"Cumhur İttifakı kendi bekası için HDP'yi kriminalize ediyor"
HDP’ye dönük söylemleri ve MHP’nin Cumhur İttifaki içerisindeki pozisyonunu Siyaset Bilimciler Mesut Yeğen, Celil Kaya ve HDP Grup Başkan Vekili Meral Danış Beştaş ile konuştuk.
HDP, TBMM'de Süleyman Soylu'yu protesto ederken | Fotoğraf: MA
MHP Genel Başkanı Bahçeli ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın birlikte yönettiği Cumhur İttifakı, son günlerde giderek artan bir biçimde HDP’yi merkeze koyarak bir krimanilize etme operasyonu başlattı. MHP, HDP’ye dönük ‘haşere’ ifadesini kullanarak HDP'nin kapatılması gerektiğini savundu. Bu ifadelerle eş zamanlı olarak İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Meclis Genel Kurulunda kayyumları savunurken kullandığı "Oh olsun" ifadesini kullandı. HDP’ye dönük bu söylemleri, iktidar blokunun amacını ve MHP’nin ittifak içerisindeki pozisyonunu Siyaset Bilimciler Mesut Yeğen, Celil Kaya ve HDP Grup Başkan Vekili Meral Danış Beştaş ile konuştuk.
Meral Danış Beştaş, bir siyasi partinin diğer siyasi partinin kapatılması yönündeki ifadesine “Nasıl bir anahtar var ki ellerinde siyasi rekabet içinde olduğu partiyle ilgili anahtar olabiliyor. MHP’nin elinde AKP’nin elinde mi bu anahtar. Ülkede bunlara halk karar vermiyor mu?” diyerek tepki gösterdi. Beştaş, Cumhur İttifakının HDP’den oy devşirme kaygısıyla bu söylemlerde bulunduklarını söyledi. Haşerat kavramının soykırımı- öldürmeyi ifade ettiğini belirten Beştaş, uluslararası suç olan bu ifade için her türlü hukuki yola başvuracaklarını dile getirdi.
Siyaset Bilimci Prof Dr Mesut Yeğen, “Cumhur İttifakı’nın bu biçimiyle devam edemeyeceğinin belli olması Erdoğan’ı yeni müttefikler aramaya sevk edebilir ve bu olursa MHP Türkiye siyasetinde bugünkü etkisini muhafaza edemez. MHP hem bu muhtemel durumun önüne geçmek ama hem de olursa yeni bir siyasi tablo ortaya çıkması durumunda Türkiye siyasetinin Kürt meselesinde atabileceği adımların geniş olmaması için bugünden kendince tedbir alıyor olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Siyaset Bilimci Celil Kaya ise MHP ile AKP arasında kendi alanını açmaya dönük bir iktidar oyunu olduğunu söyleyerek, MHP’nin tonunu artıracağını ve iktidar blokunun bir parti kapatmadan ziyade HDP’yi daha da kriminalize ederek, onun etkisizleştirme girişimleri olabileceğini söyledi.
HDP GRUP BAŞKAN VEKİLİ MERAL DANIŞ BEŞTAŞ: BU ANAHTAR KİMİN ELİNDE?
BAKAN SOYLU’NUN AÇIKLAMALARI: Süleyman Soylu’nun söylemi tamamen algı. Yalan üzerine kurulan bir söylem. Kayyum gasbından evvel halka giden hizmet bedelleri ihaleler, şimdi yandaşlara gidiyor. Elimizde saysız belge var. Kamuoyu önünde yaşanan baklava dağıtımlarının yanı sıra, Sayıştay raporları kayyum öncesini ve sonrasını gösteriyor. Tüm bunlar zehir zıkkım olsun.
