Memur ve emekli maaşlarını da belirleyen yıllık enflasyon %14,60 olarak açıklandı
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre, tüketici fiyatları aralık ayında aylık bazda yüzde 1,25, yıllık bazda da yüzde 14,60 yükseldi.
Fotoğraf: Pixabay
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon verilerini açıkladı. 2020'nin son ayının değerlendirildiği enflasyon raporu, yıllık enflasyonu da belirlemiş oldu. 2020'nin tüketici fiyat endeksi yüzde 14,60 olarak belirlendi. Aralık ayı enflasyonu ise yüzde 1,25 olarak açıklandı. Öte yandan enflasyon araştırmaları yapan akademisyenlerin oluşturduğu ENA Grup ise yıllık enflasyonu yüzde 36,72 olarak açıkladı.
Temmuz-Aralık enflasyonu ile memur ve emeklilere yapılacak zam da belli oldu. Açıklanan oranlara göre memur ve memur emeklileri ocak ayında yüzde 7,33 zam alacak. SSK ve Bağkur emeklisine ise yüzde 8,37 zam yapılacak.
TÜİK'in yayımladığı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) raporuna göre, TÜFE'de (2003=100) 2020 yılı aralık ayında bir önceki aya göre %1,25, bir önceki yılın Aralık ayına göre %14,60, bir önceki yılın aynı ayına göre %14,60 ve on iki aylık ortalamalara göre %12,28 artış gerçekleşti.
ÜFE, YILLIK YÜZDE 25,15, AYLIK YÜZDE 2,36 ARTTI
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise 2020 yılı aralık ayında bir önceki aya göre %2,36, bir önceki yılın Aralık ayına göre %25,15, bir önceki yılın aynı ayına göre %25,15 ve on iki aylık ortalamalara göre %12,18 artış gösterdi.
GIDADA ARTIŞ YÜZDE 20'NİN ÜZERİNDE
TÜFE'de bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, %28,12 ile çeşitli mal ve hizmetler, %21,12 ile ulaştırma ve %20,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %0,65 ile alkollü içecekler ve tütün, %5,73 ile haberleşme ve %6,84 ile eğitim oldu.
Aylık değişim oranlarında da gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 2,53 artışla ilk üçe girdi. 2020 yılı Aralık ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %3,46 ile ev eşyası, %2,64 ile ulaştırma ve %2,53 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
ARALIK AYI ZAM ŞAMPİYONU PATLICAN
Tüketici fiyatları bazında Aralık 2020'de en yüksek fiyat artışı yüzde 47,92 ile patlıcanda gerçekleşirken, en çok ucuzlayan ürün yüzde 13,09 ile portakal oldu. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 25,62 salatalık, yüzde 18,88 ile beyaz lahana izledi.
Aralık 2020'de fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 17,36 ile yeşil soğan, yüzde 16,67 ile nar ve kabak, yüzde 14,05 ile ıspanak yer aldı.
Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 13,09 ile portakalda gerçekleşti. Bunu yüzde 11,64 ile kadın kazağı, yüzde 10,81 ile limon, yüzde 8,31 ile çocuk spor kazağı, yüzde 7,27 kadın botu ile izledi.
418 MADDEDEN 284'ÜNÜN FİYATI ARTTI
Aralık 2020'de, endekste kapsanan 418 maddeden, 98 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 36 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 284 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2020 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,11, bir önceki yılın Aralık ayına göre %14,52, bir önceki yılın aynı ayına göre %14,52 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,83 artış gerçekleşti.
ENA GRUP, YILLIK ENFLASYONU 36,72 OLARAK AÇIKLADI
Enflasyon Araştırma Grubu, (ENAGrup) 2020 yılı enflasyon oranını yüzde 36,72 olarak tahmin etti. ENA Grup'un belirlediği aralık enflasyonu ise yüzde 4,08 oldu.
Rapora göre, 2018 yılının ikinci çeyreğinde yaşanmaya başlayan ekonomik durgunluğun üçüncü çeyrekte döviz şoku ile birleşmesi, 2020 yılında yaşanan yüksek enflasyonu etkileyen temel faktörler oldu. ENAGrup raporuna göre şokun etkisinin dördüncü çeyrekte de devam etmesi fiyatları kalıcı bir şekilde yukarı taşıdı ve yapışkan bir özelliğe büründürdürdü.
DÖVİZ ARTTI ENFLASYON ARTTI
Rapora göre, 2019 yılındaki zayıf ekonomik büyüme performansın beraberinde gelen maliyet ve talep şoku yıl boyunca devam etti. Özellikle, yaşanan döviz şokunun yüzde 80’ninin 3. ve 4. çeyrekte TÜFE’ye yansıdığı gerçeğiyle 2019 yılının enflasyon oranı son yılların en yükseğine erişmiş ve son 20 yılda tecrübe edilmeyen bir oranda gerçekleşti.
Döviz geçişkenliğinin nispi olarak yavaşladığı 2020 yılının ilk çeyreğinde bu sefer de üretim açığının (reel GSYH’nın potansiyelinden farkı) etkilediği yeni bir kırılganlık ortaya çıktı, Kovid-19 sağlık krizi nedeniyle de daha derinleşti.
Buna Merkez Bankası faiz kararlarındaki yanlış zamanlamanın yarattığı döviz şoku eklenmiş ve sonuçta yüksek bir oranda enflasyon oranı ile 2020 yılı tamamlandı.
ENA Grup yıllık enflasyon raporuna buradan, aralık ayı enflasyon raporuna buradan ulaşabilirsiniz.
MEMUR VE EMEKLİ ZAMMI
Temmuz-aralık döneminde enflasyon yaklaşık yüzde 8,37 olarak gerçekleşti. Bu rakama göre memur ve memur emeklileri ocak ayında toplam yüzde 7,33 zam alacak. SSK ve Bağkur emeklisine ise yüzde 8,37 dolayında zam yapılacak.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Aralık 2020 dönemi enflasyon verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) geçen yılın ikinci yarısında yaklaşık yüzde 8,37 arttı. Böylece 6 aylık dönemde, geçen yılın ikinci yarısı için toplu sözleşme kapsamında yapılan yüzde 4'lük zam aşıldı. Bu nedenle yaklaşık yüzde 4,33'lük enflasyon farkı ödenmesi durumu ortaya çıktı.
Bu yılın ilk yarısında uygulanacak toplu sözleşme hükmü doğrultusunda memur maaşlarına yüzde 3 artış yapılması öngörülüyordu. Buna yüzde 4,33'lük enflasyon farkının eklenmesiyle memurlar, sözleşmeliler ve memur emeklilerinin maaş ve aylık artışı yüzde 7,33 oldu.
Devlet memurları, sözleşmeliler, geçici personel ve memur emeklileri, zamlı maaş ve aylıklarını 15 Ocak'ta alacak.
Öte yandan, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları da geçen yılın son 6 aylık enflasyonu oranında artacak. Bu oran yaklaşık yüzde 8,37'ye karşılık geliyor.
İMALATTA YÜZDE 27 ARTIŞ
Yurt içi üretici fiyat endeksi (ÜFE) ise yıllık yüzde 25,15, aylık yüzde 2,36 arttı.
Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında yüzde 19,02, imalatta yüzde 27,32, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 0,25 ve su temininde yüzde 14,83 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 32,92, dayanıklı tüketim malında yüzde 27,70, dayanıksız tüketim malında yüzde 19,18, enerjide yüzde 3,24 ve sermaye malında yüzde 29,70 artış olarak gerçekleşti. (EKONOMİ SERVİSİ)