hazırlanmıştır. Bütçe teklifi, kamu emekçilerinin ve tüm emekçilerin, halkın yararına bir bütçe yasası olacak şekilde tamamen değiştirilmelidir! Asgari ücret yoksulluk sınırının üzerine çıkarılmalı; kamu emekçilerinin ek toplu sözleşme talepleri gündeme alınmalı, acilen tüm kamu emekçilerinin temsiliyetinin sağlandığı ek toplu sözleşme süreci başlatılmalıdır!”

Kemal Kılıçdaroğlu TBMM’de bütçe görüşmelerinde konuştu: Bu paralar nereye gidiyor?