Doç. Dr. Hakan Güneş: Putin zorda ama süreci yönetecek desteği var

Şerif KARATAŞ
İstanbul

Rusya’da rejim muhalifi Navalnıy’ın dolaşıma soktuğu, Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin ve yakın çevresini hedef alan “Putin için saray: En büyük rüşvetin tarihi” video izlenme sayısı her geçen gün artarken, Navalnıy’ın tutuklaması, Rusya’da Putin karşıtı gösterilerin başlamasına neden oldu. Saray belgesinde dev korkunç bir yolsuzluğun ortaya konulduğunu anlatan Doç. Dr. Hakan Güneş, “Bu Putin’i yıpratmak amacıyla gündeme geldi. Batılı ülkeler açısından da bu Putin’i müdahale edilebilir bir noktaya çekmek için kullanılabilir. Putin çok zor bir zaman yaşıyor” dedi.

"PUTİN ETRAFINA PEK KATILAMAYAN OLİGARKLAR…"

Aleksey Navalnıy’ın daha önce liberal batıcı Yabloko Partisinin (Demokrat Parti) bir üyesi olarak siyasete başladığını belirten Güneş, “Kariyerine daha çok sivil toplumcu olarak devam etti” dedi. İktidarı Yabloko’daki arkadaşlarından farklı olarak daha sert eleştirdiği için de yollarını ayırdığını söyleyen Güneş, Navalnıy’ın zaman içinde görüşlerinin değiştiğini de belirtti. Navalnıy’ın Rus milliyetçisi yanının güçlü olduğunu anlatan Güneş, Navalnıy’ın sağ neoliberal bir iktisadi programı savunduğunu söyledi. Navalnıy’ın Putin etrafına pek katılamayan oligarkları temsil ettiğini belirten Güneş, “Bunu milliyetçi söylemde birleştiriyor. Ve geniş kitlelere kendini anlatabilmesi için yolsuzluk karşıtı ve liberal söylemi kullanıyor. Tek adam ve siyasi partisi yok, bu çok önemli. Doğru dürüst bir siyasi programı yok. Zehirlendi, kalktı o uçağa bindi döndü bu dünyada herkesin kolayca yapacağı şey değil. Daha önce de başına böyle şeyler geldi. Bu cesur hareket. Bu cesur hareket farklı genç kesimler tarafından olumlu algılandı. Farklı şehirlerde yüz binin üzerinde insan, halkın hareketlenmesine vesile oldu” dedi.

PUTİN’İN SÜRECİ YÖNETECEK DESTEĞİ VAR

Putin’in hâlâ çok büyük bir sempatiye ve desteğe sahip olduğunu bunun bir kısmının da fikri bir destek olduğunu dile getiren Güneş şunları söyledi: “Çünkü Putin Rusya’nın ortalamasını aldı. Mülkiyetçinin, solcunun farklı farklı eğilimlerin sempatik göreceği mesajlar verdi. Hem Lenin’e sahip çıktı hem çara. Hem kiliseye sahip çıktı hem faşizme karşı mücadele gününe sahip çıktı. Böyle ortaya karışık bir ideoloji oluştu. Rusya’yı da ekonomik olarak düze çıkarınca bu tuttu. Bunun rantını da dağıtabiliyor devlet olanaklarıyla. (Navalnıy gerçekten çok haklı çok büyük bir talan konusunda) Bu bakımdan halka da ranttan bir parça dağıttı, burada belli bir noktaya geldi. Genç kuşaklar ‘Bundan 25 yıl önce Yeltsin zamanında gaz, yağ kuyrukları varmış’ sözünü duymak istemiyorlar. 40-30 yaş altında olan kişiler Putin’den başka bir şey görmediler. Böyle bir ortamda daha fazla özgürlük istiyorlar ve tabi daha az yolsuzluğa batmış birini. Bu video ile Putin’in yıkılacağını düşünmüyorum.” Navalnıy’a destek verenlerin azımsanmayacak sayıda olduğunu belirten Güneş, “Bunların bir kısmı Putin ve çevresindeki oligarklardan illallah ettikleri için ona katıldılar ve ayın 31’inde yine sokağa çıkacaklar. Bakalım ne yöne evrilecek?​” dedi.

