Daha güzel bir dünyayı hak edenlerin sofrası

Makbule Hatice

Yeni yılı karşılamak için yılbaşı menüsü hazırlamak gerçekten zor oldu. Hastalığa, ölüme, ağır ekonomik koşullara mahkum olduğumuz, sosyal, sınıfsal, kültürel her alanda kuşatılmış bir yılı geride bırakıyoruz. Yaşadığımız değişimler mutfağımızı da değiştiriyor.

Bir ailenin sofrasındaki yemekler o ailenin yaşamının nasıl olduğunu anlatır bize. Çünkü yemeklerimiz yaşam tarzımızın birer yansımasıdır. Mutfağımızda, soframızda meydana gelen değişikler çoğunluğun sofrasında meydana geliyorsa bu da ülkenin geçirdiği değişimi gösterir. Bu yüzden bu sofra daha güzel bir dünya hak edenler için kuruldu.

Her sofranın ilk yemeği çorba, biz de çorbayla başlayalım. Geleneksel çorbalarımız dışında yapımı kolay besleyici bir çorba seçtim.

BROKOLİ ÇORBASI

Yarım kilo brokoliyi yıkayıp iki adet çiçeğini ayırıp geri kalanı tencereye su koyup içine atalım. Bir küçük soğanı doğrayıp onu da tencereye koyalım. Tuz, karabiber, sıvı yağ ilave edip pişmeye bırakalım. İyice yumuşadıktan sonra blendırdan geçirelim. Hafif ağır bir kıvamda olması gerekir (Çok suluysa biraz nişastayla ağırlaştırılabilir) Beş dakika kadar kaynattıktan sonra ayırdığımız brokolileri minik çiçekler halinde kesip çorbaya ilave edelim. Birkaç dakika kadar kaynatıp ateşi söndürelim.

PIRASALI EKMEK

300 gr kadar pırasayı yuvarlak doğrayıp tuzlu suda biraz haşlayalım. Süzgece alıp suyunu süzelim. Derince bir kaseye üç adet yumurta, bir su bardağı süt, bir su bardağına yakın sıvı yağ koyup iyice çırpalım. İki su bardağı mısır unu, bir paket kabartma tozu, tuz, karabiber, ilave edilip çırpmaya devam edilir. Pırasaları avucumuzda tekrar sıkarak karışıma ilave edip kaşıkla karıştıralım. Yağlanmış küçük bir tepsiye dökülüp önceden ısıtılmış 200 derece fırında altı üstü kızarana kadar pişirelim. İstediğiniz şekilde dilimlenip servis yapılır.

PATATES PÜRELİ FIRINDA BAGET

Önce patates püresi… Beş altı adet patatesin kabuklarını soyup doğrayalım. (Haşlanacağı için nasıl doğradığımız önemli değil) Tencereye koyalım üstünü geçene kadar su ilave edelim. Bir çorba kaşığı da tuz koyalım. Patatesler tuzlu suda haşlanırsa püreye tuz koymamıza gerek kalmaz. Patatesler daha lezzetli olur. İyice haşlanan patateslerin suyunu süzüp iki kaşık margarin ilave edip ezelim. Margarin sıcak patatesin içinde eriyince bir küçük su bardağı süt ilave edip ezmeye deva edelim. İyice ezildikten sonra servis tabağına alalım.

Piliç bagetler için önce sos hazırlayacağız. Bir adet kapya biber (kırmızı biber), iki diş sarımsak, bir küçük soğan, dörtte bir demet kadar maydanoz, bir kaşık domates salçası, tuz, karabiber, pul biber, yarım çay bardağı sıvı yağ, kabukları soyulmuş bir adet domatesin hepsini rondoda çekelim. Fırın tepsisine dizilmiş olan bagetlerin üzerine dökelim. Bagetleri bu sosla iyice harmanlayıp önceden ısıtılmış sıcak fırının en üst rafına koyalım. 250 derecede pişirelim. Çok çabuk pişecektir. Üst tarafı kızarınca bir bardak sıcak su ilave edip alt üst yapıp alt tarafını da kızartmak gerekir. Pürenin yanında ya da pürenin üzerine koyarak servis edebilirsiniz. Bu yemek sulu bir yemek değildir yüksek ateşte ızgara tadında pişecektir.

