Danıştay, Çırpılar Termik Santralini oy birliğiyle reddetti

Özer AKDEMİR
İzmir

Çanakkale'nin Yenice ilçesi Çırpılar köyü yakınında işletilmek istenen Çırpılar Termik Santralinin ÇED olumlu raporunun iptali yönündeki mahkeme kararına yapılan itiraz Danıştay tarafından reddedildi. Danıştay, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Taşzemin Enerji AŞ'nin yaptığı itirazların yerel mahkemenin kararını bozmayı gerektirecek sebepler olmadığı gerekçesi ile kararı oybirliği onadı.

‘TERMİK SANTRAL YÖRE EKOLOJİSİNİ GERİ DÖNÜŞÜMSÜZ BOZACAK’

Taşzemin İnşaat Madencilik Enerji AŞ tarafından kurulup işletilmesi planlanan "Çırpılar Termik Santraline Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2018 yılında verilen "Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu" kararına karşı TEMA Vakfı ve Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği tarafından dava açılmıştı. Dava dilekçesinde termik santral projesinin gerçekleşmesi halinde çevre ve insan sağlığı üzerinde çok ciddi etkilerinin olacağı, bölgenin ekolojik yapısını geri dönüşü olmayacak şekilde değiştirebileceği, termik santral emisyonlarının, toprağın biyolojisini ve kimyasını etkilediği, Türkiye'deki yerli linyitlerin yüksek oranda kükürt içermesi nedeniyle asit yağmurlarının hem toprak hem de bitki sağlığını bozduğu, verimli tarım alanlarının kirlenme ve yok olma riskiyle karşı karşıya olduğu, termik santrallerden yayılan ağır metallerin toprakta neden olduğu toksik etkinin tarımın yok olmasına ve bitki yetişse dahi canlılar tarafından tüketilemez hale gelmesine yol açtığı, kömür nedeniyle ortaya çıkacak asit maden drenajının içme suyu kaynaklarını ve yer altı sularını kirletici etkisinin bulunduğu, tarımsal üretime yapacağı etkinin ÇED raporunun herhangi bir bölümünde değerlendirilmediği, santralin su ihtiyacı konusunda kapsamlı bir değerlendirme yapılmadığı dile getirildi.  

‘BİNLERCE AĞAÇ KESİLİP ORMAN VARLIĞI YOK EDİLECEK’

Termik santralin proje alanında bulunan 911 adet kızılçam, 370 adet meşe ve 4522 adet fıstık çamı ağacı kesileceğinin belirtildiği dilekçede, orman varlığının kaybının kuşlar ve tüm omurgalı hayvanların kaybına hatta yok olmasına yol açacağı, kül depolama sahasının yer seçiminin uygun olmadığı, baca gazları, cüruf ve kül tozumaları nedeniyle verimli tarım alanlarının, zeytinliklerin, ormanların ve deniz ekosisteminin zarar göreceği, gibi birçok ciddi gerekçeler ileri sürülmüştü. Dava sürecinde iki kez yapılan bilirkişi keşfinde de bilirkişiler bu iddiaları destekler nitelikte görüş bildirirken, termik santralin yapımı halinde bölgedeki orman varlığının ve tarımın zarar göreceği uyarısında bulunulmuştu.

DANIŞTAY ‘YEREL MAHKEMENİN HUKUKA KARARI UYGUN’

Davanın görüldüğü Çanakkale İdare Mahkemesi bilirkişi raporunu dayanak alarak, termik santral projesinin Balıkesir-Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında tarım ve orman alanında kaldığı, tesisin Çırpılar ve Kovanlar köyü yerleşim yerlerine olan en az 1000 metrelik uzaklık şartını sağlamadığı, flora-fauna raporlarının usulüne uygun yapılmadığı ve teknik olarak yetersiz olduğu, bölgedeki tarımsal arazi kullanımının eski haritalara göre yapıldığı, sulu tarımın göz ardı edildiği, yeraltı ve yüzey suları ile ilgili detaylı bir çalışma yapılmadığı, proje alanının Gönen Barajı uzun mesafeli koruma alanında kaldığı, yeraltı su seviyesini düşüren içme suyu kuyularının ve yüzeysel suların tarımsal alanları da etkilemesinin kaçınılmaz olacağı, soğutma suyunun yeraltı suyundan karşılanması durumunda oluşturacağı etkiler ile ilgili ÇED raporunda bir değerlendirme yapılmadığı gibi birçok gerekçeye dikkat çekerek ÇED olumlu kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varmıştı.

Bu karara Bakanlık ve termikçi şirketin itirazını değerlendiren Danıştay 6. Dairesi Çanakkale İdare Mahkemesi'nce verilen 28/02/2020 tarih kararın hukuk ve usule uygun olduğunu belirterek, "bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına" karar düzeltme yolunu da kapatarak hükmetti. Termik santrale dava açan TEMA Vakfı ve Kazdağı Doğal Varlıkları Koruma Derneği mahkeme kararını sevinçle karşıladıklarını dile getirdiler.