PUTİN SÜRECİ KONTROLLÜ YÖNETİYOR

Putin’in süreci sert yürütmek istemediğine vurgu yapan Güneş, “Kontrollü yönetiyor. Aleksander Lukaşenko meselesinde olduğu gibi birçok insan da şiddet meselesinden dolayı alana çıkacak. Navalnıy’ı desteklemek için sokağa çıkmayanlar şiddet kullanırsa ‘Yeter artık genç insanlara şiddet uygulamayın’ diye sokağa çıkabilir. Bu da kontrolden çıkabilir. Putin bunu görüyor. Bunu gördüğü için kadının karnına tekme atan polis gidip özür diledi. Polis müdürü gelip kadına ziyarette bulundu. Bunlar Rusya’da ilk defa oluyor. Solcu ve farklı muhalifler çok işkenceler ve eziyetler gördü. Hiç özür olmamıştı. Bu da Putin’in şimdiden ne kadar korktuğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.

"NAVALNIY DEĞERLENDİRMELERİ EZBERE YAPILIYOR"

Türkiye’de Navalnıy’ın “batı ajanı” olduğu ya da “Batı karşıtı Rus milliyetçisi” olduğuna ilişkin yapılan değerlendirmelere ilişkin Güneş, söz konusu iki söylemin de Rusya bağlamını düşünmeden ve ezbere yapıldığını belirterek, “Rusya’da sol cenahtan ona sempati duyan tek bir insan dahi bulamayız. Hatta gerçek demokratların da Navalnıy’a sempati duyması mümkün değil. Bunun için onu yabancı ajanı olarak göstermek çok basit bir yöntem” ifadelerini kullandı. Saray belgesinde dev korkunç bir yolsuzluğun ortaya konulduğunu anlatan Güneş, “Bu Putin’i yıpratmak amacıyla gündeme geldi. Batılı ülkeler açısından da bu Putin’i müdahale edilebilir bir noktaya çekmek için kullanılabilir. Sanıyorum Putin çok zor bir zaman yaşıyor” dedi.

EGEMEN GÜÇLERİN REKABET MÜCADELESİ

Hakan Güneş’in vurgu yaptığı bir diğer nokta uluslararası egemen güçlerin kendi aralarında yaptığı rekabet mücadelesi oldu. Batı’nın sadece bir kişiye oynamayacağına değinen Güneş, “Daha önce de farklı farklı isimlere oynadı. Şu anda Navalnıy, Putin’i yıpratmak ve Putin’le daha fazla pazarlık etmek için son derece yararlı. Yarın bu başkası olur…” dedi. Güneş şunları söyledi: “Uluslararası burjuvazinin üst fraksiyonlarının iç tabanı olarak görmek lazım. Bunu ülkelerin savaşı olarak görmemek lazım. Burada ülkeler ve halklar değil bir takım farklı uluslararası burjuva networklerinin iç mücadelesi var. Ve bunlardan da güçlü olan Amerika’daki kanat birden fazla unsurla oynuyor ve tabii ki Putin’in daha pazarlık edilebilir bir noktaya gelmesi amacındalar. Çünkü Putin’den beri çok sayıda Batılı büyük şirketlerin Rusya’daki yatırım olanakları sınırlandırıldı, kalkmadı. Ve bu ülkedeki oligarkların yurt dışına yaptırdıkları parada ciddi bir düşüş oldu. Şimdi Putin buna devam ediyor ve kendi bildiği yatırımlara izin veriyor. Bilmedikleri ve kontrol dışı olanları ise askıya alıyor. Bunun anlaşılır nedenleri var. Parayı da büyük ölçüde içeride tutmaya çalışıyor. Onun zaten ekonomik sırrı da buydu. Sovyet mallarını, kamu mallarını, halkın mallarını hırsızlar gibi yağmaladı eski komünist parti üyeleri. Putin, ‘Buna hiçbir itirazım yok, ama parayı içeride tutun’ dedi. Ekonomiyi başka türlü toparlayamazdı. Yaptığı şey buydu. İkinci olarak da ‘Politikaya katılmayın, karışmayın’ dedi. Buna uymayanlar Batı ile ilişkisi olan kişilerdi ve onları da hapse attı.”  Güneş, Avrupa’nın ve ABD’nin Navalnıy ile ilgili stratejisine dair de konuştu. Dış faktörün bütün ülkeler için geçerli bir durum olduğunu belirten Güneş, “Ama biz tarih olarak biliyoruz ki, çok küçük örnek dışında, tarihi halklar yazıyor. Bütün bu olaylarda yabancı güçler her zaman var ve var olacak. Bolşevik Devrimi’ne de önce başka nedenlerle müdahale etmediler mi? Sonrasında karşısına geçmediler mi? Bütün bunlar oluyor.” dedi.