BAŞAMEL SOSLU ISPANAKLI KREP

Bir kilodan biraz az ıspanağı güzelce yıkayıp doğrayalım. Bir tencerede bir çay bardağı sıvı yağ ve küçük doğranmış bir adet soğanı kavuralım. Soğanlar biraz kavrulduktan sonra ıspanakları ve küçük doğranmış iki diş sarımsağı, tuz, karabiber ve pul biberi ilave edip ıspanaklar suyunu çekene kadar harlı ateşte kavuralım. Başka bir tencereye bir kaşık tereyağ veya margarin, bir dolu kaşık un koyup unu yağla hafifçe kavuralım, üzerine bir bardak süt, tuz ilave edip kısık ateşte kuvvetlice karıştırıp çırpalım. Pürüzsüz kıvamlı bir hale gelince ocağı söndürelim. İki kaşık sosu ayırıp kavurduğumuz ıspanakları içine ilave edip iyice harmanlayalım. Çukur bir kasede iki adet yumurtayı, bir buçuk bardak süt, tuz, karabiber, dört kaşık unla çırpalım, kıvamlı bir sos hazırlayalım. Sulu olursa un, koyu olursa süt ilave ederek krep hamurunu hazırlayalım. Teflon bir tavayı ocağın üzerine alıp tavanın her tarafına margarin sürüp yağladıktan sonra altını açıp tavanın kızmasını bekleyelim. Tava kızınca bir kepçe hamur döküp tavanın tabanına yayalım. Kısık ateşte altı pişince ters yüz edip üstünü de pişirip bir tabağa alalım. Böylelikle hamur bitene kadar krep yapalım. Şimdi artık sarmamızı yapabiliriz. Her bir krepin içine ıspanaklı harcımızdan bolca koyup saralım en az üç parmak kalınlığında büyük börek görünümünde olmalı. Az yağladığımız fırın kabına krepleri dizelim. Ayırdığımız sosun içine bir yumurta sarısı, iki kaşık taze kaşar rendesi (kaşar yoksa koymasanız da olur) koyup çırpalım. Bir kaşık yardımıyla her krep sarmasının üzerine bu sostan yayıp daha önceden ısıtılmış 220 derecede fırında üstü kızarana kadar pişirelim. İster kişi başına birer tane olarak istersek de biraz soğuyunca dilim dilim doğrayıp servis tabağında sunabiliriz.

MEZELER OLMAZSA OLMAZ

Evet şimdi sırada mezelerimiz var. Ben çocuklarımın dediği gibi gene abarttım ama siz kendinize göre içlerinden beğendiklerinizi seçip yapabilirsiniz.

ZEYTİNYAĞLI KEREVİZ DOLMASI

Orta boy kerevizlerin kabuklarını derince soyalım. Su, bir limonun suyu, bir çorba kaşığı tuz attığımız tencereye koyup biraz haşlayalım. Çok yumuşamasınlar lezzetsiz olur, dağılır. Hafif yumuşayınca çıkarıp soğutalım. Her kerevizin üstünden kapak kesip içini oyalım. Tenceredeki suyu dökmeyelim, bir kısmını pişirirken kullanacağız.

Kerevizlerimiz hazır, şimdi içini yapalım… Bir soğanı küçük doğrayalım. (rende yapmayın) Bir çay bardağı sıvı yağ koyduğumuz tencerede kavuralım. Biraz kavrulduktan sonra içine bir küçük havuç rendeleyelim. Soğanla birlikte biraz kavurduktan sonra yıkayıp süzdüğümüz bir bardak pirinci ilave edip pirinci de kavuralım. Doğranmış dört adet yeşil soğan, yarım avuç doğranmış dereotu, bir avuç doğranmış maydanoz, bir çay bardağı su, tuz, karabiber, bir çay kaşığı nane (doğranmış taze nane de olabilir) pirince karıştırıp üç beş dakika pişirelim. Kerevizlerimizi bu içle doldurup üzerlerine bir dilim domatesi kapak yapalım, tencereye dizelim. Limonlu tuzlu suyumuzdan bir bardak alıp tencereye ilave edelim. Kerevizlerin bir parmak altında kalacak şekilde suyunu tamamlayalım. Bir çay kaşığı şeker, yarım çay bardağı yağ ilave edip pişmeye bırakalım.  Sıcakken servis tabağına alıp tencerede kalan suyundan bir kaşık yardımıyla üzerlerine ıslatacak şekilde dökelim.

