İMO Elazığ Şube Başkanı Hıdır Kaya: Eski binaların yenilenmesi lazım
Bir yıl önce Elazığ'da gerçekleşen depremde 41 kişi yaşamını yitirdi, 1607 kişi yaralandı. Kentte hâlâ oturulmayacak ve depreme dayanıksız binalar var.
Fotoğraf: Mesut Baylav/Evrensel
Toygar KAYA
Yıldıray COŞKUN
Elazığ
Merkez üssü Elazığ Sivrice olan depremin üzerinden bir yıl geçti. 24 Ocak 2020 tarihinde gerçekleşen depremde 41 kişi yaşamını yitirirken, 1607 kişi ise yaralandı. Depremde ayrıca 10 binin üzerinde bina hasar gördü. Evrensel’e konuşan İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Elazığ Şube Başkanı Hıdır Kaya, çevrelerinde dayanıksız eski binaların olduğunu ve bunların yenilenmesi gerektiğini söyledi.
"ÇEVREMİZDE DAYANIKSIZ BİNALAR VAR"
Oda olarak kendilerinin sözlerinin dinlenmediğini söyleyen Kaya, Elazığ depreminin çok önceden dikkate alınabileceğini belirterek, 1999 senesinde Gölcük depreminin bir milat olması gerektiğini söyledi. Kaya ancak günümüzde çevrelerinde oturulmayacak ve depreme dayanıksız binaların olduğunu söyledi.
Elazığ’daki binaların eski olduğuna dikkat çeken Kaya, “Deprem olmadan önce tedbir alabilmiş misin yapabilmiş misin? İşte bu tedbir önemli. Elazığ kesinlikle bir deprem bölgesidir. Elâzığ’ı tamamen ilgilendiren bir durum, daha önce milat olarak kabul edilip de önlem alınsaydı bu sıkıntı yaşanmazdı. Tabii bundan sonra yıkılan binaların yerine yeni binalar yapıyorlar. Bizim arzumuz oda olarak; Elâzığ’daki yapı stoku, eski yapı stokudur. Bu çok önemli çünkü ben yaşım itibariyle Elâzığ’da binaların nasıl yapıldığını, daha önce bütün betonların elle döküldüğünü, kertikli demir yerine düz demir kullanıldığını ve depreme göre hesap yapılmayan çok bina olduğunu biliyorum. Mesela 1975 de ilk çıkan deprem yönetmeliğinden sonra zaman zaman deprem yönetmeliği yenilendi ama tabi 1970-1990 sıralarında yapılan binalar var” dedi.
"RİSK ANALİZİ YAPILMALI"
Önceki deprem yönetmeliklerine göre son yıllarda çıkan deprem yönetmeliklerinin daha iyi olduğunu söyleyen Kaya, aynı zamanda eski binalara risk analizi yapılması gerektiğini de uyararak aktarıyor: “Son yönetmelik öncekilere göre çok daha iyi bir yönetmelik. Eski deprem yönetmeliğine göre yapılan binaların işçiliğinin çok kötü olması ve kullanılan malzemenin çok iyi olmaması nedeniyle risk analizi yapılarak mutlaka yenilenmesi düşüncesindeyiz. Eski binalarımızın mutlaka risk analizinin yapılıp depreme dayanıksız binaların büyük bölümünün yenilenmesi lazım.”
"DEPREM DAR GELİRLİ VATANDAŞLARI VURUYOR"
Depremin ise her zaman yoksul kesimi vurduğunu getiren Kaya, “Biliyorsunuz deprem olduğu zaman ağır hasar orta hasar alan evlerin çoğu dar gelirli vatandaşların evleri oluyor. Hemen hemen hali vakti yerinde olan insanların binalarına bir şey olmadı. Bir vatandaşın kendi evini yıkma imkânı yok. Belediyenin de bütçesi belli bunun altından kalkamaz. Buna devletin el atması lazım” dedi. TOKİ’nin yaptığı yeni evlere dair de konuşan Kaya, “TOKİ nasıl yapıyorsa devlet de eski, depreme dayanıksız evleri alıp kentsel dönüşüm aracılığıyla yeniden yapacak. Vatandaşa da bu binaları ucuz bir şekilde verecek” diye konuştu.