Sayıştay raporlarında Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin sicili kabardı
Sayıştay raporlarına göre; Denizli Büyükşehir Belediyesi'nin sicili kabarık. Raporda kanuna aykırı ihaleler, usulsüz harcamalar, kullandırılmayan yıllık izin ve sınırı aşan fazla mesailer yer aldı.
Fotoğraf: Evrensel
Sayıştay 2019 Düzenlilik Denetim Raporları yayımlandı. Denizli Büyükşehir Belediyesi de yapılan usulsüzlüklerle raporda yer almayı ihmal etmedi. Kanuna aykırı ihaleler, usulsüz harcamalar, işçilerin yıllık izinlerinin kullandırılmaması ve yasal borçlanma sınırını aşma öne çıkan başlıklar arasında yer aldı.
YASAL BORÇLANMA SINIRI 579 MİLYON 552 BİN LİRA AŞILDI
Borçlanma sınırı (792.044.293,29 TL x 1,5) = 1.188.066.439,94 TL olan Denizli Büyükşehir Belediyesi İdaresinin 2019 yılı sonu itibariyle 1.767.618.509,71 TL borcu rapora yansıdı. Mevcut borç stokunun, anılan mevzuat hükmüne göre borçlanma sınırının 579.552.069,77 TL üzerinde olduğu görüldü. Benzer şekilde 2018 Denetim raporunda da belirtilen sınırı aşan borçlanmalarda İçişleri Bakanlığından izin alınmadığı ve limitin aşıldığı yer almıştı. Büyükşehir Belediyesi sınırları aşmayı 2019 yılında da sürdürdü.
Kamu İhale Kanunu'na aykırı olarak 'Bez çanta alımı' işinde pazarlık usulü ihaleye çıkıldı. Kanun maddesindeki şartlar oluşmadığı halde 630 bin lira sözleşme bedelli ihale işinde pazarlık usulü ihale yapılması Sayıştay Raporu'na takıldı. Kanun’un 5’inci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında yer alan ihale ilkeleri ihlal edildi.
Bazı kurum taşınmazlarının aykırılık teşkil etmesine rağmen 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin (g) bendi kapsamında pazarlık usulü ile kiralandığı tespit edildi. Kanuna göre kapalı usul gizli teklifle yapılması gereken ihale kanun ve Danıştay kararları hiçe sayılarak 2886 sayılı kanunun 51. madde g bendine göre yapıldı.
KİRALANAN YERİN ADRESİ VE KİRACI
- Çamlaraltı mh. Kınıklı cd. No:35 (Eski Kınıklı Bld. Hizmet Binası) Beltaş Büyükşehir Bld. Tem. Ulaşım San. Ve Tic. A.Ş.
- Teleferik Bağbaşı Yaylası A tipi orman içi dinlenme yeri Beltaş Büyükşehir Bld. Tem. Ulaşım San. Ve Tic. A.Ş.
- Teleferik Kent Ormanı Kervansaray B tipi Beltaş Büyükşehir Bld. Tem. Ulaşım San. Ve Tic. A.Ş.
- Teleferik Bağbaşı Yaylası Teleferik üst istasyonu Beltaş Büyükşehir Bld. Tem. Ulaşım San. Ve Tic. A.Ş.
- Kent Mobilyaları Denizli Büyükşehir Belediyesi Kültür San.Tic.A.Ş
MEVZUATA AYKIRI OLARAK YAKLAŞIK 7 MİLYON HARCANDI
Parasal sınırların üzerinde olmasına rağmen doğrudan temin usulsüzlüğü başlığında birçok kalemde milyonlarca liralık harcama yapıldı. Göze çarpan bir diğer detay temsil, ağırlama kapsamında olmaması ve konaklama, seyahat, iaşe niteliğinde olmamasına rağmen 335 bin lira modellik, oyunculuk hizmeti ve sanatçı kiralama hizmetine harcandı.