PANE KABAK

Yapımı çok kolay yemesi lezzetli. Kabakların kabuklarını alıp yuvarlak doğrayalım. Kalın olmasın, orta incelikte olsun. Derin bir kasede iki yumurtayı, yarım çay bardağı sütü, bir kaşık unu, tuz, karabiber, pul biberi çırpalım. Kabakları bu sosa bulayıp kızgın yağda kızartalım. Servis tabağına alıp üzerine sarmısaklı yoğurt dökelim.

PANCARLI KISIR

Son zamanların modası bulguru değişik sebzelerle buluşturmak, en lezzetlilerinden biri de pancarlı olanı. Pancar turşusuyla yapılır ama her evde pancar turşusu bulunmaz. Bu tarifle kısırı yaparken isterseniz daha fazla pancar kullanıp ayrıca turşu da kurabilirsiniz. 

İki adet pancarın kabuklarını soyup, bir kaşık tuzla yumuşayana kadar haşlayalım. Tencerenin altını kapattıktan sonra yarım çay bardağı sirke, bir çay kaşığı şeker, ortadan ikiye ayırdığımız bir adet sarımsağı da tencereye ilave edip soğuyana kadar bekleyelim. Böylelikle pancarlar aromayı biraz içlerine çekerler. (Turşu kurmak istediğinizde daha fazla pancarı haşlayıp kavanoza doldurup hazırladığınız bu suyu pancarların üstüne döküp kavanozun kapağını sıkıca kapatıp buzdolabına koyun. İki üç gün içinde turşunuz hazır olur) Haşlanan pancarlardan bir tanesini rendeleyip bir tanesini küçük doğrayalım. Bir bardak köftelik ince bulgura yarım çorba kaşığı pul biber ilave edip tekrar kaynattığımız pancarın suyuyla ıslatıp bulgurun şişmesini bekleyelim. Bulgur yumuşadıktan sonra rendeleyip doğradığımız pancarları, doğranmış bir avuç maydanozu, doğranmış iki sap taze soğanı, küçük doğranmış bir adet salatalık ve hatta isterseniz doğranmış çeyrek göbek salatayı ilave edebilirsiniz. Bir çay bardağı sıvı yağ varsa iki kaşık zeytinyağı ile karıştırıp servis tabağına alalım. (Tuz yazmadım turşu suyu tuzlu olduğu için tuzu az gelirse ilave edersiniz)

ATOM

Bu meze de yapımı çok kolay yemesi keyifli bir meze süzme yoğurtla çok güzel oluyor. Yoğurt sulandığı için yoğurtlu mezelerde süzme yoğurt kullanmak daha iyi oluyor. Akşamdan tülbent içine bir kase yoğurdu döküp bağlayın, lavabodaki musluğa asın, altına da kase koyun. (Ben öyle yapıyorum) Sabaha kadar yoğurdun suyu kasede birikir ve süzme yoğurdunuz hazır olur. Yoğurt suyu faydalı olduğu için onu daha farklı şekilde kullanabilirsiniz veya çocuklara içirebilirsiniz.

Bu meze de yapımı çok kolay yemesi keyifli bir meze. Kullanacağınız kadar süzme yoğurdun içine tuz ve bir adet ezilmiş sarımsak ilave edip karıştırın. Bir tavaya yarım çay bardağı sıvı yağ varsa bir kaşık zeytin yağı döküp üç, dört tane Arnavut biberi doğrayıp kavuralım. Servis tabağına aldığımız sarmısaklı süzme yoğurdun üzerine dökelim.

KÖZDE PATLICAN

Her evde mutlaka patlıcan közlemesi yapılır ama şimdilerde işin kolayına kaçıp patlıcanlar fırında pişiriliyor. Lezzetli bir meze yapmak istiyorsanız ocakta közlemenizi tavsiye ederim.

Patlıcanları (Bostan patlıcanı olursa daha güzel olur) sivri bir bıçakla birkaç yerinden delip ocakta közleyelim. (Ben közleme yaparken eski bir fırın telini ocağın üzerine koyup patlıcanları biberleri öyle közlüyorum) Közlenen patlıcanların kabuklarını soyup küçük doğrayıp az tuzla karıştırıp servis tabağına alalım. Üzerine birkaç dal maydanozu ince doğrayıp serpelim. İki kaşık zeytinyağı döküp servis yapalım. (Sade olmasın derseniz; sarmısaklı yoğurtla karıştırıp maydanoz ve zeytinyağıyla da servis yapabilirsiniz.)

BİBER EZMESİ

Bana göre sofranın olmazsa olmazı. Ezme denince herkesin aklına domates ezmesi gelir, ancak bu tarif domates ezmesi değildir. Yapıp yediğinizde aradaki farkı anlarsınız.

