CHP'den 2020 Basın Özgürlüğü Raporu: Gözaltı, tutuklama, ilan ambargosu, engelleme…
CHP Milletvekili Utku Çakırözer’in 2020 yılı basın özgürlüğü raporuna iktidarın RTÜK ve Basın İlan Kurumu eliyle televizyon ve gazetelere yönelik uyguladığı ağır yaptırımlar damgasını vurdu.
Fotoğraf: Eylem Nazlıer / Evrensel
CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in 2020 yılı basın özgürlüğü raporunda gazetecilerin salgın döneminde dahi yüzlerce dava ve soruşturma kapsamında mahkemelerde haberlerini savunmak zorunda kaldığı vurgulandı. 2020 raporuna, iktidarın RTÜK ve Basın İlan Kurumu eliyle televizyon ve gazetelere yönelik uyguladığı ağır yaptırımlar damgasını vurdu. Çakırözer raporunda Evrensel’in üzerindeki ekonomik ambargoya da yer verdi.
Çakırözer’in raporuna göre, Türkiye’de 68 gazeteci yeni yıla cezaevinde girerken, 2020 yılında gazeteciler en az 479 kez hakim karşısına çıktı; 78 gazeteci gözaltına alındı, 25’i tutuklandı. 2 televizyon kanalı 5’er gün karartılırken, bir başka televizyon kanalı ise 26 günlük yayın hayatına iktidarın siyasi baskıları sonucu veda etmek zorunda bırakıldı. 5 gazeteye de 2020 içinde toplam 333 gün ilan kesme cezası verildi. Siyasi iktidar, yayınlarından rahatsız olduğu basın kuruluşlarına karşı ‘vergi silahını’ da kullanarak, Sözcü gazetesine, OdaTv’ye ve Evrensel gazetesine para cezaları yağdırdı.
"MAHKEMELER GAZETECİ DAVALARININ MERKEZİ OLDU"
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, her ay düzenli olarak yayımladığı basın özgürlüğü raporlarının ardından 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde 2020 yılı basın özgürlüğü raporu’u açıkladı.
Raporda öne çıkan unsurlar şunlar:
• Koronavirüs salgınından en çok etkilenen meslek gruplarından biri gazeteciler oldu.
• Nisan ayında Meclisten geçen ve 90 bin hükümlünün tahliye edildiği infaz düzenlemesinden gazeteciler faydalandırılmadı.
• 2020 yılında vatandaşlara adalet dağıtması gereken mahkemeler yine gazeteci davalarının merkezi oldu. Gazeteciler haber peşinde koşmak yerine haberlerini, yazılarını, yorumlarını hakim karşısında savunmak zorunda bırakıldı.
• Hakim karşısına çıkan gazetecilerin bir bölümüne 140 yıl hapis cezası verilirken, sürmekte olan yargılamalarda da yüzlerce yıl hapis cezası isteniyor.
• Gazeteciler 2020 yılında fiziksel şiddete maruz kaldı. Aralarında Elazığ ve Diyarbakır’daki yerel gazetecilerin de bulunduğu 17 basın çalışanı haberleri ve paylaşımları nedeniyle darbedildi ya da tehdit edildi.
"RTÜK SİNDİRME ARACINA DÖNÜŞTÜ"
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ve Basın İlan Kurumu gazete ve televizyonlar üzerinde iktidarın cezalandırma ve sindirme aracına dönüştü. Eylül ayı televizyonlar için en karanlık ay oldu.
• Basın İlan Kurumu hiçbir hukuki dayanak olmaksızın yerel ve ulusal gazetelere yüzlerce gün resmi alan kesme cezası verdi. Cumhuriyet gazetesine 2020 yılında 110 gün ilan kesme cezası verildi. Cumhuriyet yaklaşık 1 milyon lira gelir kaybına uğradı. BirGün gazetesine 112 gün ilan kesme cezası verildi. Gazete 1.4 milyon lira gelir kaybına uğradı. Sözcü ve Korkusuz gazetelerine 46 gün ilan kesme cezası verildi.
• 2020’de TBMM’de kabul edilen sosyal medya düzenlemesiyle artık basın kuruluşları ‘İstenmeyen içerikleri kaldırma’ taleplerini yerine getirmek zorunda bırakıldı.
• Gazetecilerin erken emekli olmalarını sağlayan yıpranma payı hakkına ilişkin düzenleme kasım ayında TBMM’den geçti.
• Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak istifasını yayımlatacak kanal bulamazken, instagram hesabından yaptığı istifa paylaşımı bir gün boyunca haber kanalları tarafından verilemedi.
İLAN VERİLMEYEN GAZETEYE İLAN CEZASI
Çakırözer’in raporunda Evrensel’in BİK cezasına da yer verildi: “Basın İlan Kurumunun ilan durdurma cezası nedeniyle 2020 yılında hiç resmi ilan alamayan Evrensel gazetesine, yıl içinde yaptıkları haberler nedeniyle de yine hukuki dayanağı olmayan 65 gün ilan kesme cezası da verildi. Gazetelere uygulanan ilan ambargolarının temel gerekçeleri arasında Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un, İstanbul’daki evindeki izinsiz inşaat faaliyetine ilişkin haberler de yer aldı. Bu haberler nedeniyle gazetelere sadece ilan cezaları kesilmedi. Gazetelere açılan terör ve tazminat davalarının yanı sıra art arda gönderilen tekzipler de 2020’ye damgasını vurdu.” (MEDYA SERVİSİ)
