Barış GÜLMÜŞ
Adana

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın esnafa yönelik açıkladığı üç aylık 1000 TL gelir ve 750 TL kira desteğini esnaf yetersiz buldu. İstanbul, Adana, Aydın, Bursa ve İzmirli esnaf, “Bu miktar elektrik faturamıza bile yetmez” dedi.

Pandeminin başladığı mart ayında koronavirüs tedbirleri kapsamında devlet tarafından dükkanlar kapatılırken, esnafa nakdi destek verilmemişti. Kepenk kapatan esnaf sayısı rekor kırarken, kasım ayında gelen ikinci kısıtlama kararıyla beraber esnafın derdi daha da büyüdü. Esnafa verilen nakdi destek ise üç ay süreyle ayda 1000 lira destek ve 500-750 lira kira desteğiyle sınırlı kaldı.

Adana’da 12 yıldır tekel bayii işleten Agah Gürcan, “Gelecek yardım elektrik faturasına yetmez. Beni kapatıyorsa, 8-12 arasındaki kaybımı karşılaması gerekiyor. Benim 4 saatlik cirom bellidir. Devlet bunu hesaplayabilir. SGK, BAĞ-KUR primini de ödemeliler. Pandemi böyle devam ederse kiracı olan bitti. Kirasını ödeyemez, kapatır. Önceden bir malı alınca bir hafta sonra öderdin. Şimdi alıyorsun. Ödeyemezsen, ödeyene kadar o malı getirmiyor. O zaman da spota düşüyorsun, daha pahalıya alıyorsun. Elektrik 1500 lira, yazın 2 bin lira. Dolapları da kapatamıyorsun. 100 lira su faturası geliyor. Evin masraflarını düşün. Mülk sahibi küçük esnaf da daha fazla borçlanarak ancak evine rızkını götürebilir. Bu destekler yeterli olmaz” dedi.

"KÜÇÜK ESNAF SADECE EKMEĞİNİ GÖTÜREBİLİYOR"

Gürcan, “Geçen ay kredilerimi ödeyemedim. Bireysel ihtiyaç kedisi var, Esnaf kefaret kredisi, Halkbankasından aldığımız var, ev kredim var. Kredi kartları ile dönüyor burası. SGK sadece 1100 lira. Tüm bunlar birikince eve sadece ekmek götürebiliyoruz. Barınmak zorundasın, yemek zorundasın. Giyineceksin. Bunları peşin alma şansın var mı? Biz evde 5 kişiyiz. Ya kredi kartından çekip taksit yaptırabiliyoruz, ya da açık hesaptan taksitle alıyoruz. Çünkü cebindeki 300 lirayı oraya verirsen yarın ürünlerin parasını veremeyiz. Matematik basit, benim geçen sene kazandığımla bu sene kazandığım aynı. Ama bu sene ödediğim faturalar iki katı. Yaşam kalitesi düştü” dedi.

"KÜÇÜK ESNAFA SAHİP ÇIKILMALI"

Tekel bayilere saat sınırlamasının da işlerini olumsuz etkilediğini dile getiren Gürcan, kendilerinin büyük marketlerle aynı uygulamaya tabi tutulmalarına tepkili. İşçi yasağının 8’e düşürüldüğünü ifade eden Gürcan, “Büyük marketlerin cirosu artmıştır. Artmasa da onları olumsuz etkilemez. Olan küçük esnafa oldu. Küçük esnafa sahip çıkılması gerekir” dedi.

BU ‘DESTEK’ TEK FATURAYI BİLE ÖDEMİYOR

AYDIN’da 10 aylık zararının 150 bin lira olduğunu söyleyen Esnaf Lokantası İşletmecisi Halit Eğirilmezler ise, “10 aydır 150 bin lira zararım var. 10 ayda ne verdi? 10 aydan beri devletten hiçbir şey görmedik. Benim 4 tane çalışanım vardı, üçünü çıkardım. Kira, elektrik, doğal gaz, personel giderleri bunlar ne olacak? Pandemiyi bahane ediyorlar. Pandemiden önce bittik biz. İktidar pandemiyi fırsat bildi. Kapatsam devredemem. Bu dükkana 80 bin lira masraf yaptık. Tek biz değil ki hayatında bir kişi bile mutlu değil” diye konuştu.

Başka bir esnaf da, “Verdiği hibeleri mantıklı yapılandırmalı. Ne yapacağız, aç mı kalacağız. Dükkan sahibi kira istiyor nasıl vereyim? Kredi çekiyorum, daha çok borca giriyorum. Böyle devlet olmaz. Tek yaşıyorum. Doğal gaz faturası çok yüksek geliyor. Tek maaşım var, haciz koyuyorlar. Dükkan kapalı, insaf be!” diyerek tepki gösterdi.

Lokanta İşletmecisi Ergün Ergen de, “1000 liranın hiçbir esnafa yetmeyeceği kesin. Elektrik, su gibi giderleri bile karşılamıyor. Sunduğu destek paketleri yerine 21 gün tam kapanmaya gitsin. Böyle söyleyince de devletin 21 gün tam kapanmaya maddi gücü yok diyorlar. 1 yıl oldu neredeyse gittikçe daha kötüye gidiyoruz. O zaman bu ülke batsın 21 gün vatandaşına bakamıyorsa. Verdiği paketler yerine 21 günlük paramızı verse daha az zarar. Aldığımız ürünler pahalı, giderlerimiz çok. Her günümüz çöp oluyor” diye konuştu. (Aydın/EVRENSEL)

GİDER 80 BİN LİRA, DESTEK 1000 LİRA

Bursa Görükle’de bar işleten esnaf, iki dükkanında 18 kişinin çalıştığını ve aylık vergiler hariç 80 bin lira masrafı olduğunu söyledi. “Açıklanan destekler sadece dükkanların su faturalarını ödemeye yeter” diyen esnaf şöyle konuştu: “Esnafı koruma amaçlı yapılan herhangi bir düzenleme yok. Bütün restoranlardan beklenen paket servisle para kazanmaları bunun dışında sunulan hiçbir şeyin elle tutulur bir yanı yok. Bütün giderlerini ödemek zorundasın. Kira-elektrik-su öteleme erteleme gibi bir durum söz konusu değil.”

Pazarcı Derviş Can Koçak ise “1000 liralık yardım neyi karşılayacak? Zaten pazarcılar hafta sonu iş yapıyordu. Ama hafta sonları pazar açamıyoruz artık. 1000 lira ne ki? Çalışanlara zaten aylık toplam 4 bin lira para veriyoruz. Ne şimdiki ne de geçmişteki zararlarımızı karşılamaz” dedi. (Bursa/EVRENSEL)