Derin bir kasenin içine bir çay bardağı pul biberi koyup bir kaşık suyla ıslatın. Bir adet yumuşak domatesin kabuklarını soyup küçük küçük doğrayın, bir çay kaşığı kimyon, tuz, bir çorba kaşığı domates salçası, bir çorba kaşığı acı biber salçası ilave edip tahta havanın sapıyla malzemeleri döverek karıştırın. Domatesler iyice ezilip malzemeyle karışsın. İnce doğranmış üç dört sap taze soğan, ince doğranmış bir avuç maydanoz, bir çorba kaşığı nar ekşisi ilave edip dövmeye devam edelim. Malzemeler birbiriyle iyice karıştıktan sonra yarım çay bardağı sıvı yağ, iki kaşık zeytinyağı ile karıştırıp servis tabağına alalım.

EKŞİMİK SALATASI

Bir su bardağı ekşimik genişçe bir karıştırma kabına konur. Bir çay kaşığı tuz, bir çay kaşığı pul biber, bir çay kaşığı kara biber, bir çay kaşığı nane, bir çay kaşığı kekik, bir çay kaşığı kimyon konur. (Gördüğünüz gibi evde ne kadar baharat varsa koyduk) Ekşimikle baharatları güzelce karıştıralım. Üç adet ince doğranmış yeşil soğanı ilave edip karıştıralım. Malzemelerin hepsini birden değil teker teker koyup karıştırırsak baharatlarla daha iyi kaynaşırlar. İki adet tohumları çıkarılıp ince doğranmış biberi ilave edip karıştıralım. Bir büyük veya iki küçük salatalığı küçük doğrayıp karıştıralım. Bir büyük domatesi kabuklarını soyup küçük küçük doğrayıp üzerine biraz tuz serpip karşıma ilave edelim. Bir avuç ince doğranmış maydanozu da ilave edip bütün malzemeyi yeniden karıştıralım. Bir çay bardağı sıvı yağ, iki kaşık zeytinyağı ilave edip tekrar karıştırdığımız tüm malzemeyi servis tabağına alalım.

HUMUS

Yapımı kolay yemesi zevkli bir meze. (Sabah kahvaltısında ekmeğe sürüp de yiyebilirsiniz) İki su bardağı haşlanmış nohut, iki diş sarımsak, bir limonun suyu, tuz, yarım su bardağı tahin rondoda püre haline getirilir. Çok koyu olursa iki kaşık su ilave edebilirsiniz ama humus sulu olursa lezzetli olmaz biraz koyu olması gerekir. Düz bir servis tabağına aldığımız humusun üzerine önce art şeklinde pul biber, çevirip gene artı şeklinde kimyon serpilir. (Kimyon humusun olmazsa olmazıdır. Üstüne serpmek istemezseniz çekerken bir çay kaşığı içine koyarsınız) Varsa küçük doğranmış lahana turşusu veya kornişon turşu, kabukları soyulup küçük doğranmış yarım domates, ince doğranmış yarım avuç maydanozla süsleyip üzerine iki kaşık zeytinyağı döküp servis yapılır. (Bakalım bu tarifi beğenecek misiniz?)

TATLISIZ OLMAZ

Tatlıya gelince Mozaik Pasta tarifi vereceğim. Yemekleri yaparken yoruldunuz bari tatlınız kolay olsun dedim. Yapımı kolay yemesi keyifli.

Önce hazırlıklarımızı yapalım. Derince bir karıştırma kabının içine iki paket pötibör bisküviyi elimizle kırarak hazırlayalım. Başka küçük bir kasede iki adet yumurtayı iyice çırpalım. Bir adet margarini kısık ateşte derince bir tavada eritelim, içine dört çorba kaşığı şeker ilave edelim, yağ ve şeker eriyince dört kaşık kakao ilave edip karıştıralım. İki yumurtayı azar azar sürekli karıştırarak ilave edip hazırladığımız sosu bisküvilerin üzerine döküp karıştıralım. Sos bisküvilerin her tarafını kaplamalı. Hazırladığımız malzemeyi streç filmin içine döküp sararak istediğimiz gibi şekillendirip önce buzdolabının buzluğunda bir iki saat bekletelim. Buzluktan alıp streç filmi çıkarıp servis tabağına koyup dilimleyelim servis yapana kadar buzdolabında bekletelim.

Afiyet olsun.