Trans yağ, ürün etiketlerinden çıkarılıyor

Tarım ve Orman Bakanlığı, pek çok gıda maddesinin ambalajında yer alan "trans yağ yoktur" ibaresinin kaldırılması için harekete geçti. Hazırlanan "Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" taslağı bakanlığın internet sitesinde görüşe açıldı. Taslak geçerse üreticiler, gıda etiketlerinde trans yağ ile ilgili beyan yapamayacak.

Dünya gazetesinden Ali Ekber Yıldırım'ın haberine göre taslakta, “Yönetmelik ile getirilen kısıtlamalar kapsamında gıda etiketlerinde trans yağ ile ilgili beyan yapılmaz” hükmüne yer veriliyor. Taslak bu haliyle kabul edilirse gıda ürünlerinde “trans yağ” olsa da olmasa da etikete yazılamayacak ve tüketici trans yağ olup olmadığını bilemeyecek.

Bakanlık, trans yağ içeriğinin yüzde 2 ile sınırlandırıldığını ve "Trans yağ yoktur" ibaresinin tüketiciyi yanlış yönlendirdiğini savunuyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Harun Seçkin, "Zaten trans yağ kullanımını yüzde 2 ile sınırlandırdık. Etikete 'trans yağ yoktur' diye yazıldığında tüketicide yanlış algı yaratabilir. Diğer ürünlerde trans yağ varmış gibi bir algı oluşuyor. Bunu önlemek istiyoruz. Geçmişte, GDO ile ilgili benzer bir durum yaşanmıştı. Türkiye'de gıdalarda GDO kullanımı yasak. Bazı üreticiler gıda etiketine 'GDO yoktur' diye yazınca diğerleri için haksız rekabete neden olur diye kaldırılmıştı" dedi.

Seçkin, denetimlerde yüzde 2’nin üzerinde trans yağ kullandığı belirlenenlere yasal işlem yapıldığını söyledi.

Bakanlığın değiştirmek istediği uygulamadaki yönetmeliğin 35. maddesinde "Sadece ilgili gıda kodeksinde tanımlanan sürülebilir yağ/margarinler, yoğun yağlar, bitkisel yağlar ve bu yağları içeren gıdaların yüzde 2’den fazla trans yağ içermesi durumunda trans yağ miktarı bildirilir" hükmü yer alıyor.

BİRÇOK ÜLKEDE YASAK

Araştırmalar, trans yağların insan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri olduğunu ortaya koyuyor. Pek çok üründe ve hazır gıdalarda bulunan endüstriyel trans yağların aşırı tüketiminin ciddi sonuçları olabilecek hastalıklara yol açabileceği biliniyor. Kalp hastalıklarına yakalanma ve diyabet riskini artırıyor. Damarların iç tabakasında hasara neden olarak damar yapısını bozabiliyor. Kadınlarda meme kanseri riskini artırdığını gösteren çalışmalar mevcut. Bu nedenle Kanada, AB’nin bazı ülkelerinde kullanımı yasaklanan trans yağ, Türkiye’de ise yüzde 2’nin üzerinde kullanımı yasak.

Yeni yönetmelik taslağı da trans yağ kullanımı yasaklamıyor fakat etikete yazılmasını yasaklıyor. Yani gıdada olan veya olmayan trans yağa ait bilgi tüketiciden saklanacak.

Bazı ürünlerin etiketinde trans yağ sıfır olarak belirtiliyor. Bazı ürünlerde trans yağ miktarı yüzde 2’nin altında ise bu miktar yazılıyor. Ancak, izin verilen yasal sınırlar içinde olduğu ifade ediliyor. Bazı ürünlerde ise “trans yağ yoktur” ibaresi yer alıyor. Yapılacak yeni değişiklikle “trans yağ” ibaresi, beyanı etiketlerden tamamen çıkarılıyor.

"TÜKETİCİ YANLIŞ VE EKSİK BİLGİLENDİRİLMİŞ OLACAK"

Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu, yapılacak değişikliğin doğru olmadığını, özellikle merdiven altı veya kayıt dışı olarak nitelendirilen ürünlerde trans yağların kullanıldığını belirtiyor.

Yetkililer, "Trans yağın etiketlerde belirtilmesi gerekir. Ayrıca denetimlerin çok iyi yapılması lazım. Trans yağ kullandığı halde etikette belirtmeyenler var. Bunu önlemek yerine trans yağ ibaresinin tamamen kaldırılması tüketicinin doğru bilgilendirilmesi ilkesine aykırı. Yıllardır tüketicilerin etikete bakarak ürün almalarını söyledik. Şimdi etiketlere bakan tüketici yanlış ve eksik bilgilendirilmiş olacak” değerlendirmesinde bulundu.

"TEDAVİ EDİCİ" SÖZÜNE İZİN VERİLECEK

Yönetmelik taslağı ayruca gıdaların tedavi edici ve iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yasağı da kaldırılıyor.

Taslak ile “Özel beslenme amaçlı gıdalar ile ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yapılamaz, bu tür özelliklere atıfta bulunulamaz” hükmü kaldırılıyor.

Bu fıkranın yürürlükten kaldırılması ile gıdaların hastalıkları önleme, tedavi edici ve iyileştirici özelliklerine dair bilgilendirme yapılmasına izin verilmiş olacak.

TASARI GEÇERSE 1 TEMMUZ 2021'DEN İTİBAREN UYGULANMAYA BAŞLAYACAK

Yönetmelik taslağına göre, gıda etiketlerinden “trans yağ” ibaresinin çıkarılması 1 Temmuz 2021’den itibaren uygulanmaya başlanacak. Gıda ve Kontrol Genel Müdürü Harun Seçkin, taslağı görüşe açtıklarını ve uygulama ile ilgili sürenin sektör taleplerine göre uzatabileceklerini söyledi. Seçkin, “Raflardaki ürünleri dikkate alarak altıncı ayın sonuna kadar verdiğimiz süreyi biraz daha uzatabiliriz” dedi. (HABER MERKEZİ)