27 Aralık 2020 23:39

Gençlerin yeni yıl beklentisi ‘hayatta kalmak’

Gülsüm yeni mezun Psikolog, asgari ücretin dahi altında bir ücrete bebek bakıyor. Oğuz ise asgari ücretli bir işçi, kredi borçlusu. Bir aileye asgari ücretle bakmaya çalışıyor.

Fotoğraf: DHA

İŞÇİ-SENDİKA

Paylaş

Eren ÖNER
Bursa

2020 yılı gençler için ‘nefes almanın’ dahi zor olduğu bir yıl oldu. Ekonomik kriz ile beraber artan genç işsizliğine bir de pandemi tahribatı eklendi. Milyonlarca genç işsiz yaratılan ülkede genç işsizliği yalnızca işsiz gençlerin sorunu mu? 27 yaşındaki Mert, 25 yaşındaki Gülsüm ve 26 yaşındaki Oğuz sorunun cevabını veriyor. Birkaç ay sonra Yüksek Mühendis olacak Mert ‘CV’si kabarık bir genç. 3 bin 500 liraya çalışıyor. Verilene razı. Gülsüm yeni mezun Psikolog, asgari ücretin dahi altında bir ücrete bebek bakıyor. Oğuz ise asgari ücretli bir işçi, kredi borçlusu. Bir aileye asgari ücretle bakmaya çalışıyor.

Gençlerle asgari ücreti, 2020 yılını ve 2021’den beklentilerini konuştuk.

Mert 27 yaşında bir mühendis, yüksek lisansını bölümünde bitirmek üzere. İleri düzeyde İngilizcesi var. Kendi alanında birçok program kullanabiliyor. Alanının en büyük fabrikalarında staj yapmış. Şimdi Renault, Tofaş, Ford gibi büyük otomobil fabrikalarına parça üreten bir fabrikada çalışıyor. Pandemi sürecinin başlarında işten çıkarma yasaklanmadan hemen önce işten çıkarıldı. Kısa bir süre sonra onlarca başvurusunun ardından kendisine yapılan dönüş ile iş görüşmesine gitti ve işe alındı.

‘NE VERİRLERSE ONA’ MAHKUMİYET VAR

Mert “Benim gibi onlarcasının dışarda bu işi beklediğini biliyordum. Her şeye razıydım. Ne maaş verseler kabul edeceğimi görüyorlar gibi maaşı söyledikten sonra kabul edip etmediğimi bile sormadılar. İşe alındın maaşın 3 bin 500 lira. Benden daha kötü koşullarda asgari ücreti bile zor alan ve işe giren arkadaşları diğer yandan işsiz kalanları görünce çaresiz kabullendim” diyerek bitiriyor. Mert, “Yurt dışına gitmek ister misin?” sorumuz üzerine, “Daha iyi para kazanabileceğim bir ülkeye gitmek sorunumu çözmüyor. Şu an Amerika’ya gitsem belki de kendi işimi yapmadığım halde garsonluk yapsam daha mutlu olurum” diyor.

ASIL SURVİVOR ÇALIŞTIĞI FABRİKADA

“Asgari ücret ne kadar olmalı ve 2021 yılından beklentilerin neler?” sorumuza ilişkin kısa bir cevap veriyor: “Hayatta kalmak.” Yanıtını açmasını istiyoruz, esprili bir dille, “Genç survive (hayatta kalmak)” diyor: “Asıl Survivor televizyon programı değil, asıl Survivor çalıştığım fabrikada asgari ücretle iki çocuğuna bakmaya çalışanların yaşadıkları, iş bulmaya çalışırken bizim yaşadıklarımız.” Mert’in geleceğe dair umudu ise yok. Kendi ifadesiyle “Yurtdışına gidip kendisini kurtarma derdinde.”

PSİKOLOG AMA…

Gülsüm 25 yaşında Psikoloji bölümünden mezun. Pandemi süreci mezunlarından. Onlarca farklı yere yaptığı iş başvurusunun hiçbirinden geri dönüş alamamış. Bu süreçte ailesi, ‘aile evine’ dönmesi için baskı yapınca kendisi, özel bakım merkezinde asgari ücretle bir işe başlamak zorunda kalmış. Yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Pandemi dönemi olduğu için 15 gün yatılı, 15 gün tatil çalışmamızı istediler. İşe başladım. 15 gün yatılı olarak çalıştım. 15 gün bir özel bakım merkezinde yatılı çalışmak 15 gün en az 16’şar saat mesai demek. Çünkü gecesi gündüzü olmayan bir işti. Sanki 15 gün normal mesai yapmışım gibi konuşup, bir sürü gerekçeyle 15 gün daha yatılı kalmam gerektiğini ve iki maaş alacağımı söylediler. Sürekli tetikte olarak 30 gün çalıştım. 30 günün sonunda ücretimi alamadım. Ona rağmen işten çıkmak istemedim. Başka çarem yoktu. Yaşamak için çalışmak zorundaydım. En sonunda çevremden gelen, ‘Böyle çalışılır mı? İnsansın sen…’ gibi tepkiler üzerine işi bıraktım.”

‘BİRLİKTE SES ÇIKARMAMIZ GEREKİYOR’

Henüz aradığı işi bulamayan Gülsüm şimdi bir tanıdık vasıtasıyla asgari ücretin altında bir paraya çocuk bakıyor. 2021 yılından beklentisini sorduğumuzda ise tıpkı Mert gibi ‘Karnımı doyurabileyim, virüsten açlıktan ölmeyelim yeter’ diyerek dile getiriyor. “Geleceğe dair umudun var mı?” sorumuzu ona da soruyoruz. O Mert’ten farklı düşünüyor: “Geleceğe dair tek umudum, bunca olan bitene hep birlikte ses çıkarabilmemiz, bir şeylerin değişmesi gerek başka türlü olmayacak.”

OKUSAM DA YİNE ASGARİ ÜCRET YİNE KIRBAÇ

Oğuz 26 yaşında. Bursa Küçük Sanayi’de işçilik yapıyor. Üniversiteden umudu kesince çalışmaya başlamış. “Üniversite okusam ne olacaktı, okuyanlar ne oluyor, yine asgari ücret yine kırbaç” diyor.

Dört kişilik ailesinde tek çalışan. Annesi evde lif örüyor. Genç yaşında kredi borçlusu. “Pandeminin başında verdikleri ihtiyaç kredisi çektim. İkinci taksiti geldi, hiçbirini ödeyemedim” diyor, “Ev kira olsa ne yapardık? Mesaiye kalsak yetmiyor. 2 bin 300 lirayla değil 3 bin 300 lirayla da yaşanmaz, yaşanmıyor.”

“2021 yılından beklentin var mı?” sorusunu gülerek karşılıyor. “Her şeye rağmen beklentisi olur insanın” diyoruz, “’Allah’tan ümit kesilmez’ dediler. Kestik. Beklentim zaten yok. Kimden bekleyeceğim. Bekleyerek olmaz” diyor, “‘Sessiz kaldıkça, her şeye olur dedikçe böyle devam edecek.” Konuşmanın sonunda haberi şu cümle ile bitirmemi istiyor: “‘Bekleyerek ne kazanmışız?”