Mevzuat hükümlerine aykırı olarak 2019 yılındaki bazı mal ve hizmet alım usullerinin mevzuata uygun olmadığı tespit edildi. Şöyle ki; 185.000,00 TL bedelli “Modellik ve Oyunculuk Hizmeti”, 150.000,00 TL bedelli “Kongre Kültür Merkezi Açılışı İçin Sanatçı Kiralama Hizmeti”, İşleri doğrudan temin usulüne (22/d) ilişkin parasal sınırları aşması ve her ne kadar iaşe vb. giderleri içerse de bu hususların temsil ağırlama kapsamında olmaması ve alımın asıl konusu itibariyle konaklama, seyahat, iaşe niteliğinde olmaması ve ayrıca "Modellik ve Oyunculuk Hizmeti" alımının profesyonel bir proje çerçevesinde gerçekleştirilmesi nedeniyle temsil ağırlama niteliğinde olmaması sebebiyle mevzuata aykırı olduğu tespit edildi.
Ayrıca; 1.000.145,00 TL bedelli “İftar Yemeği Hizmeti ve Lokma Şerbet Bedeli”, 2.742.000,00 TL bedelli “Pide ve Ayran Dağıtım Hizmeti”, 199.000,00 TL bedelli “İkram Organizasyon Hizmeti”, 2.868.750,00 TL bedelli “Taziye Çadırı Kurulması ve İkram Hizmeti”, İşlerin doğrudan temin usulüne (22/d) ilişkin parasal sınırları aşması ve her ne kadar iaşe alımı niteliğinde olsa da mahalle sakinlerine yönelik olduğundan temsil ağırlama kapsamında olmaması nedeniyle, doğrudan temin (22/d) usulünün uygulanmış olması da mevzuata aykırılık teşkil etti.
İŞÇİLERİN YILLIK İZİNLERİ YILLARDIR KULLANDIRILMIYOR!
Yapılan incelemede kurum bünyesinde çalışan 127 işçinin toplam 25 bin 35 gün kullanılmamış yıllık izni bulunduğu anlaşıldı. 2018 raporunda da yer alan bu duruma karşın Belediye yıllık izinlerin kullandırılacağı yönünde görüş belirtmiş olsa da 2019 raporunda da yerine getirilmediği not düşüldü. 2018 raporunda 126 işçi olarak yer alan bu rakam 2019 raporuna 127 işçi olarak yansıdı.
HAYATIN OLAĞAN AKIŞINA AYKIRI!
2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde; işçilerin 2000 yılından bu tarihe kadar 399, 398, 397, 383 ve 380 gün gibi kullanılmayan izinlerin olduğu anlaşılmıştı. 2016 ve 2017 yıllarında da uyarılar yer almasına rağmen düzeltici işleme rastlanmadı. 2018 Sayıştay Raporunda şu ifadeler yer almıştı; "İşçilerin izin durumuna ilişkin denetim tarihi itibariyle belediye bünyesinde bulunan 69 işçinin 200 günden, 44 işçinin 300 günden, 12 işçinin ise 400 günden fazla birikmiş yıllık izinleri bulunmaktadır. Bir işçinin 12 yıllık kesintisiz izin kullanmadığı ve 759 gün birikmiş yıllık ücretli izin hakkı bulunduğu gibi bir durum oluşmaktadır ki bu durum hayatın olağan akışına aykırıdır. Bulgu konusu husus, Denizli Büyükşehir Belediyesi 2016 ve 2017 yılı Sayıştay Denetimi Raporlarında da konu edilmiş olup, denetim yılında da herhangi bir düzeltici işleme rastlanmamıştır."
DESKİ DE İŞÇİLERİN YILLIK İZİNLERİNİ BİRİKTİRDİ
Denizli Su ve Kanalizasyon İdaresi (DESKİ), Sayıştay'ın denetim raporlarında yasal sınırın üzerinde fazla mesailerle yer aldı. Sayıştay 2019 Düzenlilik Denetim Raporu'nda birçok bulgu olmasının yanı sıra işçi hakları ihlalleri dikkat çekti. Yasal sınır üzerindeki fazla mesailer ve kullandırılmayan yıllık izinler önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da raporda yer aldı.
Yapılan incelemede, 2019 yılı sonu itibariyle, 121 işçinin 50 ile 600 iş gününden fazla yıllık ücretli izin hakkı olduğu görüldü. 2018 yılında 147 olan bu rakam 2019 raporlarında 121'e geriledi. 2018 yılı raporunda bu durum şu ifadelerle yer almıştı; "Yapılan incelemede, İdare bünyesinde 147 kadrolu işçinin görev yaptığı, görev yapan bu işçilerin tümünün de yıllık ücretli izin hakkı bulunduğu görülmüştür. Yıllık ücretli izin hakkı bulunan bu işçilerden 3 kişinin 500 iş gününün üzerinde, 10 kişinin 400 ila 500 iş günü arasında, 19 kişinin 300 ila 400 iş günü arasında, 37 kişinin 200 ila 300 iş günü arasında, 46 kişinin 100 ila 200 iş günü arasında 6 kişinin 90 ila 100 iş günü arasında, 26 kişinin ise 90 iş gününün altında yıllık ücretli izin hakkı bulunduğu tespit edilmiştir."