Meral Danış Beştaş | Fotoğraf: MA
HDP’NİN KAPATILMASI: HDP kapatıldıktan sonra 6 buçuk milyon seçmen kendilerine mi gidecek sanıyorlar. Büyük hayal peşindeler. HDP seçmeni partisinin aynı zamanda karar organıdır. Bu nedenle HDP’yi kapatmak anlamında, ne hukuken ne siyaseten bir durum olamaz. Her defasında yolumuza devam ettik. Ne olacak kapattıktan sonra HDP bitecek mi, seçmen buharlaşacak mı, ya da başka partiler HDP seçmeninin oyunu mu alacak? Çürüdükçe, yönetemedikçe büyük yanlışlar yapıyorlar. Bir siyasi partinin, diğer siyasi parti kapatılsın, “Anahtar bulunsun” demesinin siyasetle alakası yok. Nasıl bir anahtar var ki ellerinde siyasi rekabet içinde olduğu partiyle ilgili anahtar olabiliyor. MHP’nin elinde AKP’nin elinde mi bu anahtar. Ülkede bunlara halk karar vermiyor mu? Bunlar gittikçe, bunlar küçüldükçe, sağa sola saldırıyorlar. En çok da HDP’ye saldırıyorlar. Oy devşirmeye çalışıyorlar. Beka dedikleri aslında halkın bekası ülkenin bekası değil. Kendi bekalarını korumak için böyle söylemlerde bulunuyorlar.
HAŞERAT SÖYLEMİ: Haşerat kavramına cevap vermeyi bile gerek duymuyorum çünkü bu soykırımı- öldürmeyi ifade eder. Uluslararası kurumlarca da bu suçtur. Toplam bir öldürmeyi işaret eder. Biz de hukuki olarak, her türlü olanağı bu konuda kullanacağız.
SİYASET BİLİMCİ PROF. DR. MESUT YEĞEN: MHP İTTİFAK İÇİNDEKİ ROLÜNDEN KAYNAKLI KÜRTLERE YÜKLENİYOR
HDP’YE DÖNÜK KAPATMA ÇAĞRILARI: HDP’ye yönelik MHP mahreçli açıklamaların birkaç sebebi var. İlk sebep şu: 2015-2016’dan sonra yapılan onca şeye rağmen HDP’nin gücünün azaltılaması Cumhur İttifakının kuruluş gerekçesi olarak lanse edilen Kürt meselesinin halledilemediğini, ‘Kürt itirazının’ bütün kuvvetiyle orada olduğunu gösteriyor. Daha önce 1930’da ve 1980’de epey zayıflatılan Kürt itirazı, benzer bir baskı dönemine rağmen bugün zayıflatılamamış durumda. İlk sebep bu. Cumhur İttifakının gerekçesi olarak sunulan bir durum ortadan kaldırılamadı. Bu durum Cumhur İttifakının ve daha özel olarak da MHP’nin asabını bozuyor.
Prof. Dr. Mesut Yeğen | Fotoğraf: Evrensel
İkinci sebep daha da kritik: Cumhur İttifakına, bugünkü otoiter rejime gerekçe yapılan ve HDP’de cisimleşen Kürt itirazı Cumhur İttifakının sonunu hazırlayabilecek bir anahtar rolünü oynayabilecek görünüyor. Şaka değil, Kürtler, HDP, muhalefete destek verirse, İstanbul seçimlerinde yaşanan, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de yaşanabilir ve Cumhur İttifakının sonu gelebilir. İkinci sebep de bu. İlk iki sebebin özeti şu: Cumhur İttifakına gerekçe yapılan Kürt meselesi ve HDP ittifakın sonunu getirebilir.
Üçüncü sebep yukarıdakilerle bağlantılı ve ama daha çok MHP’nin durumuyla ilgili. Cumhur İttifakının bu biçimiyle devam edemeyeceğinin belli olması Erdoğan’ı yeni müttefikler aramaya sevk edebilir ve bu olursa MHP, Türkiye siyasetinde bugünkü etkisini muhafaza edemez. MHP hem bu muhtemel durumun önüne geçmek ama hem de olursa yeni bir siyasi tablo ortaya çıkması durumunda Türkiye siyasetinin Kürt meselesinde atabileceği adımların geniş olmaması için bugünden kendince tedbir alıyor olabilir.
