Liman işçileri: Kırdığımız rekorun karşılığını istiyoruz
Salgın döneminde rekor kırılan haftaların ve ayların olduğunu, buna rağmen geçinebilecek bir ücret alamadıklarını ifade eden liman işçileri, “Biz bu rekorun karşılığını istiyoruz” dedi.
Fotoğraf: Freepik
Adem KARA
Kocaeli
35 limanın faaliyette olduğu, yılda 10 bin dolayında geminin ağırlandığı, Avrupa’nın 7. büyük liman kenti durumunda olan Kocaeli’de görüştüğümüz liman işçileri salgın yokmuşçasına çalıştıklarını anlattı. Salgın döneminde rekor kırılan haftaların ve ayların olduğunu, buna rağmen geçinebilecek bir ücret alamadıklarını ifade eden işçiler, “Biz bu rekorun karşılığını istiyoruz” dedi.
Esnek çalışmanın pandemiden önce de olduğunu söyleyen bir işçi, yaklaşık 2 bin işçinin olduğu Yılport’ta çalışıyor. İşçilerde zam beklentisinin yüksek olduğunu belirten işçi, “Salgında da çalıştık, durmadık. Haliyle işçilerde büyük bir zam beklentisi var. İşyerindeki en düşük ücret 3 bin 500 lira. Asgari ücrete yüzde 20 dolayında zam yapıldı. Bizim de beklentimiz o yönde. Açıklanan resmi enflasyona göre zam olursa yüzde 10’larda olur. Bu ülkede gerçek enflasyon yüksek. Benim aldığım zam hemen uçuyor. Biz yine başa dönüyoruz. Bu sorun çözülmedikten sonra isterse bizlere 2 bin lira zam yapılsın değişen bir şey olmaz” dedi. Vergi tartışmalarına da değinen işçi, “Rekor kırdığımız haftalar ve aylar oldu salgın döneminde. Biz de bunun karşılığını istiyoruz. Ayrıca en önemli sorunlarımızdan biri de vergi konusu. Primlerimiz yüksek olduğu için çok hızlı bir şekilde vergi dilimine giriyoruz. Misal hak edilişi 8 bin lira olan işçiden devlet 3 bin lira vergi kesiyor. Bu devletin ayıbıdır. Asgari ücret miktarından fazla vergi alan bir sistem var. İşçinin çıplak maaşı var, başka da bir şeyi yok. Sen neyin vergisini kesiyorsun?” diye sordu.
"2023’ÜN YILLIK İZİNLERİNİ KULLANDIRDILAR"
Yaklaşık 600 işçinin çalıştığı Evyap’ta ücretlerin diğer limanlara göre yüksek olduğunu söyleyen Evyap işçisi, “Patron, işçi çalışmıyorsa o zaman sadece benden değil işçiden de kesilsin diyerek yıllık izinlerimizi yedi. Patron hazır kargaşa var dedi, limanda 2023’ün yıllık iznini yiyen var. Parasal olarak bir kesintiye gitmemesi bizim için kazançtı tabi” dedi. Pandemi önlemi olarak her bölgeye 3 servis koyan şirketin, liman sahası içinde tek ring aracı ile taşıdığını söyleyen Evyap işçisi, “Misal aynı aracı vardiyalara göre 3 kişi kullanıyor. Dışarıda aldığın önlemin içeride anlamı kalmıyordu” diye konuştu. Ücretleri değerlendiren Evyap işçisi, “Ücretlerimiz görece yüksek ama yaptığım işe bakarsam, limanın kazandığına bakarsam, ben 1000 lira geriden geliyorum. Şu an aldığım maaş aslında 2019’un maaşı olması lazımdı. Hükümetin açıkladığı enflasyon ile bizim enflasyonumuz arasında uçurum var. Hele temel ürünlere gelen zamları hesap edersek çok da geride olduğumuzu söyleyebilirim” dedi.
