Prof. Dr. İlhan Uzgel: Trump’ın azli sürecinde kutuplaşma derinleşecek

Şerif KARATAŞ
İstanbul

ABD’de 20 Ocak’taki başkanlık görev değişimi töreni öncesi hem siyasi gerilim hem de güvenlik gerilimi devam ediyor.

Temsilciler Meclisinin görev değişiminin hemen öncesi Donald Trump için ikinci azil soruşturmasının başlatılmasını kabul etmesi gözleri ABD Senatosuna çevirdi. Senatonun yürüteceği yargılamada Trump, “Ayaklanmaya kışkırtmak” suçlamasıyla karşı karşıya olacak.

Trump’ın azil sürecini ve bunun ABD siyasetine yansımasını, ABD’yi yakından takip eden Siyaset Bilimci Prof. Dr. İlhan Uzgel ile konuştuk.

"AMERİKAN SİSTEMİ AÇISINDAN OLMAYACAK BİR ŞEYİ DENEDİ"

Trump hakkında ikinci kez azil soruşturması başlatılmasını ABD demokrasisinde olmayan bir gelişme olarak değerlendiren Uzgel, “Nedeni Trump’ın Amerikan sisteminin bütün sınırlarını aşmış olması. Sonuçta seçim bitti. Seçimin sonucu çok açık bir biçimde belli. Normal bir süreç işletmek yerine Trump sürekli bu gerginlik siyasetini devam ettirdi” dedi.

En son noktada Trump’ın Amerikan sistemi açısından “Olmayacak bir şeyi denediğini” belirten Uzgel, “Kendi kitlesini kullanarak Kongrenin çalışmalarını engellemeye çalıştı. Bunun bir karşılığının olması gerekiyor. En azından Amerikan sistemi bunu görmezlikten gelmeyeceğini göstermiş oldu. Görevden alma bu kadar az süre kalmışken gerçekçi olmasa da...” ifadelerini kullandı.

"GÖREVDEN ALINMAYACAK ANCAK KUTUPLAŞMA ARTACAK"

ABD’de görevdeki başkanın azil soruşturulması kararını Kongrenin alt kanadı olan Temsilciler Meclisi verse de yargılamayı üst kanat olan Senato yapıyor. Prof. Dr. Uzgel, bu sürecin ABD siyasetine daha fazla kutuplaşma olarak yansıyacağı görüşünde: “Görevden alınmayacak ancak kutuplaştırmayı artıran bir husus olacak. Bu süreç artık Amerikan sistemine girdi. Yeni Başkan Joe Biden uğraşsa da bu kutuplaşmadan kurtulması zor olacak. Dolayısıyla kutuplaşmanın artıp artmayacağını belirleyen şey bundan sonraki süreç.”

Senatoda azil kararının çıkması için üçte iki oy gerekiyor. Bu nedenle Trump hakkında azil kararının çıkmayacağını düşünen Uzgel, Amerikan sağının ilerlemesinin ise sona ermeyeceğini, yeni bir hamle ile gündeme geleceğini belirtererek, “Trump bitti ama Amerikan sağı bitmedi” değerlendirmesinde bulundu.

"DIŞ SİYASETE YANSIMALARI KISMİ OLUR"

ABD’deki görev değişikliği ülkenin dış ilişkileri bakımından da çeşitli beklentiler yaratmış durumda. Joe Biden yönetiminin Ortadoğu’dan Çin’e nasıl bir dış politika izleyeceğine yönelik tahminler seçim kampanyalarının başından beri sık sık gündeme geliyor.

Prof. Dr. Uzgel, ülkedeki kutuplaşmanın ABD’nin dış siyasetine kısmi olarak yansıyacağını düşünüyor. Uzgel’e göre, asıl yansıma iç siyasette olacak: “Bu kutuplaşmanın Amerikan dış siyaseti açısından bir karşılığı yok. ABD’nin Çin sorunu var ama onu çözemiyor. Partiler üstü bir konu durumunda. Rusya sorunu var. Müttefiklerle ve uluslararası örgütlerle ilişkiler, iklim krizi konuları buralara yansıyor. Demokrat Parti bu çizgiyi sürdürüyor. Cumhuriyetçiler ve muhafazakarlar, Amerika dünyada daha az rol üstlensin, daha içe kapansın istiyorlar, izolasyon istiyorlar. Demokratlar ise daha geniş bir rol önerebiliyorlar. Hatta bu bizde de kafa karışıklığına da yol açabilir ama müdahaleci olan daha liberal demokrat çizgidir.”

Donald Trump ikinci kez azil kararı verilen ilk ABD başkanı oldu