Son sebep de uluslararası durumla ilgili. Türkiye’nin iktisadi durumu ve AB ile yaşadığı gerilim sebebiyle uluslararası alanda yaşadığı sıkışma Joe Biden’ın ABD başkanı seçilmesiyle belli ki daha da artacak; buna mukabil Suriye ve Irak Kürtleri ABD’nin daha kuvvetli desteğini alabilecek görünüyorlar. Bu durum, Irak ve Suriye’de Türkiye’nin oluşumu için epey enerji sarf ettiği statükonun değişebileceğine işaret ediyor. HDP’ye dönük asap bozukluğunun bir sebebi de bu olsa gerek.
MHP’NİN CUMHUR İTTİFAKI İÇERİSİNDEKİ POZİSYONU: Cumhur İttifakının önümüzdeki seçimleri kazanmasının güçleşmiş oluşu bir yandan Erdoğan’ın müttefik değiştirmekteki esnekliği diğer taraftan AKP-MHP ittifakının geleceğini belirsiz kılabilir. MHP ile yapılan ittifak ve girilen anti-batı rota sebebiyle bir kısım Kürt’ün ve orta sınıf muhafazakarın AKP’den uzaklaşması ve MHP’nin seçmen desteğinde yaşanan erime Erdoğan’ı MHP harici aktörlerle, mesela İYİ Partiyle ortaklık aramaya sevk edebilir. Bu olursa hem MHP açığa düşmüş olur hem de milliyetçiliği kabartarak bu yeni durumla baş etmesi güçleşir. Bütün bu hal Cumhur İttifakının cirminden fazla yer yakan bileşeni olarak MHP’yi ön almaya sevk ediyor gibi. Türkiye’de ön alabilmenin hemen her zaman çalışmış bir yolu da Kürtlere bindirmek. MHP de bugün bunu yapıyor.
SİYASET BİLİMCİ CELİL KAYA: MHP AKP İÇİNDEKİ POZİSYONU YÜKSELTMEK İÇİN HDP’Yİ HEDEF ALIYOR
MHP’NİN CUMHUR İTTİFAKI İÇERİSİNDEKİ POZİSYONU: MHP’nin iktidardaki varlık gerekçesi otoriter baskıcı atmosfer. Böyle bir iktidar kompozisyonuna karar verildi ve MHP bunun içinde yer aldı. MHP’de kontrolü kaybetme korkusu var o nedenle Türkiye’de terör ile mücadele yasasında bir değişiklik, Kürt meselesinde gevşeme gibi bir durum otomatik olarak MHP’yi o kompozisyondan dışarıya çıkarmak olur. Daha da önemlisi MHP zaten böyle bir parti. MHP Kürt düşmanı, faşist bir parti. MHP’nin tek başına iktidarda kalabilme gücü yok. Tek koşulu daha güçlü bir parti ile ittifak yapmak. Yani bir reform gevşeme olursa, MHP’nin o denklemden çıkması demek. MHP de bu anlamda siyaseten en güçlü dönemini yaşıyor. Bu arada AKP daha demokratik ama MHP önünü kapatıyor gibi bir algı var. Öyle de değil durum. Bazı kesimler tarafından, bu HDP, CHP ya da kimi sol liberal kesimlerde de var. Bir reformcu bakış açısı var. Ama MHP’yi tarif ederken kastım bu değil. MHP bir kadro partisi, AKP kitle partisi... AKP için radikalleşme onun küçülmesine neden olur. AKP’nin demokratik kaygılarla değil ama kitleselleşme azalacak kaygısıyla MHP’yi artık AKP içinde yük olarak görmeye başlamış olabilir. MHP ile AKP arasında kendi alanını açmaya dönük çeşit iktidar oyunu var. MHP’nin de tonu yükseltmesi, AKP içindeki pozisyonunu güçlendirmek olası bir iktidardan dışlanmayı önlemek olarak tarif edilebilir.
Celil Kaya | Fotoğraf: Evrensel
HDP’Yİ KAPATMA: HDP’yi kapatmak gibi bir hamleyle baskın seçim hesabı, HDP seçmenini denklem dışında bırakma gibi hesaplar yapabiliyor olabilirler, ancak bu büyük bir rüya. Kapatmaktan ziyade onu etkisizleştirme, kriminalize etme, gücü kırmaya dönük hamleler olabileceğini düşünüyorum daha çok. (İstanbul EVRENSEL)