DESKİ'DE İŞÇİLERE YASAL SINIRIN ÜZERİNDE FAZLA MESAİ UYGULANDI
2019 yılında DESKİ’de, kadrolu işçilerinin 56’sına yasal sınır olan 270 saatin üzerinde fazla mesai yaptırıldığı ve bu işçilerden 34’ünün, anılan Yönetmelik’te fazla çalışma yaptırılamayacak işler kapsamındaki kanalizasyon hizmetlerini sunan birimlerde çalıştığı görüldü. Bu durum, 2018 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda da konu edilmişti.İdarenin 2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde 2018 raporunda 97 işçi için yasal sınıra uyulmadığı tespiti yer almıştı. DESKİ cevabında 270'lik sınırlamaya dikkat edeceğini söylemişti.
DESKİ'DE SU BİRİM MALİYETİ HATALI HESAPLANIYOR!
Belirtilen Tarifeler Yönetmeliği’ne göre; bir metreküp (m³) suyun maliyeti, maliyete esas toplam gider hesaplandıktan sonra, ölçülebilir toplam su miktarına bölünmesi suretiyle bulunuyor. Rapora göre Denizli sınırları içerisinde işletilen 616 su deposundan 567 tanesinde debimetre olmadığından, sisteme verilen su miktarı tam olarak ölçülemiyor. Raporda bu sorun şöyle açıklandı "Bu nedenle, Denizli Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2019 Yılı suyun maliyeti hesabında ikinci ana faktör olan “ölçülebilir su satış miktarı” doğru bir şekilde tespit edilememektedir. Dolayısıyla su birim maliyeti hatalı hesaplanmış olmaktadır. "
Beltaş Denizli Büyükşehir Belediyesi Temizlik Ulaşım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (BELTAŞ) da ihalelerde usulsüzlüklerle raporda yer buldu. Denizli Büyükşehir Belediyesi Beltaş 2019 raporunda öne çıkan bazı başlıklar şöyle;
- Denizli Büyükşehir Belediyesince verilen işletme hakkının ihalesiz olarak üçüncü kişilere kiralanması
- İhale usulüyle gerçekleştirilmesi gereken alımların kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle temin edilmesi
- Süreklilik srz eden doğrudan temin alımlarında sözleşme yapılmaması
- Şirketin Kamu İhale Kanunu’na göre istisna kapsamında bulunan alımlarıyla ilgili usul ve esasların belirlenmemesi
- Personel avanslarının yönergeye uygun olarak kullandırılmaması
KANUNA AYKIRI OLARAK ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE İHALESİZ KİRAYA VERİLDİ
Belediye şirketlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanun’u kapsamında yer almamakla birlikte belediyelerden işletme hakkını devraldığı taşınmazları üçüncü kişilerin kullanımına bırakabilmeleri için 2886 sayılı Kanun’a göre işlem yapmaları gerekiyor. Oysa BELTAŞ’ın 2019 yılı içerisinde Denizli Büyükşehir Belediyesinden daha önce işletme hakkını devraldığı toplam 42 adet taşınmazı ihalesiz olarak üçüncü kişilere kiraya verdiği tespit edildi.
İHALE GEREKİRKEN DOĞRUDAN TEMİN YOLUNA GİDİLDİ
Beltaş AŞ. tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarında; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesindeki temel ilkelere, 22’nci maddede düzenlenen doğrudan teminle ilgili hükümlere uyulmayarak bazı mal ve hizmet alımlarının ihale yoluyla temin edilmesi gerekirken kısımlara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği tespit edildi.Yapılan denetim sonucunda doğrudan temin kapsamında yapılan ve belli bir süre devam ederek süreklilik oluşturan alımlarda sözleşme yapılması gerekirken yapılmadığı tespit edildi. (Denizli/EVRENSEL)