"MAAŞIM SABİT İSE VERGİM DE SABİT OLSUN"
Ülkenin işçilerden yaptığı kesinti ile ayakta durduğunu söyleyen Evyap işçisi, “Patron evinde içtiği kahveyi bile vergiden düşebilirken bizim böyle bir şansımız yok. Ben günlük, aylık vergi veririm ama patronlar yıllık verir. Benim vergiden kaçınma şansım yok ama onların var. Yılda bir gelen vergi affından en çok patronlar faydalanıyor. Vergi sistemi sırf vergi kaçırılsın diye patronların lehine düzenlenmiş durumda. Aralık ayında benden kesilen gelir vergisi 1700 liradan fazla. El insaf, bu mu adalet? Maaşım sabit ise vergim de sabit olmalıdır. Vergi dilimleri maaşlarımızı biçiyor. Biz buna karşıyız” dedi. Örgütlülüğün eksikliğine değinen Evyap işçisi, “Birimiz 3 bin lira, diğerimiz 5 bin lira alınca birlik sağlanamıyor. Bizde maaş dengesizliği var. Kullandığı makineye ve kıdeme göre maaşlar değişiyor. Bu da birlikte hareket etmemizi engelliyor. Bu durum patronun işine yarıyor” dedi.
DAĞINIKLIK PATRONUN EKMEĞİNE YAĞ SÜRÜYOR
Vardiya sisteminin düzensiz olduğunu ve hayatlarının gemilerin gelip gelmemesine bağlı olduğunu söyleyen Dubai Port işçisi “Sabit tatil günüm yok, sosyalleşmenin önünde engel oluyor. Şu an salgın devam ediyor ve ben 12 saat çalışıyorum. Bazı aylar 600 bin hareket yapıldı, bu liman için rekor demek. Salgında ha bire mesai yaptık, az biraz duruldu ama şimdi tam gaz yine devem ediyor” dedi. Salgında önlem olarak her yere kamera takıldığını söyleyen Dubai Port işçisi, “Virüse yakalanan arkadaşlarımız ailesine bulaştırdı. Bu arkadaşlarımız virüse camide değil, işyerinde yakalandı. Gerçekçi bir önlem alınmadı. Sürekli sosyal mesafe denildi ama eksikler çoktu” diye konuştu.
"VERGİ LİMAN İŞÇİLERİNİN EN ÇOK YAKINDIĞI DURUM"
Ek bir sosyal haklarının olmadığını dile getiren Dubai Port işçisi, “Sadece yılda bir verilen ‘bonus maaş’ var. O maaşı almak için de rapor almayacaksın, tutanak yemeyeceksin, izin almayacaksın, performansın yüksek olacak… Misal ayağını yere sürttün tutanak yedin, o maaşı alamazsın” dedi. Vergi dilimine hızla girmemek için mesai yapmadığını dile getiren Dubai Port işçisi, “Yılın son ayında mesai yapmıyorum. Mesaiye kalandan 1300 lira kesilmiş, aralık ayında benim maaşımdan ise 800 lira vergi kesildi. Devlet maşıma balta vurmuş. Vergi liman işçilerinin en çok yakındığı durumdur. Ben bu kadar vergi kesilmesini kabul etmiyorum. Benim patronum ödesin. Gıda fiyatlarında en düşük vergi yüzde 8 ise o zaman işçiden en fazla o kadar keseceksin” ifadelerini kullandı.
"SANKİ EVDE TRAFO ÇALIŞTIRIYORUM"
Kazancının yetmediğini belirten Dubai Port işçisi, “300 liraya dolan mutfak şimdi 800 liraya çıkmış durumda. Tamam devlet bir taraftan zam yapıyor ama bizden alıyor da. Benim elektrik faturam 250 lira gelmiş. Sanki evde trafo çalıştırıyorum. Maaşlarımıza gelecek zam geçen yıl asgari ücret kadardı. Şimdi ne kadar olur bilmiyorum. İş yoğunluğuna bakacak olursak patron bana iyi zam verecek, vermelidir” dedi. “Bizim limanda maaş konuşmak yasak, kimse kimseye soramıyor” diyen Dubai Port işçisi şöyle devam etti: “Maaşlar arasında bu kadar farktan limanda isyan çıkar diye korkuyorlar herhalde. Biz bu zamda maaşlar arasındaki uçurumun giderilmesini istiyoruz. Bu konuda işyerinde ortaklaşmalıyız. Bu halimiz işverenin ekmeğine yağ sürmesine sebep oluyor. Kendimizi ezdirmemeliyiz. Ezil ezil nereye kadar. Bizim limanda sendikal faaliyet oldu ama amirler sahada mobbing uyguluyor. İşçinin üzerine aşırı geliyorlar” dedi.
