15 Aralık 2020 15:55

Aşı şirketleri milyarlarca dolar kâr elde edecek

ABD ve Alman ilaç tekelleri Moderna, Pfizer ve BioNTech’in önümüzdeki yıl Kovid-19 aşısı yoluyla milyonlarca dolar kazanacağı tahmin ediliyor.

Fotoğraf: Rawpixel

EKONOMİ DÜNYA

Paylaş

Pandeminin başlangıcından yaklaşık 10 ay sonra ilk aşılar çeşitli ülkelerde yapılmaya başlandı. Yaygın aşıyla salgının durdurulması umut ediliyor. Öte yandan dünyanın neredeyse tamamını etkileyen ve yüz binlerce insanın can verdiği bir küresel sağlık krizinde aşıların şirketlere patentlenmesi ve şirketlerin de aşıları ilk olarak zengin ülkelere satarak bu yolla kâr elde etmesi tartışma konusu.

BBC Türkçe’de Lucy Hooker ve Daniele Palumbo imzasıyla yayımlanan analize göre, yatırım analistleri, ABD ve Alman ilaç tekelleri Moderna, Pfizer ve BioNTech’in önümüzdeki yıl milyarlarca dolar kazanacağını tahmin ediyor.

ARAŞTIRMALARIN PARASI HALKIN CEBİNDEN GELDİ

Bilimsel veri analizi şirketi Airfinity’ye göre, aşı için toplamda hükümetler 8.67 milyar dolar, kâr amacı gütmeyen kuruluşlar da yaklaşık 2
milyar dolar ödenek sağladı. Aşı çalışmaları için şirketlerin kendi yatırımlarından yalnızca 3.46 milyar dolar geldi ve bunların çoğu da büyük ölçüde dış finansmana bağlı.

Habere göre, ABD’li büyük ilaç üreticisi Johnson & Johnson ve Oxford Üniversitesi merkezli bir biyoteknoloji şirketi ile çalışan İngiliz AstraZeneca, aşıyı sadece maliyetlerini karşılayan bir fiyata satma sözü verdi. Şu anda AstraZeneca’nın doz başına en az 4 dolar olduğu görülüyor. Moderna ise doz başına 37 dolar gibi çok daha yüksek bir fiyatlandırma yapıyor.

Öte yandan ilaç firmaları, hükümetlerin karşılayabilme kapasitelerine göre her ülkeden farklı miktarlarda ücret alacak. AstraZeneca’nın fiyatları düşük tutma sözü de yalnızca “salgın boyunca” geçerli. Önümüzdeki yıl daha yüksek fiyat talep edebilir.

"ŞİRKETLER HÜKÜMETLER PARA VERİNCE İLGİLENDİ"

İlaç Hukuku ve Politikası Araştırma Grubu Direktörü Ellen’t Hoen, pandeminin başlangıcında ilaç tekellerinin aşı yarışına pek ilgi göstermediğini söylüyor. Ancak hükümetler ve kurumların fon teminatlarıyla devreye girdiklerinde koronavirüs aşısı üzerinde çalışmaya başladılar. Hoen, aşı sonuçlarından kâr etmenin gerekliliğini sorguluyor: “Bu yenilikler, bu ticari kuruluşların özel mülkü haline geliyor
ve bu yeniliğe kimin erişeceğinin kontrolü de şirketin elinde kalıyor.”

Barclays’tan Emily Field ise, kâr elde etme meselesinin “geçici” olacağı görüşünde, çünkü, şirketler ürettikleri aşıların fikri mülkiyet haklarını paylaşmasalar bile, dünya çapında klinik deneylerde 50’den fazla aşı bulunmakta. (DIŞ HABERLER)