2020: Sporun en cesur yılı

Mithat Fabian SÖZMEN

Merak etmeyin, 2020’yi tanımlayan tüm melanetler spor dünyasını da etkiledi! Ligler ertelendi, tribünler boşaldı. Olimpiyatların da arasında olduğu bazı köklü spor organizasyonları 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez sekteye uğradı. Bazı ölümler bu kez biraz daha fazla can yaktı ama saha dışındaki mücadelenin saha içini bu kadar etkilediği başka bir yıl da olmadı.

KAYIPLAR

Covid-19’un ciddiyeti henüz bu kadar anlaşılmamışken 2020’nin nasıl bir yıl olacağına dair ilk alamet 26 Ocak’ta NBA efsanesi Kobe Bryant’ın ölümüyle belirdi. 41 yaşındaki Bryant ve kızı Gigi’nin de aralarında olduğu 9 kişi helikopter kazası sonucu hayatını kaybetti.

Diego Armando Maradona’nın ölümü, 2020’nin attığı kazıklardan yalnızca biriydi. Futbol tarihinin en büyük simgelerinden 60 yaşındaki Maradona, 25 Kasım’da, idolleri Fidel Castro ve George Best’le aynı gün yaşamını yitirdi.

Basketbolumuzun Bilge Öğretmeni Yalçın Granit de 2020’de aramızdan ayrılanlardandı. Darüşşafaka, Racing Paris, Galatasaray, İTÜ, Eczacıbaşı, Beyoğluspor gibi kulüplerde geçirdiği oyunculuk ve antrenörlük hayatının yanında köşe yazılarıyla da basketbolun tanınmasında, yaygınlaşmasında ve öğrenilmesinde büyük rol oynayan Granit’e 1 Kasım’da veda ettik.

İPTALLER

Pandemi koşullarında spor endüstrisi “şovun devam etmesi” için elinden geleni yaptı. NBA’in “Bubble” sistemi çok başarılı görüldü ve büyük övgü topladı. Ancak oyuncuları aylar boyunca tek mekana kapatan bu sistem, işçilerine topyekün karantina dayatmaya çalışan Dardanel’in, MÜSİAD’ın fantezilerine epey benziyordu. Nitekim bazı oyuncular tepki göstererek “Bubble”a katılmadı.

2020’nin en üst düzey “erteleme”si, Tokyo Yaz Olimpiyatları idi. Bundan önce iptal edilen son olimpiyatlar 1940’ta yine Tokyo’daydı ve gerekçe 2. Dünya Savaşı’ydı. IOC’nin erteleme kararını almadan önce epey direndiğini hatırlatalım. 2021’e ertelenen oyunların tamamen iptal edilmesi adına mücadele sürüyor.

Teniste Wimbledon, 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez iptal edildi. Erkekler Avrupa Futbol Şampiyonası, 2021’e sarkan büyük organizasyonlardan bir diğeriydi.

ŞAMPİYONLAR

Pandemi koşulları, şampiyonlukların üzerine bir “asteriks” konulmasına sebebiyet verdi. Buradaki amaç küçümseme de olabilir söz konusu başarının elde edildiği zorlu atmosfere dikkat çekmek de. Futbolda Erkekler Şampiyonlar Ligi’nde Bayern Münih, Kadınlar Şampiyonlar Ligi’nde Lyon; NBA’de Los Angeles Lakers, WNBA’de Seattle Storm mutlu sona ulaştı.

İngiltere Premier Lig’de Liverpool, 30 yıl aradan sonra şampiyonluğu Jürgen Klopp yönetiminde elde ederken Türkiye’de aynı zamanda siyasi tarihimize not düşülecek bir şampiyonluk yaşandı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın şaibeli destekleriyle kurulan “aile takımı” Başakşehir, Süper Lig tarihinin altıncı şampiyonu oldu. Şampiyonluk yolunda eski Bakan, “Damat” Berat Albayrak’ın desteklediği Trabzonspor’la girilen mücadele iktidar içi anlaşmazlıkların “aile içi”ne varan bir boyut kazandığını göstermesi bakımından dikkat çekiciydi.

Teniste kadınlar yeni şampiyonlarla tanıştı. Fransa Açık’ta Polonyalı Iga Swiatek, Avustralya Açık’ta ABD’li Sofia Kenin ilk kez grand slam zaferi mutluluğu yaşadı. ABD Açık’ta Japon Naomi Osaka zirveye çıkmayı başardı.

Erkeklerde Sırp Novak Djokovic, favori turnuvası Avustralya Açık’ta bir kez daha şampiyonluk elde ederken Fransa Açık finalinde “mekanın sahibi” İspanyol Rafael Nadal’a boyun eğdi. ABD Açık’ta ise yeni bir şampiyon vardı: Avusturyalı Dominic Thiem.

İSYANLAR

Pandemi yılı, büyük mücadelelerin de senesiydi ve spor bundan azade kalmadı. ABD’de ırkçılığa ve polis şiddetine karşı yükselen hareketten güç alan sporcular, toplumsal mücadele hattının ön saflarına geçmekten çekinmedi. 26 Ağustos’ta NBA Play-Off’larında Milwaukee Bucks - Orlando Magic maçında oyuncuların Jacob Blake adlı siyah yurttaşın polis tarafından vurulmasına tepki göstererek greve çıkması sonrası tüm karşılaşmalar ertelendi. Tarihi grev, MLB, MLS, WNBA, NHL, NFL gibi liglerde maç ve antrenman iptallerine neden oldu.

Irkçılığa karşı hareket, Avrupa’da da etkiliydi. Maçlardan önce diz bükerek saygı duruşunda bulunmak resmi bir ritüele dönüştü.

8 Aralık akşamı Şampiyonlar Ligi’ndeki PSG - Başakşehir maçında Romanyalı hakemin Başakşehir’in Yardımcı Antrenörü Pierre Webo’ya “negru (siyah)” şeklinde seslenmesi bir başka tarihi eylemle sonuçlandı. İki takımın oyuncuları da soyunma odasına giderek tepkilerini ortaya koydular. Bu eylemin -Türkiye’deki ikiyüzlü yankılarını bir kenara bırakırsak- bundan sonra statlarda ırkçı saldırılara karşı ne yapılması gerektiği konusunda sporculara rota çizen tarihi bir yanı var.

ABD’de Yerlilerin uzun yıllar süren mücadelesi sonuç verdi ve NFL takımı Washington, “Kızılderililer” anlamına gelen Redskins adını bıraktı. MLB ekibi Cleveland’ın da “Indians” adını 2021 sezonundan sonra bırakacağı duyuruldu.

MLB’nin, ABD beyzbolundaki Siyah Ligleri’ni tarihi, rekorları ve şampiyonluklarıyla birlikte tanıyacağını açıklaması ırkçılığa karşı hareketin spor sahalarındaki son zaferi olarak tarih kitaplarındaki yerini aldı.